Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Sağlık Çalışanlarında Şiddet Görme Korkusu İle Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 12 - 23, 30.06.2025

Binnur Kambur

Öz

Bu araştırmanın amacı, sağlık çalışanlarında şiddet görme korkusu ile tükenmişlikleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışma evrenini Kasım-Aralık 2024 tarihleri arasında Samsun'da bir kamu hastanesinde çalışan 434 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Katılımcıların gönüllülüğü esas olduğu için 170 kişi çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışma, kolayda örnekleme tekniği kullanılarak yüz yüze anket yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Rogers (1997) tarafından geliştirilen ve Akbolat ve diğerleri (2021) tarafından Türkçeye uyarlanan şiddet korkusu ölçeği ile Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen tükenmişlik ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 16.0 programı ile analiz edilmiştir. Şiddet korkusu ile tükenmişlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.005). Cinsiyete göre şiddet korkusunda anlamlı bir fark bulunurken, tükenmişlik düzeylerinde anlamlı bir fark bulunmamıştır. Mesleklerine göre şiddet görme korkusunda ve tükenmişlik seviyelerinde anlamlı bir fark bulunmamıştır. Şiddete maruz kalanlar ile kalmayanlar arasında şiddet korkusu ve tükenmişlik düzeyleri açısından anlamlı bir fark bulunmuştur. Sonuç olarak, sağlık çalışanlarının şiddet korkusu ile tükenmişlik seviyeleri arasında bir ilişki vardır. Kadınların şiddet korkusunun erkeklere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarının daha fazla şiddet korkusu ve tükenmişlik yaşadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlıkta Şiddet Şiddet Görme Korkusu Tükenmişlik

Kaynakça

  • Arı, G. S., & Bal, E. Ç. (2008). Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), 131-148.
  • Akbolat, M., Sezer, C., Ünal, Ö., Amarat, M., & Durmuş, A. (2021). The effects of direct violence and witnessed violence on the future fear of violence and turnover intention: a study of health employees. Current Psychology, 40, 4684-4690.
  • Aydemir, İ., Üçlü, R., & Aydoğan, A. (2020). Acil Servis Personeline Göre Şiddetin Nedenleri. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 83(1), 60-68. https://doi.org/10.26650/IUITFD.2019.0018
  • Cooper, CL., Swanson, N. (2002). Workplace violence in the health sector: State of the art. 3-35. Dikmetaş, E., Top, M., & Ergin, G. (2011). Asistan hekimlerin tükenmişlik ve mobbing düzeylerinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3), 137-149.
  • Durmuş, M. (2019). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Konya 112 Acil Sağlık Hizmetleri'nde bir uygulama (Master's thesis, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Dursun, S. (2012). İşyeri Şiddetinin Çalışanların Tükenmişlik Düzeyi Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(1), 105-115.
  • Erişen, M. A. (2024). Sağlık Çalışanlarında İletişim Becerileri ve Şiddet Görme Korkusu Üzerine Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1), 351-360. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1366523 Freudenberger, H. J. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues, 30, 159-165.
  • Kaçmaz, N. (2011). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 68(1), 29-32.
