Borsa İstanbul’da Faaliyet Gösteren İşletmelerin İnsan Kaynakları Uygulamalarının Endüstri 4.0 Bağlamında Yıllar İtibari İle Değişiminin İçerik Analizi Yöntemi İle İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 77 - 104, 31.07.2020

Seda Şenol , Kübra Sarıoğlu , Seçil Başkaya , Aslı Beyhan Acar

Öz

Araştırmada, Endüstri 4.0 kapsamında belirlenen insan kaynakları uygulamalarının (dijital dönüşüm, yetenek yönetimi, yetkinlik yönetimi, akademi, ayrımcılık, değerlendirme merkezi, yapay zekâ, ters mentorluk, sosyal sorumluluk) değişimlerinin içerik analizi ile yıllar itibariyle değişimi incelenmiştir. Araştırmada, Borsa İstanbul’da yer alan ve örneklemi en iyi şekilde temsil ettiği düşünülen 45 işletme yer almaktadır. Araştırma, belirlenen işletmelerin yıllık faaliyet raporlarında yer alan insan kaynakları uygulamalarının 2011-2018 yılları arasında vurgulanma sıklıklarının içerik analizi yoluyla belirlenmesi tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular neticesinde, özellikle, Endüstri 4.0 üretim sürecinde ön plana çıkan dijital dönüşüm ve yapay zekâ uygulamalarının son birkaç yılda daha yüksek oranda uygulandığı ve her geçen yıl arttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, işletmelerin mevcut iş gücünü yeni üretim süreçlerine adapte edebilmek amacıyla akademi, yetenek ve yetkinlik yönetimi, ters mentorluk ve değerlendirme merkezi uygulamalarına her geçen yıl artarak yer verdikleri gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Endüstri 4.0, İnsan Kaynakları Uygulamaları, Dijital Dönüşüm, Yapay Zekâ, İçerik Analizi

Kaynakça

• Akar, F. (2015) Yetenek Yönetimi, Ankara: İmge Yayınevi.
• Akbank Yatırımcı İlişkileri (2018) Akbank 2018 Faaliyet Raporu Web: https://www.akbank.com/tr-tr/Yatirimci-iliskileri/Sayfalar/Faaliyet-Raporlari.aspx (Erişim: 21.12.2019).
• Aksoy, S. (2017). “Değişen Teknolojiler Ve Endüstri 4.0: Endüstri 4.0’ı Anlamaya Dair Bir Giriş”. SAV Katkı, 4, 34.
• Altıntaş, N. (2003) Stratejik Liderlik ve Yetenek Yönetimi Web: http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/249410.asp?cp1=1 (Erişim: 10.12.2019).
• Arçelik Yatırımcı İlişkileri (2018) Arçelik 2018 Faaliyet Raporu Web: http://www.arcelikas.com/sayfa/152/Yillik_Faaliyet_Raporlari. (Erişim: 21.12.2019)
• Artificial Intelligence and Life in 2030 (2016) One Hundred Year Study on Artificial Intelligence, Report of The 2015 Study Panel, September.
• Aselsan Yatırımcı İlişkileri (2018) Aselsan 2018 Faaliyet Raporu Web: https://www.aselsan.com.tr/tr/yatirimci-iliskileri/yillik-faaliyet-raporlari (Erişim: 21.12.2019).
• Atlı, D. (2012) İnsan Kaynakları Yönetiminin Yeni Vizyonu, İstanbul: Crea Yayıncılık.
• Avcı, N. (2019). İnsan Kaynaklarından Yetenek Yönetimine Endüstri 4.0, İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Aydın, E. ve Demiral, G. (2019) “İş gücü Farklılığını Dikkate Alarak Endüstri 4.0’ın Zorlukları ve Yararları: Kavramsal Bir Çerçeve”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1976-1990.
• Banger, G. (2017): Endüstri 4.0 Ekstra. Ankara: Dorlion Yayınları.
• Barreto, L.; Amaral, A. and Pereira, T. (2017) “Industry 4.0 İmplications in Logistics: An Overview”. Procedia Manufacturing, 13, 1245-1252.
• Becker, W. (2011) Are You Leading A Socially Responsible and Sustainable Human Resource Function?”. People & Strategy, 34, 18-23.
• Benešová, A., and Tupa, J. (2017). “Requirements for Education and Qualification of People in Industry 4.0”. Procedia Manufacturing, 11, 2195-2202.
