Investigation of “Elif” Series in the Context of Father Image in Early Childhood

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 41 - 56, 04.11.2019

Betül Özkul , Songül Yasemin Özgün

Öz

Erken Çocukluk Döneminde Çocuk Kitapları Seçkisinden “Elif” Serisinin Baba İmgesi Bağlamında İncelenmesi

Öz

Bu çalışma, okul öncesi çocuk kitaplarında yer alan günlük yaşam
deneyimleri anlatılarından yola çıkarak, bu kitaplarda babalığın nasıl
tanımlandığı ve bu tanıma bağlı olarak babalığın toplumsal yapıda nasıl
konumlandırıldığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu araştırmada ölçüt örnekleme
yöntemi kullanılmıştır. Ölçüt örnekleme yönteminde araştırmacının önceden
belirlediği kriterler mevcuttur. İlk kriter, erken çocukluk dönemindeki 5-6 yaş
çocuklarına yönelik resimli kitaplar olarak belirlenmiştir. Mevcut araştırmanın
amacı baba figürünü incelemek olduğundan ikinci kriter belirlenirken seçilen
kitapların çocuk-baba etkileşimini yansıtmasına dikkat edilmiştir. Üçüncü
kriter olarak kitapların seri olması dikkate alınmıştır. Bu kriterlere göre
Türkiye İş Bankası ve Kültür Yayınları’nın Elif Serisine ait 40 kitap
ulaşılmıştır. İçerisinde çocuk-baba ilişkisini içermeyen 3 resimli kitap
elenerek 37 resimli kitap içerik analizi için seçilmiştir. Araştırmada resimli
kitaplarda baba ile ilgili olan bölümler yazılı hale getirilerek temalar
oluşturulmuş ve baba imgesi tablosu ile kodlama yapılmıştır. Bu kodlamalar
uzman görüşlerine sunulmuş ve yeni kodlarla birlikte NVivo 11 programına
aktarılarak içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre
babanın ebeveynsel faaliyetleri en fazla çocuk bakımında yoğunlaşırken, baba
çocuk etkileşiminde en fazla yakınlık boyutu öne çıkmaktadır. Kitapların
içeriğinde baba imgesinin en çok sosyal faaliyetlerde olduğu bulgusuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk dönemi, çocuk kitapları serisi, baba imgesi, toplumsal cinsiyet rolleri

Kaynakça

• Adams, M., Walker, C. and O'Connell, P. (2011) Invisible or involved fathers? A content analysis of representations of parenting in young children's picturebooks in the UK. Sex Roles, 65, (3-4), 259-270. doi: 10.1007/s11199-011-0011-8.Anderson, D. A., & Hamilton, M. (2005). Gender role stereotyping of parents in children’s picture books: The invisible father. Sex roles, 52 (3-4), 145-151. doi: 10.1007/s11199-005-1290-8Aytaç, A. M. (2012). Ailenin Serancamı. Dipnot Yayınları, Ankara.Basow, J. (1992). Gender Stereotypes and Roles. Belmont, CA: Wadsworth Publishing Company.Beaty, J. J.ve Pratt, L. (2003). Early literacy in preschool and kindergarten. New York :Merrill Prencite Hall.Bencik Kangal, S. Karaaslan, A. Arslan, S. (2018). Okul öncesi dönem resimli çocuk kitaplarında yer alan baba figürünün incelenmesi, Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi 2(2), 18-31. Bozok, M. (2018a). Türkiye’de İlgili Babalık ve Belirleyicileri -Türkiye’de Babalığı Anlamak Serisi 1 (İstanbul: AÇEV).Bozok, M.(2018b) Ebeveynlik, Erkeklik ve Çalışma Hayatı Arasında Türkiye’de Babalık -Türkiye’de Babalığı Anlamak Serisi 2 (İstanbul: AÇEV). Bozok, M. (2018c). Türkiye’de ataerkillik, kapitalizm ve erkeklik ilişkilerinde biçimlenen babalık. Fe Dergi, 10(2), 31-42.Collins, L. J., Ingoldsby, B. B., & Dellmann, M. M. (1984). Sex-role stereotyping in children’s literature: A change from the past. Childhood Education, 60(4), 278–285.Çer, E. (2017). Çocuk edebiyatında toplumsal cinsiyetsiz karakterler: bir araştırma örneği. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 27, 389-408.Doucet, A. (2009). Dad and baby in the first year: Gendered responsibilities and embodiment. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 624(1), 78-98.Downe‐Wamboldt, B. (1992). Content analysis: method, applications, and issues. Health Care For Women International, 13(3), 313-321. doi: 10.1080/07399339209516006.Elliott, K. (2016). Caring masculinities: Theorizing an emerging concept. Men and Masculinities, 19(3), 240-259. doi: 10.1177/1097184X15576203.Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115. doi: 10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x.Hodkinson, P., & Brooks, R. (2018). Interchangeable parents? The roles and identities of primary and equal carer fathers of young children. Current Sociology, 1-18. doi:10.1177/0011392118807530.Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2012). Kültür ve ana babalık: Kuram ve uygulama çıkarsamaları. İçinde, Sayıl M. Ve Yağmurlu, B. (der.). Ana babalık: Kuram ve araştırma (ss. 61-80). İstanbul: Koç Üniversitesi.Karrass, J. ve Braungart-Rieker, J.M. (2005). Effects of shared parent–infant book reading on early language acquisition. Applied Developmental Psychology, 26,133–148.Kuzucu,Y. (2011). Değişen Babalık Rolü ve Çocuk Gelişimine Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (15), 79-91.Levtov, R.; van der Gaag, N, Greene, M.; Kaufman, M., ve Barker, G. State of the World’s Fathers: A MenCare Advocacy Publication. (Washington, DC: Promundo, Rutgers, Save the Children, Sonke Gender Justice, and the MenEngage Alliance 2015).Lotz, A. D. (2006). Redesigning women: Television after the network era. Urbana: University of Illinois Press, 224.Mardi, H. Ö. (2006). Çocuk kitapları resimlemede karakter yaratma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.Moya, M. Expósito, F. ve Ruiz, J. (2000). Close Relationships, Gender, and Career Salience. Sex Roles 42,9-10,825-846.Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme Yöntemleri (M. Bütün ve S. B. Demir, çev.). Ankara: Pegem Akademi.Quinn, S.M. (2009). The depictions of fathers and children in best-selling picture books in the United States: a hybrid semiotic analysis. Fathering, 7(2), 140-157.Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.Solomon, C. R. (2014). " I Feel Like a Rock Star": Fatherhood for Stay-at-Home Fathers. Fathering: A Journal of Theory, Research & Practice about Men as Fathers, 12(1). doi: 10.3149/fth.1201.52.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.