  • Karademir, Ömer. (2024). İşyerinde Şiddet Görme Korkusunun İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde İşin Anlamlılığının Aracılık Rolü: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 16(3), 1717–1736. https://doi.org/10.20491/isarder.2024.1881
  • Kazu, İ. Y., & Yıldırım, D. (2021). Mesleki Tükenmişlik: Etki Eden Faktörler, Belirtileri ve Sonuçları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 462-473. https://doi.org/10.51725/etad.1003628
  • Kılıç, T., & Seymen, O. A. (2011). Sağlık Sektöründe, Tükenmişlik Sendromuna Etki Eden Faktörlerin Analizi ve Bir Araştırma. Journal of Management and Economics Research, 9(16), 47-67.
  • Kılıç, T., & Ak, H. (2017). Kamu ve Özel Hastanede Çalışan Personellerin Tükenmişlik Seviyelerinin Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 72-79.
  • Maslach, Christina. ve Jackson, Susan E., (1981). “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behavior, Vol.2, 99-113.
  • Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 15(2), 103–111. https://doi.org/10.1002/wps.20311
  • Nart, S. (2014). İş Ortamında Şiddet, Tükenmişlik ve İş Tatmini İlişkileri: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(23), 248-268. https://doi.org/10.11611/JMER360
  • Özişli, Ö. (2022). Sağlıkta Şiddetin Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 8(1), 62-68.
  • Phillips, JP. (2016). Workplace violence against health care workers in the United States. The New England Journal of Medicine. 1661- 9.
  • Pınar, T., & Pınar, G. (2013). Sağlık çalışanları ve işyerinde şiddet. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(3), 3. Portoghese, I., Galletta, M., Leiter, M. P., Cocco, P., D’Aloja, E., & Campagna, M. (2017). Fear of future violence at work and job burnout: A diary study on the role of psychological violence and job control. Burnout Research, 7, 36-46.
  • Rogers, K. A., & Kelloway, E. K. (1997). Violence at work: personal and organizational outcomes. Journal of occupational health psychology, 2(1), 63–71. https://doi.org/10.1037//1076-8998.2.1.63
  • Sağlam, H. (2022). Şiddet görme korkusu ile öz yeterlilik arasındaki ilişki: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma= The relationship between fear of violence and self-efficiency: A study on healthcare professionals (Master's thesis, Sakarya Üniversitesi).
  • Sağlık Çalışanları Şiddet Araştırması (2013). Erişim Adresi: https://www.sagliksen.org.tr/cdn/uploads/gallery/pdf/fbda8576fd0d6d6de70f52f76b914672.pdf , Erişim Tarihi: 10.01.2024
  • Sandıkcı, E. (2010). Stresin tükenmişlik boyutları üzerindeki etkisi: Diyarbakır’da öğretmenler üzerinde bir araştırma (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • TBB. (Türk Tabipler Birliği). (2013). Şiddetle Başa Çıkmak. Teknik Hazırlık & Baskı Hermes Tanıtım Ofset, Ankara.
  • Uğan, Çiğdem, & Akbolat, M. (2023). Şiddete Maruz Kalmanın İş Performansına Etkisinde Şiddet Görme Korkusunun Aracı Rolü. Örgütsel Davranış Çalışmaları Dergisi, 3(1), 25–37. Geliş tarihi gönderen https://www.obstudies.org/index.php/obs/article/view/21
  • Ünal, Ö., Akbolat, M., & Palan, G. (2021). Sağlık Çalışanlarının Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Şiddete Maruz Kalma ve Şiddet Görme Korkusu Arasındaki İlişki. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(1), 1-14. WHO, World Health Organization. (2002). A universal challenge. World Report on Violence and Health: Summary, Geneva. Yeşilbaş, H. (2016). Sağlıkta şiddete genel bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(3), 44-54.