• Bingöl, D. (2006) İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Arıkan Basım Yayın Dağıtım.
• Bock, M., Wiener, M., Gronau, R., and Martin, A. (2019). “Industy 4.0 Enabling Smart Air: Digital Transformation at Kaeser Compressors”. In Digitalization Cases, 101-117.
• Bonekamp, L., and Sure, M. (2015). “Consequences of Industry 4.0 on Human Labour and Work Organisation”. Journal of Business and Media Psychology, 6(1), 33-40.
• Boyatzis, R. E. (1982) The Competent Manager: A Model for Effective Performance, New York: Wiley.
• Bruch, H., Färber, J., and Block, C. (2017). “HRM 4.0–Personalarbeit der Zukunft”. İsviçre: TOP JOB-Trendstudie 2017.
• Budak, G. (2016) Yetkinliğe Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bulut, E. ve Akçacı, T. (2017) “Endüstri 4.0 ve İnovasyon Göstergeleri Kapsamında Türkiye Analizi”. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 7, 50-72.
• Carroll, A. B. (1991) “The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders”. Business Horizons, 34(4), 39-48.
• Ceylan, N. (2007) İnsan Kaynakları Yönetiminde Yetenek Yönetimi ve Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı, İstanbul), https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Chen, J. C., Patten, D. M., and Roberts, R. W. (2008). “Corporate Charitable Contributions: A Corporate Social Performance or Legitimacy Strategy?”. Journal of Business Ethics, 82(1), 131-144.
• Chih, H. L., Chih, H. H., and Chen, T. Y. (2010). “On the Determinants of Corporate Social Responsibility: International Evidence on The Financial Industry”. Journal of Business Ethics, 93(1), 115-135.
• Cochran, P. L. (2007) “The Evolution of Corporate Social Responsibility”. Business Horizons, 50, 449-454.
• Clements, G. E., Lunding, F. J., and Perkins, D. S. (1978). “Everyone Who Makes It Has A Mentor”. Harvard Business Review, 56, 89-101.
• Coşkun, A. (2007). “Yapay Zekâ Optimizasyon Teknikleri: Literatür Değerlendirmesi”. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 5(2), 142-146.
• Crisp, G. and Cruz, I. (2009) “Mentoring College Students: A Critical Review of the Literature Between 1990 and 2007”. Research İn Higher Education, 50(6), 525-545.
• Cropanzano, R., Byrne, Z. S., Bobocel, D. R., and Rupp, D. E. (2001). “Moral Virtues, Fairness Heuristics, Social Entities, and Other Denizens of Organizational Justice.” Journal Of Vocational Behavior, 58(2), 164-209.
• Çetinkaya, M. (2009). “Yöneticilerin Yönetsel Yetkinlik Algılamalarına İlişkin Bir Araştırma”. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 11(2), 219-239.
• Çırpan, H. ve Şen, A. (2009) “İşletmelerde Yenilikçiliği Geliştirmede Etkili Bir Araç: Yetenek Yönetimi”. Çerçeve Dergisi, 52(16), 110-116.
• De Stefano, F., Bagdadli, S., and Camuffo, A. (2018). “The HR Role in Corporate Social Responsibility and Sustainability: A Boundary‐Shifting Literature Review”. Human Resource Management, 57(2), 549-566.
• Demirkol, N. ve Tis, G. (2018) Endüstri 4.0’ın İnsan Kaynakları ve İnsan Kaynakları Yönetimine Etkisi, IV. International Caucasus-Central Asia Foreign Trade and Logistics Congress, 7-8 Eylül 2018, Didim, Aydın, 535-547.
• Dijital Finans (2019). IKEA’dan Akıllı Sözleşme ve Dijital Para Temelli Dünyanın İlk Ticareti. Web: https://www.dijifi.org/2019/10/ikea-dijital.html.(Erişim: 20.12.2019)
• Dirican, C. (2015) “The Impacts of Robotics, Artificial Intelligence On Business and Economics,World Conference on Technology, Innovation and Entrepreneurship”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195, 564-573.
• Donate, M. and Pablo, J. (2015). “The Role of Knowledge-Oriented Leadership in Knowledge Management Practices and İnnovation”. Journal of Business Research, 68(2), 360-370.
