TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN LATİN HARFLERİ İLE ÇIKAN İLK ÇOCUK DERGİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 8 - 23, 30.06.2018

Melike Erdil

Öz

Bu araştırmada, Türkiye
Cumhuriyetinin Latin harfleri ile çıkan ilk çocuk dergisinde ilk 50 sayısında
yer alan yazıların, ‘yazım kurallarına uygunluğu’ ve derginin ‘okuyucularına
karşı yaklaşımını’ tespit etmek amaçlanmaktadır. Türk çocuk edebiyatı süreli yayın
taramasında, Cumhuriyet döneminin Latin harfleri ile basılan ‘ilk’ çocuk
dergisinin, ‘Çocuk Sesi’ olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada, ‘nitel
araştırma yönteminden’ biri olan ‘doküman incelemesi tekniği’ kullanılmıştır. Örneklem
olarak derginin yalnızca ‘ilk 50 sayısı’ incelenmiştir. Elde edilen veriler,
‘Ses Bilgisi’, ‘Yazım Yanlışı’, ‘Güncelliğini Yitiren Kelimeler’ ve ‘Derginin
Okuyucuya Karşı Yaklaşımı’ açısından dört farklı temaya ayrılmıştır.
Araştırmanın sonucunda, ilk 50 sayının tamamında da bazı kelime eklerinin
yazımında ‘Ses Bilgisi’ açısından ‘geniş ünlü (-a ve ya –e) yerine dar ünlü (-ı
veya –i)’ kullanımının tercih edildiği görülmüştür. Yine ilk 50 sayının tamamı
incelendiğinde, derginin basıma verilmeden önce bazı kelimelerinde ‘Yazım Yanlışı’  yapıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca günümüzde
kullanılmayan ‘Güncelliğini Yitiren veya Yazımı Değişen Kelimelerin’ hangi
kelimeler olduğu da saptanmıştır. ‘Çocuk Sesi’ dergisinin, ‘okuyucuya yaklaşımı’
ise ‘samimi bir üslup kullanarak okuyucu ile konuşuyormuş’ gibi bir yaklaşım
benimsediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Edebiyatı, Çocuk Süreli Dergileri, İlk Çocuk Dergisi

Kaynakça

• Çelik, T. (2017). Çağdaş Çocuk Yazınındaki Süreli Yayınlar Üzerine Karşılaştırmalı İncelemeler. TÜBİTAK BİDEB Çocuk Yazını Yaz Okulu Raporu, 1-87, Mersin: Mersin Üniversitesi (18-22 Nisan 2017).