An Analysis on Stereotyped Vocabulary of Children's Books: Keloğlan Tales

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 160 - 181, 22.12.2021

Aslı Uysal

https://doi.org/10.47935/ceded.937309

Cited By: 3

Öz

The aim of this research is to determine the stereotyped vocabulary elements of the book named "Keloğlan Tales" prepared by Tahir Alangu for publication. The ready-made vocabulary elements in the book are examined under five headings: reduplications, idioms, rhymes, phrases and proverbs. This research has a qualitative research feature. The data of study were collected using the document analysis method, one of the qualitative research methods, and content analysis was used in the analysis of the data. After that, the data obtained were presented in tables and interpreted. As a result of the research, 651 duplications of which 254 are different, 447 idioms of which 250 are different, 48 rhymes of which 31 are different, 91 routine of which 51 are different and 22 proverbs of which 3 are different were identified in the book. As a result of these results, it can be said that when looking at Tahir Alangu's fairy tale book "Keloğlan Tales" in general, our language reflects the stereotyped vocabulary well, but when we look specifically, it can be said that different proverbs are insufficient. For further research, it can be suggested that the book named “Keloğlan Tales” should be examined and evaluated in terms of basic elements of children's literature.

Çocuk Kitaplarının Kalıplaşmış Söz Varlığı Üzerine Bir İnceleme: Keloğlan Masalları

Öz

Bu araştırmanın amacı Tahir Alangu’nun yayına hazırladığı “Keloğlan Masalları” adlı kitabın kalıplaşmış söz varlığı unsurlarını tespit etmektir. Kitapta geçen kalıplaşmış söz varlığı unsurları ikilemeler, deyimler, tekerlemeler, kalıp sözler ve atasözleri olmak üzere beş başlıkta incelenmiştir. Yapılan bu araştırma nitel araştırma özelliği taşımaktadır. Araştırmanın verileri nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılarak toplanmış ve verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Daha sonrasında elde edilen veriler tablolar halinde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda kitapta 254’ü farklı olmak üzere 651 ikileme, 250’si farklı olmak üzere 447 deyim, 31’i farklı olmak üzere 48 tekerleme, 51’i farklı olmak üzere 91 kalıp söz ve 3’ü farklı olmak üzere 22 atasözü tespit edilmiştir. Ulaşılan bu sonuçlar neticesinde Tahir Alangu’nun “Keloğlan Masalları” adlı masal kitabının geneline bakıldığında dilimizin kalıplaşmış söz varlığını iyi bir şekilde yansıttığı ancak özeline bakıldığında farklı atasözlerinin yetersiz olduğu söylenebilir. Sonraki araştırmalar için “Keloğlan Masalları” adlı kitabın çocuk edebiyatının temel ögeleri açısından incelenip değerlendirilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kalıplaşmış Söz Varlığı, Keloğlan Masalları, Tahir Alangu