• Dorst, W. (2015) Umsetzungsstrategie Industrie 4.0: Ergebnisbericht der Plattform Industrie 4.0. Berlin: Bitkom Research GmbH. Ekonomist Dergisi (2016) Artık Gençler CEO’lara Mentorluk Yapıyor Web: https://www.ekonomist.com.tr/yonetim-kariyer/artik-gencler-ceolara-mentorluk-yapiyor.html (Erişim: 22.12.2019).
• El Masri, N. ve Suliman, A. (2019) “Talent Management, Employee Recognition and Performance in the Research Institutions”. Studies in Business and Economics, 14(1), 127-140.
• Filizöz, B. ve Orhan, U. (2018). “İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Endüstri 4.0: Bir Yazın Çalışması”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 110-117.
• Ford, M. (2009) The Lights in The Tunnel: Automation, Accelerating Technology and The Economy of The Future, California: Acculant Publishing.
• Frank, A. G., Mendes, G. H., Ayala, N. F., and Ghezzi, A. (2019). “Servitization and Industry 4.0 Convergence in the Digital Transformation of Product Firms: A Business Model İnnovation Perspective”. Technological Forecasting and Social Change, 141, 341-351.
• Frankental, P. (2001) “Corporate Social Responsibility: A PR Invention? Corporate Communications.” An International Journal Volume 6, Number 1 pp: 18-23 MCB University Press.
• Frey, C. B. and Osborne, M. (2013) “The Future of Jobs: How Susceptible Are Jobs to Computerisation”. Unpublished Working Paper, 13.
• Frey, C. B. and Osborne M. A. (2017) “The Future of employment: How Susceptible Are Jobs to Computerisation?”. Technological Forecasting and Social Change, Elsevier, vol. 114(C), pages 254-280.
• Gander, S. L. (2006) “Beyond Mere Competency: Measuring Proficiency with Outcome Proficiency İndicator Scales”. Performance Improvement, 45(4), 38-44.
• Ganschar, O., Gerlach, S., Hämmerle, M., Krause, T., and Schlund, S. (2013). Produktionsarbeit der Zukunft-Industrie 4.0 (Vol. 150). D. Spath (Ed.). Stuttgart: Fraunhofer Verlag.
• Garriga, E. and Mele, D. (2004) “Corporate Social Responsibility Theories: Mapping the Territory”. Journal of Business Ethics, 53(1-2), 51-71.
• Goff, K. and Torrance, P. (1999) “Discovering Developing & Giftedness Through Mentoring”. Gifted Child Today, 22(3), 14-53.
• Gorecky, D., Schmitt, M., Loskyll, M., and Zühlke, D. (2014) “Human-Machine-Interaction in the Industry 4.0 era”. In 2014 12th IEEE International Conference on Industrial Informatics (INDIN) (pp. 289-294). IEEE.
• Gökırmak, H. (2019) “Lojistik Sektöründe Dijital Dönüşüm ve İstanbul Otobüs Aş Akıllı Ulaşım Sistemleri Uygulaması”. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 14(1), 73-87.
• Gönen, S. ve Rasgen, M. (2019). “Endüstri 4.0 ve Muhasebenin Dijital Dönüşümü”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 2898-2917.
• Gülşen, İ. ve Özdemir, Ş. (2019) “Mobil Teknolojinin Perakendecilik Üzerindeki Etkileri”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 421-440.
• Harkins, A. M. (2008) “Leapfrog Principles and Practices: Core Components of Education 3.0 and 4.0”. Futures Research Quarterly, 24(1), 19-31.
• Hecklau, F., Galeitzke, M., Flachs, S., and Kohl, H. (2016). “Holistic Approach for Human Resource Management in Industry 4.0”. Procedia Cirp, 54(1), 1-6.
• Hecklau, F., Orth, R., Kidschun, F., and Kohl, H. (2017) “Human Resources Management: Meta-Study-Analysis of Future Competences in Industry 4.0”. In Proceedings of the International Conference on Intellectual Capital, Knowledge Management & Organizational Learning (pp. 163-174).
• Holder-Webb, L., Cohen, J. R., Nath, L., and Wood, D. (2009). “The Supply of Corporate Social Responsibility Disclosures Among US Firms”. Journal of Business Ethics, 84(4), 497-527.
• Huber, D. and Kaiser, T. (2015) “Wie das Internet der Dinge neue Geschäftsmodelle ermöglicht”. HMD Praxis der Wirtschaftsinformatik, 52(5), 681-689.
• Hughes, J. C. and Rog, E. (2008) “Talent Management: A Strategy For Improving Employee Recruitment, Retention and Engagement within Hospitality Organizations”. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 20(7), 743-757.
