Evaluation of Nusret Diso Ulku’s book “Children and Older Children” in terms of Children’s Literature and the Principle of Relativity to Children

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 15, 23.06.2023

Raşit Koç

https://doi.org/10.47935/ceded.1231476

Öz

The first works about children's literature in Turkey are seen in the Tanzimat Period. Children's literature publications, which first started with translated works from English and French literature, later began to develop with copyrighted works. Among the literary products of Turks living outside Turkey, children's literature works constitute an important place. The Balkan Turks, who lived under the rule of the Ottoman Empire for a long time, also attach importance to children's literature products in order to keep their language and culture alive. Kuş, Piyoner, Sevinç, Tomurcuk, published in the former Yugoslavia; Magazines such as Eylülcü Çocuk and Filiz published in Bulgaria helped the Balkan Turks to carry their language and culture to the present day. Apart from these publications, the Birlik newspaper, which was published in Skopje for more than thirty years, emerged as an address where nationalist Turkish intellectuals gathered. In this respect, the newspaper also serves as a school that trains writers and poets. Necati Zekeriya, İlhami Emin, Nusret Ülkü Dişo are among the writers who grew up in this school.
In this study, Nusret Dişo Ülkü's book "Çocuklar ve Büyük Çocuklar", will be examined in terms of children's literature and the principle of relativity to children.

Anahtar Kelimeler

Children, Nusret Dişo Ülkü, poetry, relativity to children

Nusret Dişo Ülkü’nün “Çocuklar ve Büyük Çocuklar” Adlı Kitabının Çocuk Edebiyatı ve Çocuğa Görelik Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Türkiye’de çocuk edebiyatıyla ilgili ilk eserler Tanzimat Döneminde görülür. Önceleri İngiliz ve Fransız edebiyatından tercüme eserlerle başlayan çocuk edebiyatı yayınları daha sonra telif eserlerle gelişmeye başlar. Türkiye dışında yaşayan Türklerin edebî ürünleri arasında da çocuk edebiyatı eserlerinin önemli bir yer teşkil eder. Uzun süre Osmanlı İmparatorluğu yönetiminde yaşayan Balkan Türkleri de dillerini ve kültürlerini yaşatabilmek için çocuk edebiyatı ürünlerine önem verirler. Eski Yugoslavya’da yayınlanan Kuş, Piyoner, Sevinç, Tomurcuk; Bulgaristan’da yayınlanan Eylülcü Çocuk, Filiz gibi dergiler Balkan Türklerinin dillerini ve kültürlerini bugünlere taşımalarına yardımcı olur. Bu yayınların dışında Üsküp’te otuz yılı aşkın bir süre yayınlanan Birlik gazetesi de milliyetçi Türk aydınlarının toplandıkları bir adres olarak ortaya çıkar. Birlik gazetesi günlük gazete olmanın yanı sıra pek çok yazar ve şairin eserlerini ilk yayınladıkları bir yayın organı kimliğine de sahiptir. Bu yönüyle gazete aynı zamanda yazar ve şair yetiştiren bir okul görevi görür. Necati Zekeriya, İlhami Emin, Nusret Ülkü Dişo bu okulda yetişen yazarlardandır. Bu çalışmada Kuzey Makedonya Türk edebiyatında önemli bir yere sahip Nusret Dişo Ülkü’nün “Çocuklar ve Büyük Çocuklar” adlı kitabı çocuk edebiyatı ve çocuğa görelik ilkesi açısından incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk edebiyatı, Nusret Ülkü Dişo, şiir, çocuğa görelik., Children, Nusret Dişo Ülkü, poetry, relativity to children

Kaynakça

• Akpınar, Y. (2018) Çağdaş Türk edebiyatları I, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1683
• Çer, E. (2019) Çocuk edebiyatı yapıtlarının çocuğa göre olmasını sağlayan başat bir değişken: eğitsel özellikler. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, cilt 3, sayı 1, ss. 1-11.
• Demirel, Ş. (2010) Edebî Metinlerle Çocuk Edebiyatı. Ankara: Pegem Yayınları.
• Demircan, C. (2006) TÜBİTAK çocuk kitaplığı dizisindeki kitapların dış yapısal ve iç yapısal olarak incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt 2, sayı 1, ss. 12-27.
• Dilidüzgün, S. (2004). Okuma öğretimi hedefleri bağlamında Türkçe ders kitaplarındaki çocuk edebiyatı ürünleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 43-55.
• Gönen, M. & Uygun, M. (2012) Resimli çocuk kitaplarının fiziksel, içerik ve resimleme özellikleri açısından incelenmesi, Millî Eğitim Dergisi, Sayı 196, Güz, 2012, ss. 258-272.
• Karataş, E. (2014) Çocuk edebiyatında “karakter” kavramı, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 33, ss. 60-79.
• Karatay, H. (2011) Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler. T. Şimşek (ed.) Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı (s. 77-125) Ankara: Grafiker.
• Kuzu, A. (2013). Veri toplama yöntem ve araçları, A. A. Kurt (ed.) Bilimsel araştırma yöntemleri (s. 103-115) Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1708.
• Özkan, N. & Yılmaz B. (2001) Çocuk kitaplarında dil sorunu, Bilgi Dünyası, 2 (2), 147-168.
• Sever, S. (2003) Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayınları.
• Şimşek, T. (2017) İlkyaz tatili, İstanbul: Uçan At Yayınları.
• Turhan, O. & Baş, B. (2021) Türk çocuk edebiyatında tema: kitap katalogları üzerine bir inceleme, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, ss.31-58. Doi:10.9779.pauefd.794327
• Ülkü, N. D. (1992). Çocuklar ve Büyük Çocuklar. Üsküp: Birlik Yayınları.
• Türk Dil Kurumu, www.sozluk.gov.tr erişim tarihi: 09.01.2023