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 12 - 23, 30.06.2025

Binnur Kambur

Öz

The aim of this study was to determine the relationship between fear of violence and burnout in healthcare workers. The study population consisted of 434 healthcare workers working in a public hospital in Samsun between November-December 2024. Since the participants were voluntary, 170 people were included in the study. The study was conducted with face-to-face survey method using convenience sampling technique. The fear of violence scale developed by Rogers (1997) and adapted into Turkish by Akbolat et al. (2021) and the burnout scale developed by Maslach and Jackson (1981) were used in the study. The data were analyzed with SPSS 16.0 program. A significant relationship was found between fear of violence and burnout levels (p<0.005). While there was a significant difference in fear of violence according to gender, there was no significant difference in burnout levels. No significant difference was found in fear of violence and burnout levels according to occupation. A significant difference was found between those who were exposed to violence and those who were not exposed to violence in terms of fear of violence and burnout levels. In conclusion, there is a relationship between fear of violence and burnout levels of health care workers. It was found that women had a higher fear of violence than men. It was determined that health care workers who were exposed to violence experienced more fear of violence and burnout.

Kaynakça

  • Arı, G. S., & Bal, E. Ç. (2008). Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), 131-148.
  • Akbolat, M., Sezer, C., Ünal, Ö., Amarat, M., & Durmuş, A. (2021). The effects of direct violence and witnessed violence on the future fear of violence and turnover intention: a study of health employees. Current Psychology, 40, 4684-4690.
  • Aydemir, İ., Üçlü, R., & Aydoğan, A. (2020). Acil Servis Personeline Göre Şiddetin Nedenleri. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 83(1), 60-68. https://doi.org/10.26650/IUITFD.2019.0018
  • Cooper, CL., Swanson, N. (2002). Workplace violence in the health sector: State of the art. 3-35. Dikmetaş, E., Top, M., & Ergin, G. (2011). Asistan hekimlerin tükenmişlik ve mobbing düzeylerinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3), 137-149.
  • Durmuş, M. (2019). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Konya 112 Acil Sağlık Hizmetleri'nde bir uygulama (Master's thesis, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
  • Dursun, S. (2012). İşyeri Şiddetinin Çalışanların Tükenmişlik Düzeyi Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(1), 105-115.
  • Erişen, M. A. (2024). Sağlık Çalışanlarında İletişim Becerileri ve Şiddet Görme Korkusu Üzerine Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1), 351-360. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1366523 Freudenberger, H. J. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues, 30, 159-165.
  • Kaçmaz, N. (2011). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 68(1), 29-32.
  • Karademir, Ömer. (2024). İşyerinde Şiddet Görme Korkusunun İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde İşin Anlamlılığının Aracılık Rolü: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 16(3), 1717–1736. https://doi.org/10.20491/isarder.2024.1881
  • Kazu, İ. Y., & Yıldırım, D. (2021). Mesleki Tükenmişlik: Etki Eden Faktörler, Belirtileri ve Sonuçları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 462-473. https://doi.org/10.51725/etad.1003628
  • Kılıç, T., & Seymen, O. A. (2011). Sağlık Sektöründe, Tükenmişlik Sendromuna Etki Eden Faktörlerin Analizi ve Bir Araştırma. Journal of Management and Economics Research, 9(16), 47-67.
  • Kılıç, T., & Ak, H. (2017). Kamu ve Özel Hastanede Çalışan Personellerin Tükenmişlik Seviyelerinin Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 72-79.
  • Maslach, Christina. ve Jackson, Susan E., (1981). “The Measurement of Experienced Burnout”, Journal of Occupational Behavior, Vol.2, 99-113.
  • Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 15(2), 103–111. https://doi.org/10.1002/wps.20311
  • Nart, S. (2014). İş Ortamında Şiddet, Tükenmişlik ve İş Tatmini İlişkileri: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(23), 248-268. https://doi.org/10.11611/JMER360
  • Özişli, Ö. (2022). Sağlıkta Şiddetin Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 8(1), 62-68.
  • Phillips, JP. (2016). Workplace violence against health care workers in the United States. The New England Journal of Medicine. 1661- 9.
  • Pınar, T., & Pınar, G. (2013). Sağlık çalışanları ve işyerinde şiddet. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(3), 3. Portoghese, I., Galletta, M., Leiter, M. P., Cocco, P., D’Aloja, E., & Campagna, M. (2017). Fear of future violence at work and job burnout: A diary study on the role of psychological violence and job control. Burnout Research, 7, 36-46.
  • Rogers, K. A., & Kelloway, E. K. (1997). Violence at work: personal and organizational outcomes. Journal of occupational health psychology, 2(1), 63–71. https://doi.org/10.1037//1076-8998.2.1.63
  • Sağlam, H. (2022). Şiddet görme korkusu ile öz yeterlilik arasındaki ilişki: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma= The relationship between fear of violence and self-efficiency: A study on healthcare professionals (Master's thesis, Sakarya Üniversitesi).
  • Sağlık Çalışanları Şiddet Araştırması (2013). Erişim Adresi: https://www.sagliksen.org.tr/cdn/uploads/gallery/pdf/fbda8576fd0d6d6de70f52f76b914672.pdf , Erişim Tarihi: 10.01.2024
  • Sandıkcı, E. (2010). Stresin tükenmişlik boyutları üzerindeki etkisi: Diyarbakır’da öğretmenler üzerinde bir araştırma (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • TBB. (Türk Tabipler Birliği). (2013). Şiddetle Başa Çıkmak. Teknik Hazırlık & Baskı Hermes Tanıtım Ofset, Ankara.
  • Uğan, Çiğdem, & Akbolat, M. (2023). Şiddete Maruz Kalmanın İş Performansına Etkisinde Şiddet Görme Korkusunun Aracı Rolü. Örgütsel Davranış Çalışmaları Dergisi, 3(1), 25–37. Geliş tarihi gönderen https://www.obstudies.org/index.php/obs/article/view/21
  • Ünal, Ö., Akbolat, M., & Palan, G. (2021). Sağlık Çalışanlarının Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Şiddete Maruz Kalma ve Şiddet Görme Korkusu Arasındaki İlişki. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(1), 1-14. WHO, World Health Organization. (2002). A universal challenge. World Report on Violence and Health: Summary, Geneva. Yeşilbaş, H. (2016). Sağlıkta şiddete genel bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(3), 44-54.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Yönetimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Binnur Kambur 0009-0000-7979-8614

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 17 Mart 2025
Kabul Tarihi 30 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Kambur, B. (2025). Sağlık Çalışanlarında Şiddet Görme Korkusu İle Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Güncel Sağlık Yönetimi, 3(1), 12-23.