• Imperatori, B., Bissola, R., Butera, F., and Bodega, D. (2019). “HRM 4.0 for Human-Centered Organization”. Associazione Italiana di Organizzazione Aziendale. 1-2.
• International Executive’s Profile. (1990) A Decade of change in Corporate Leadership, New York: Korn/Ferry International and UCLA Anderson Graduate School of Management.
• Internet: https://www.kap.org.tr/
• İlhan, İ. (2018) “Tekstil Üretim Süreçleri Açısından Endüstri 4.0 Kavramı”. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 25(7), 810-823.
• Jain, S. and Jain, S. (2013) “Corporate Social Responsibility: A Need of Present and Future”. OIDA International Journal of Sustainable Development, 6(07), 21-28.
• Jain, Dr. Surbhi (2018). “Human Resource Management and Artificial Intelligence”. International Journal of Management and Social Sciences Research, 7(3), 56-59.
• Jones, C. and Pimdee, P. (2017) “Innovative Ideas: Thailand 4.0 and the Fourth Industrial Revolution”. Asian International Journal of Social Sciences, 17(1), 4-35.
• Kagermann, H., Lukas, W. D., and Wahlster, W. (2011). “Industrie 4.0: Mit dem Internet der Dinge auf dem Weg zur 4. industriellen Revolution”. VDI Nachrichten, 13(11), 2.
• Kagermann, H., Helbig, J., Hellinger, A., and Wahlster, W. (2013). “Recommendations for Implementing The Strategic Initiative Industrie 4.0: Final Report of The Industrie 4.0 Working Group”. Acatech, München, 19-26.
• Karaarslan, V. (2016) Endüstri 4.0 İçin 5g Mobil Sistemler Teknolojik Yol Haritası (Technologıcal Roadmap Of 5g Mobıle Systems For Industry 4.0) (TBD. 33. Ulusal Bilişim Kurultayı, 2016) 8-9 Aralık 2016, Ankara, 66-72.
• Karahan Sönmez, P. (2019). Endüstri 4.0 ve Dijital Dönüşümde Çalışanların Değişime Açıklığı ile Yöneticilerinin Liderlik Tarzlarının İncelenmesi. (Doktora Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Kazak, H. (2018) Perakende (Süpermarket) Sektöründe Tedarik Ve Satın Alma Fonksiyonlarının Bilişim Teknolojileri Yardımıyla Gelişimi Ve Endüstri 4.0 Tabanlı Çözüm Modeli. ISMSIT 2018, 19-21 Ekim 2018, Ankara Turkey, 39-48.
• Kesayak, B. (2019) Dördüncü Sanayi Devriminde Kadın ve İş. Web: https://www.endustri40.com/dorduncu-sanayi-devriminde-kadin-ve-is/(Erişim: 07.12.2019).
• Kişi, N. (2018) “Yenilikçi Bir Mentorluk Yaklaşımı: Tersine Mentorluk”. The Journal of International Scientific Researches, 3(3), 205-213.
• Klasen, N. and Clutterbuck, D. (2012) Implementing Mentoring Schemes. Oxford: Routledge.
• Kuzmenko, O. and Roienko, V. (2017) “Nowcasting Income Inequality in the Context of the Fourth Industrial Revolution”. SocioEconomic Challenges, (1, Iss. 1), 5-12.
• Lasi, H., Fettke, P., Kemper, H. G., Feld, T., & Hoffmann, M. (2014). “Industry 4.0”. Business & İnformation Systems Engineering, 6(4), 239-242.
• Leh, A. S. C. (2005) “Lessons Learned From Service Learning and Reverse Mentoring in Faculty Development: A Case Study in Technology Training”. Journal of Technology and Teacher Education, 13(1), 25-41.
• Lewkowicz, M. and Liron, R. (2019) “The Missing “Turn to Practice” in the Digital Transformation of Industry”. Computer Supported Cooperative Work (CSCW), 28(3-4), 655-683.
• Lipia, P. (2018) “Digital Transformation. ERP Implementation in the Food & Beverage Sector”. Politesi.
• Lorenz, M., Rüßmann, M., Strack, R., Lueth, K. L., and Bolle, M. (2015). “Man and Machine in Industry 4.0: How Will Technology Transform the Industrial Workforce Through 2025”. The Boston Consulting Group, 2. 1-18.