Kaynakça

• Akdemir, B. (2019). H. Salih Zengin’in çocuk hikâyelerindeki söz varlığının Türkçe eğitimine katkısı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı.
• Aksan, D. (2018). Türkçenin söz varlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Akyalçın, N. (2007). Türkçe ikilemeler sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Akyüz, E. (2021). Türkçe öğretimi açısından çocuk edebiyatı. F. Temizyürek ve T. Türkben. (Ed.) Türkçe öğretimine genel bir bakış içinde (s.415-433). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Alangu, T. (2021). Keloğlan masalları. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Aslan, C. (2019). Çocuk edebiyatı ve duyarlık eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Arıcı, A. F. (2018). Çocuk edebiyatı ve kültürü. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Avcı, Y. (2014). Cahit Uçuk’un “Türk İkizleri” romanında söz varlığı. Folklor/Edebiyat, 20(78) , 121-130.
• Aydın, G., Gülden, B. (2021). Kelime öğretimi. F. Temizyürek ve T. Türkben (Ed.). Türkçe öğretimine genel bir bakış içinde (473-509). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aytan, T. (2016). Türk çocuk edebiyatı üzerine bir söz varlığı çalışması: Atasözleri. Milli Eğitim Dergisi, 210, 425-445.
• Bayraktar, Z. (2014). Geleneğin güncellenmesi bağlamında masaldan çizgi filme Keloğlan tipi üzerine. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 49 (49), 19-51.
• Bekiroğlu, O. (2014). Türkçe atasözlerinde iletişim olgusunun izleri ve sosyo-kültürel çıkarımları. Milli Folklor, 26 (103), 80-97.
• Bilgin, M. (2013). Anlamdan anlatıma Türkçemiz. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Birleşmiş Milletler (1989). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. Https://Www.Unicef.Org/Turkey/%C3%A7ocuk-Haklar%C4%B1na-Dair-S%C3%B6zle%C5%9fme (17.04.2021).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.A., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cerit, E., Gökçearslan, A . (2016). Türkiye’de yayınlanan Türk masal kitaplarının grafik tasarım öğeleri açısından incelenmesi: Keloğlan Masalları örneği. Sanat ve Tasarım Dergisi, 0 (17) , 49-73
• Çelik, H., Fırat, H. (2020). Çocuk hikâye ve romanlarında çocuk gerçekliği: Sevim Ak örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 94-109.
• Çetinkaya, S. (2020). Ayla Çınaroğlu’nun masal ve hikâyelerinin Türkçe öğretimi bağlamında söz varlığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Daşdemir, C. (2019). Erler karısına koca olmaya giden Keloğlan masalı üzerine arketipsel bir çözümleme. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12 (28) , 991-1000.
• Dursun, A. (2018). İnsan Neden, nasıl, neye güler?: Keloğlan Hiç Alıyor masalında gülmece . TÜRÜK Uluslararası Dil Edebiyat ve Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi, 1 (12) , 38-48.
• Ekiz, D. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Elyıldırım, S. (2017). Keloğlan masallarında geleneğin yansımaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, I. Uluslararası Dil ve Edebiyatta Modernleşme ve Gelenek Özel Sayısı, 176-201.
• Erdal, K. (2016). Keloğlan masallarında çocukların eğitimine yönelik iletiler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5 (4) , 0-0.
• Erol, E. E., Kişi, Z. (2018 ). Cümle ve metin bilgisi eğitiminin temel kavramları. M. N. Kardaş ve R. Koç (Ed.). Dil ve edebiyat eğitiminin temel kavramları içinde (s.109-124). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Güneş Şahin, E., Yazar, S , Turatova, A. ve Kort, N . (2020). Keloğlan masallarında ceza yöntemleri. Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 3 (1) , 1-25.
• Gürbüz, S., Şahin F. (2018) Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kaçmaz, G. (2018). Cahit Zarifoğlu'nun masallarının değerler eğitimi ve söz varlığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Karadağ, Ö. (2019). Kelime öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Karagöz, B. (2018). Tahir Alangu’nun derleyip yazdığı masalların konunun yapılandırılmasını zayıflatan ögeler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13 (1), 63-78.
• Kurt B., (2021). Sözcük eğitiminin temel kavramları. Ü. Şen (Ed.). Dil eğitiminin temel kavramları içinde (s.149-172). Ankara: Pegem Akademi.
• Mete, Ö. Ö. (2016). Sevim Ak’ın çocuk edebiyatı yapıtlarının söz varlığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Murat, M, İşgören, Ö., Çataklı, R. (2019). Keloğlan masallarında sihir veya büyü. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6 (10) , 62-81.
• Nuhoğlu, M. (2015). Keloğlan ve tasavvuf. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6 (6) , 98-105.
• Oğuzkan, F. (2021). Yerli ve yabancı yazarlardan örneklerle çocuk edebiyatı. Ankara:Anı Yayıncılık.
• Okur, A., Arı, G . (2014). Öğrencilerin ilköğretim 100 temel eseri okuma durumu. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 173 (173) , 307-328.
• Onar, B. (2020). Sözcük anlam bilimi. B. Onan (Ed.). Kuramdan uygulamaya anlam bilimi içinde (s.102-161). Ankara: Pegem Akademi.
• Özer, D. (2019). Keloğlan masallarının değer aktarımı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Özkan, U. B. (2021). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Ankara: Pegem Akademi.
• Sarıkaya, B. (2021). Çocuk edebiyatında anlatma esasına dayalı türler. Şener Demirel, Serdal Seven (Ed.) Çağdaş Çocuk Edebiyatı içinde (s.147-189). Ankara: Pegem Akademi.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Sever, S., Karagül, S. (2014). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masal kitaplarında yer alan söz varlığı ögelerinin incelenmesi, Folklor/Edebiyat, 20(77).
• Şimşek, E. (2017). Türk masallarının millî tipi: Keloğlan. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 5 (11) , 41-57.
• Şirin, M. R. (2021). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. İstanbul: Uçan At Yayınları
• Tekşan, K., Çinpolat, E., Çelenk, B., Güneş, T. (2019). Sevim Ak’ın eserlerinde söz varlığı unsurları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (1) , 361-370.
• Türkan, F. T. (2010). Keloğlan masallarının bilişsel gelişim açısından incelenmesi (6-12 yaş). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Türkben, T. (2012). Ömer Seyfettin hikâyelerinde söz varlığı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Bozok Üniversitesi, Yozgat.
• Ulutaş, M., Batur, Z . (2020). Keloğlan masallarında tutum ve davranışlar: anne-çocuk ilişkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28 (5) , 2148-2155.
• Uslupehlivan, E. (2018). Hasan Latif Sarıyüce‟nin çocuk romanlarında değer eğitimi ve söz varlığı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Uz, M. (2019). Behiç Ak’ın “Gülümseten Öyküler” dizinindeki hikâye kitaplarının kalıplaşmış söz varlığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı.
• Uz, M., Özcan, F. Ö. (2020). Behiç Ak’ın “Gülümseten Öyküler” dizinindeki hikâye kitaplarının kalıplaşmış söz varlığı açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0 (47) , 187-214.
• Uzuner Yurt, S. (2016). Aytül Akal’ın “Gökyüzünde Balonlar” adlı öykü kitabının söz varlığı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 425-444.
• Yavuzkılıç, S. (2019). Gülten Dayıoğlu’nun “Ölümsüz Ece” adlı romanının söz varlığı incelemesi ve Türkçe öğretimine katkısı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Yıldırım, A. (1999), Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23, 7-17
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Ziya, S. (2019). Behiç Ak’ın çocuk romanlarının söz varlığı ve okunabilirlik yönünden değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi, Erciyes.
• TDK, https://sozluk.gov.tr/