Nuri Bilge Ceylan’ın “Uzak” ve “İklimler” Filmlerinde Yalnızlık Teması

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 21, 103 - 112, 15.12.2022

Recep Çökerdenoğlu

Öz

Türkiye ve dünyada adından söz ettiren Nuri Bilge Ceylan, yakalamış olduğu başarıda insanı kendi hikayesi üzerinden okumasının önemli bir payı vardır. Filmografisinde insanın derinliklerine inerek, açığa çıkarılmaktan korkulan ya da saklanan duyguları kamera ile fotoğraf çekercesine seyircisinin önüne koyan Ceylan, sinemasını sadece seyredilmek üzere değil; kaygısı ve anlatacak bir mesajı olan eser gibi görmek mümkündür. Yalnızlık teması özelinde bakıldığında Nuri Bilge Ceylan’ın hemen tüm filmlerinde bu kavramla bağlantı kurulabilecek birçok nokta bulunmaktadır. Bu çalışmada yalnızlık temasının daha çok hayat bulduğu Uzak ve İklimler filmlerine odaklanılmıştır. Uzak’ta birbirine uzak iki insanın hikayesi kasaba ve kent çelişkileri bağlamında derinlemesine ele alınırken, İklimler’de hayatını birleştiren fakat iklimlerinin birbirine uymadığı eşlerin ilişkileri üzerinden okunmaktadır. Filmlerin yönetmenin hayatından izler taşıdığı ve insana dair kaygı ve derinlikli mesajları olduğu anlaşılmaktadır.
İnsan varoluşu açısından yalnızlık önemli bir kavramdır. Tarihsel olarak yalnızlığı insanın yazgısı şeklinde okumanın yanında zaman ve şartların onu yalnızlığa tıkayan ancak zaman zaman da yalnızlığın bireylerce alınan bilinçli bir tercih olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Yalnızlık, Nuri Bilge Ceylan, Uzak, İklimler

Kaynakça

• Akay, A. (2001). Psikanaliz Yazıları Yalnızlık. Kalabalık Bir Yalnızlık. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Akbulut, H. (2005). Nuri Bilge Ceylan Sinemasını Okumak. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Aslı, S. Nuri Bilge Ceylan’la Söyleşi. ‘‘Uzak’’ Dünya Turunda Cumhuriyet Gazetesi. 11 Ocak 2004. E. T. 20.11.2021.
• Aymaz, G.(2004). Kentte Sinema Sinemada Kent, ‘‘Uzak’taki Kent, Kentteki Uzaklık’’. Der. Nurçay Türkoğlu, Mehmet Öztürk, Göksel Aymaz, İstanbul: Yeni Hayat Kütüphanesi.
• Bulut, E. (2011). Yönetmen Sineması, Nuri Bilge Ceylan. Ed. Ayşe Pay. İstanbul: Küre Yayınları.
• Erten, Y. (2001). Psikanaliz Yazıları Yalnızlık. Yalnızlık-Yanlışlık. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Gündoğan. A. O. Yalnızlık ve Dayanışma (E. T. 20.11.2021). http://www.aliosmangundogan.com/PDF/Makale/Ali-Osman-Gundogan-Yalnizlik-ve-Dayanisma.pdf
• İmamoğlu, S. (2008). Genç Yetişkinlikte Kişilerarası İlişkilerin Cinsiyet, Cinsiyet Rolleri ve Yalnızlık Algısı Açısından İncelenmesi, Marmara Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi. İstanbul.
• Kayaalp, M. (2001). Psikanaliz Yazıları Yalnızlık. Yalnızlık Kader, Yaşam Heder Midir? İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Pay, A. (2011). Yönetmen Sineması. Nuri Bilge Ceylan. Der. Ayşe Pay. İstanbul: Küre Yayınları.
• Pakerman, S. (2012). Film Dilinde Mahrem, Ulus Ötesi Sinemada Kadın ve Mekân Temsili. İstanbul: Metis Yayınları.
• Rousseau J.J.(2004). Yalnız Gezenin Düşleri. Çev. Ester Yanarocak, İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınlar.
• Simmel, G. (2009). Bireysellik ve Toplum. Çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları
• Simmel, G. (2006). Modern Kültürde Çatışma. Çev. Tanıl Bora&Nazire Kalaycı&Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Simmel, G. (2014). Paranın Felsefesi. Çev. Yavuz Alogan & Öykü Didem Aydın. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tükel, R. (2001). Psikanaliz Yazıları Yalnızlık. Yalnızlık Üzerine Notlar. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Türkoğlu, N. vd. (2014). Kentte Sinema Sinemada Kent. İstanbul: Pales Yayınları.
• Öztürk, M. (2005). Sine-Masal Kentler: Modernitenin İki ‘‘Kahraman’’ı Kent ve Sinema Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Donkişot Yayınları.
• Winnicott, D.W. (2001). Psikanaliz Yazıları Yalnızlık. Kendi Başına Olma Kapasitesi. Çev. Raşit Tükel. İstanbul: Bağlam Yayınları.