• Maignan, I. and Ralston, D. A. (2002) “Corporate Social Responsibility in Europe and the US: Insights from Businesses’ Self-Presentations”. Journal of International Business Studies, 33(3), 497-514.
• Maignan, I. and Ferrell, O. C. (2000) “Measuring Corporate Citizenship in Two Countries: The Case of Unted States and France”. Journal of Business Ethics, Vol. 23 pp: 283-297.
• Maignan, I. and Ferrell, O. C. (2004) “Corporate Social Responsibility and Marketing: An Integrative Framework”. Journal of the Academy of Marketing Science, 32(1), 3-19.
• Malik, A.(2019). “Creating Competitive Advantage Through Source Basic Capital Strategic Humanity in the Industrial Age 4.0.” International Research Journal of Advanced Engineering and Science, 4(1), 209-215.
• Mardin Haber Gazetesi (2019) 1010 Kaşif Projesi’ Kapsamında Mardin’de Öğrencilere Eğitim Verildi. Web:https://bypass.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/1010-kasif-projesi-kapsaminda-mardinde-ogrencilere-egitim-verildi (Erişim: 08.12.2019).
• Mavi Yatırımcı İlişkileri (2018) Mavi 2018 Faaliyet Raporu Web: http://www.mavicompany.com/tr/yatirimci-iliskileri/finansal-sonuclar-ve-sunumlar (Erişim: 21.12.2019).
• Migros Yatırımcı İlişkileri (2018) Migros 2018 Faaliyet Raporu Web: https://www.migroskurumsal.com/Icerik.aspx?IcerikID=162 (Erişim: 22.12.2019).
• Motion, J. and Weaver, C. K. (2005) “The Epistemic Struggle for Credibility: Rethinking Media Relations”. Journal of Communication Management, 9(3), 246-255.
• Morton-Cooper, A. and Palmer, A. (2000) “Mentoring, Preceptorship and Clinical Supervision”. Nurse Education Today, 20, 418-421.
• Mueller, K., Hattrup, K., Spiess, S. O., and Lin-Hi, N. (2012). “The Effects of Corporate Social Responsibility on Employees' Affective Commitment: A Cross-Cultural Investigation”. Journal of Applied Psychology, 97(6), 1186.
• Marcinkus Murphy, W. (2012) “Reverse Mentoring at Work: Fostering Cross‐Generational Learning and Developing Millennial Leaders”. Human Resource Management, 51(4), 549-573.
• Netaş Yatırımcı İlişkileri (2018) Netaş 2018 Faaliyet Raporu Web: http://www.netas.com.tr/media/102373/31-12-2018-netas-konsolide-faaliyet-raporu.pdf (Erişim: 21.12.2019).
• Onik, M. H., Miraz, M. H., and Kim, C. S. (2018). “A Recruitment and Human Resource Management Technique Using Blockchain Technology for Industry 4.0.” in Proceeding of Smart Cities Symposium (SCS-2018), Manama, Bahrain, 2018, pp. 11-16.IET.
• Öztuna, B. (2017) Endüstri 4.0-Dördüncü Sanayi Devrimi ile Çalışma Yaşamının Geleceği. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Padgett, R. C. and Galan, J. I. (2010) “The Effect of R&D Intensity on Corporate Social Responsibility”. Journal of Business Ethics, 93(3), 407-418.
• Pino, G., Amatulli, C., De Angelis, M., and Peluso, A. M. (2016). “The Influence of Corporate Social Responsibility on Consumers' Attitudes and Intentions Toward Genetically Modified Foods: Evidence From Italy”. Journal of Cleaner Production, 112, 2861-2869.
• Porter, M. E. and Heppelmann, J. E. (2015) “How Smart, Connected Products are Transforming Companies”. Harvard Business Review, 93(10), 96-114.
• Porter, M. E. ve Kramer, M. R. (2002) “The Competitive Advantage of Corporate Philanthropy”. Harvard Business Review, 80(12), 56−68.
• Prifti, L., Knigge, M., Kienegger, H., and Krcmar, H. (2017) “A Competency Model for" Industrie 4.0" Employees”. in Leimeister, J.M.; Brenner, W. (Hrsg.): Proceedings der 13. Internationalen Tagung Wirtschaftsinformatik (WI 2017), St. Gallen, S. 46-60
• Qin, J., Liu, Y., and Grosvenor, R. (2016). “A Categorical Framework of Manufacturing for İndustry 4.0 and Beyond”. Procedia Cirp, 52, 173-178.
