Çocuklarla Felsefe Çalışmalarında Çocuk Edebiyatının Kullanılması: Leo Lionni'nin Kitapları

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 67 - 83, 10.10.2020

Kevser Tozduman Yaralı

Öz

‘Düşünme Eğitimi’ olarak da bilinen ‘Çocuklarla Felsefe’ 21. yüzyılın ihtiyaçlarına ayak uydurabilen bireylerin yetiştirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Öğrenirken anlamlandıran, sorgulayan, doğru bilgiyi yanlış olandan ayırt eden, eleştirel düşünebilen bireylerin yetiştirilmesinde felsefe önemli bir kaynaktır. Bu kaynağın okul öncesinden ergenliğe uzanan bir süreçte kullanılabileceği belirtilirken, eğitimcilerin bunu nasıl kullanacaklarını bilmeye ihtiyaçları vardır. Özellikle okul öncesi ve ilköğretimin erken yıllarıyla bağdaştırılmakta güçlük yaşanan felsefenin bu dönem çocuklarıyla nasıl kullanılabileceğini ortaya koymak gerekmektedir. Bu amaçla felsefeyi eğitim sürecinde kullanmak isteyen eğitimcilere yol gösterecek bir referans oluşturması amacıyla bu çalışma planlanmıştır. Araştırma kapsamında Leo Lionni’ye ait Frederick, Pezzettino, Alexander ve Oyuncak Fare, Yeşil Kuyruklu Fare olmak üzere dört resimli çocuk kitabı incelenmiş ve uygulamaya yönelik önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Leo Lionni, düşünme eğitimi, , çocuk edebiyatı, , çocuklarla felsefe, , okul öncesi dönemde felsefe

Kaynakça

• Akkocaoğlu Çayır, N. ve Akkoyunlu, B. (2016). Çocuklar için felsefe eğitimi üzerine nitel bir araştırma. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry (TOJQI), 7(2), 97-133.
• Astington, J. W. (1993) The Child’s Discovery of the Mind. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Auden, W. H. (1973). Forewords and Afterwords. New York: Random House.
• Burroughs, M. D., & Tuncdemir, T. B. A. (2017). Philosophical ethics in early childhood: A pilot study. Journal of Philosophy in Schools, 4(1), 73-100.
• Chetty, D. (2014). The elephant in the room: Picturebooks, philosophy for children and racism. Childhood & Philosophy, 10(19), 11-31. Conlan, L. (2013). Why Philosophy for Children?. Teaching Geography, 38(1), 20.
• Çotuksöken, B. (2015). Düşünme eğitiminin güncel durumu ve sorunları. Çocuklar için felsefe eğitimi içinde (s. 113-118), (Yay Haz. B. Çotuksöken ve H. Tepe). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Demirtaş, V. Y., Karadağ, F., & Gülenç, K. (2018). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Felsefi Sorgulama Süreçlerinde Oluşturdukları Soruların Düzeyi ve Verdikleri Cevapların Niteliği: Çocuklarla Felsefe Eğitimi. International Online Journal of Educational Sciences, 10(2), 277-294.
• Gasparatou, R & Kampeza, M (2012) Introducing P4C in Kindergarten in Greece. Analytic Teaching And Philosophical Praxis 33(1), 72-82.
• Ghaedi, Y., Fomani, F. K., & Mahdian, M. (2014). Identifying Dimensions of Creative Thinking in Preschool Children during Implementation of Philosophy for Children (P4C) Program: A Directed Content Analysis. Nigerian Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review (Nigerian Chapter), 2(11), 30-37.
• Gopnik, A. (2012). Filozof bebek. (Ed. Gökhan Mamur). İstanbul: Gün Yayıncılık.
• Gregory, M. (2011). “Philosophy for Childrens and Its Critics: a Mendhan Dialogue.” Journal of Philosophy of Education, 45 (2), pp. 199-219.
• Haynes, J. and Murris, K. (2012) Picturebooks, pedagogy and philosophy, New York: Routledge.
• Horner, C. & Westacott, E. (2011). Felsefe aracılığıyla düşünme. (Çev. Ahmet Arslan). Ankara: Phoenix.
• Karadağ, F., & Demirtaş, V. Y. (2018). Çocuklarla Felsefe Öğretim Programı’nın Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Eleştirel Düşünme Becerileri Üzerindeki Etkililiği. Eğitim Ve Bilim, 43(195), 19-40.
• Kuçuradi, İ. (2015). Türkiye’de felsefe eğitimi. Çocuklar için felsefe eğitimi içinde (s. 113-118), (Yay Haz. B. Çotuksöken ve H. Tepe). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Lipman, M. (1974). Harry Stottlemeier’s Discovery, Upper Montclair, NJ: Institute for the Advancement of Philosophy for Children.
• Lipman, M. (1982). Philosophy for children. Thinking: The Journal of Philosophy For Children, 3(3/4), 35-44.
• Matthews, G. (1980). Philosophy and the Young Child, Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Matthews, G. (2000). Çocukluk felsefesi. (Çev. Emrah Çakmak). İstanbul: Gendaş Kültür.
• Matthews, G. B. (2005). Children, irony and philosophy. Theory and research in education, 3(1), 81-95.
• McCall, C. C. (2017). Düşünmeyi dönüştürmek. (Çev. Kurtul Gülenç ve Nihal P. Boyacı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Mckee, D. (1989). Elmer. İstanbul: Mikado Yayınları.
• Mil, B. (2007). Nitel Araştırmalarda Söylem Analizi ve İlkeleri. Nitel Araştırma - Neden, Nasıl, Niçin İçinde, (Ed. A.Yüksel, B. Mil, Y. Bilim ), Ankara: Detay.
• Mohr Lone, J. (2017). Filozof çocuk. (Çev. Gülsün Arıkan). İstanbul: Sola Yayınları.
• Murris, K. (2000). Can children do philosophy? Journal of Philosophy of Education, 34(2), 261-279.
• Murris, K. (2016). Philosophy with Picturebooks. Encyclopedia of Educational Philosophy and Theory, 1–7. doi:10.1007/978-981-287-532-7_164-1.
• Pritchard M. (2018). Philosophy for Children, https://plato.stanford.edu/entries/children sayfasından erişilmiştir.
• Tankut, T. (2015). Çocuk edebiyatı çocukta felsefe sevgisi uyandırabilir mi? Çocuklar için felsefe eğitimi içinde (s. 113-118), (Yay Haz. B. Çotuksöken ve H. Tepe). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Taşdelen, V. (2014). Felsefenin Gülümseyen Yüzü: Çocuklarla Felsefe. Türk Dili, 756, 562-568.
• Tepe, H. (2015). UNESCO verileri ışığında dünyada çocuklar için felsefe. Çocuklar için felsefe eğitimi içinde (s. 77-94), (Yay Haz. B. Çotuksöken ve H. Tepe). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Trickey, S., & Topping*, K. J. (2004). ‘Philosophy for children’: a systematic review. Research papers in Education, 19(3), 365-380.
• UNESCO (2007). Philosophy a school of freedom. Teaching philosophy and learning to philosophize: Status and Prospectus. Paris: UNESCO.
• Wartenberg, T. E. (2018). Küçük çocuklar için büyük fikirler: Çocuk edebiyatıyla felsefe öğretimi. (Çev. S. Kurtar ve A. K .Gülen) Bursa: Sentez.
• Worley, P. (2019). Felsefe makinesi. İstanbul: Paraşüt Kitap.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.