• Qnb Finansbank Yatırımcı İlişkileri (2018). Qnb Finansbank 2018 Faaliyet Raporu. Web: https://www.qnbfinansbank.com/yatirimci-iliskileri/finansal-raporlar (Erişim: 20.12.2019). Saylı, H. ve Ağca, V. (2009) “Bilgi Çağı İş görenlerinin Değişen Yetkinlikleri Ve İşletmelerin Yetkinlik Beklentilerini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 345-364.
• Scavarda, A., Daú, G., Scavarda, L. F., and Goyannes Gusmão Caiado, R. (2019). “An Analysis of the Corporate Social Responsibility and the Industry 4.0 with Focus on the Youth Generation: A Sustainable Human Resource Management Framework”. Sustainability, 11(18), 5130.
• Schippmann, J. S.; Ash, R. A.; Battista, M.; Carr, L.; Eyde, L. D.; Hesketh, B.; Jerry Kehoe; Pearlman, K.; Prien, E. R. and Sanchez, J. U. (2000) “The Practice of Competency Modeling”. Personnel Psychology, 53(3), 703-740.
• Schnietz, K. E. and Epstein, M. J. (2005) “Exploring the Financial Value of a Reputation for Corporate Social Responsibility During A Crisis.” Corporate Reputation Review, 7(4), 327-345.
• Schumacher, A., Nemeth, T., and Sihn, W. (2019) “Roadmapping Towards Industrial Digitalization Based on an Industry 4.0 Maturity Model for Manufacturing Enterprises”. Procedia Cirp, 79, 409-414.
• Schuster, K., Groß, K., Vossen, R., Richert, A., and Jeschke, S. (2016) “Preparing for Industry 4.0–Collaborative Virtual Learning Environments in Engineering Education”. In Engineering Education 4.0 (pp. 477-487). Springer, Cham.
• Sethi, S. P. (1975) “Dimensions of Corporate Social Performance: An analytical Framework”. California Management Review, 17(3), 58-64.
• Shamim, S., Cang, S., Yu, H., and Li, Y. (2016, July). “Management Approaches for Industry 4.0: A Human Resource Management Perspective”. In 2016 IEEE Congress on Evolutionary Computation (CEC) (pp. 5309-5316). IEEE.
• Shaw, P. and Varghese, R. M. (2018) “Industry 4.0 and Future of HR”. Journal of Management, Volume 5, Issue 6, December, 96-103.
• Shen, J. and Zhu, C. J. (2011) “Effects of Socially Responsible Human Resource Management On Employee Organizational Commitment”. The International Journal of Human Resource Management, 22(15), 3020-3035.
• Sisodia, S. and Agarwal, N. (2019) “Whirl of Prowess-Creation of Tool to Analyze Employability Skills Essential for the Healthcare Industry”. International Journal of Information Systems and Social Change (IJISSC), 10(4), 36-56.
• Sivathanu, B. and Pillai, R. (2018). “Smart HR 4.0–How Industry 4.0 Is Disrupting HR”. Human Resource Management International Digest. VOL. 26 No. 4 2018, Pp. 7-11.
• Starcevich, M. M. (1997). All About Coaching and Team Building. USA: CMOE.
• Stephens, S. (2012) “Younger Workers Can Help Veterans Stay on Right Track”. Biomedical Instrumentation & Technology, 46(2), 108-110.
• Süral Özler, P. Eriş, E.D. Timurcanday Özmen, Ö.N. (2018). “Endüstri 4.0: İnsan Ve İnsan Kaynakları Yönetimi Neresinde?”. 26. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, 10-12 Mayıs 2018,Trabzon: 765-770.
• Sweeney, L. and Coughlan, J. (2008) “Do Different Industries Report Corporate Social Responsibility Differently? An İnvestigation Through the Lens of Stakeholder Theory”. Journal of Marketing Communications, 14(2), 113-124.
• Şener, S.ve Elevli, B. (2017) “Endüstri 4.0’da Yeni İş Kolları Ve Yüksek Öğrenim”. Mühendis Beyinler Dergisi, 1(2), 1-13.
• Tatari, B. (2003) “Şirketlerin Toplumla İlişkisinde Yükselen Değer: Kurumsal Sosyal Sorumluluk”. İzmir Ticaret Odası Yayını, İzmir, 1-11.
• Tekin, Z. (2018) “İşletmelerin Endüstri 4.0 Uygulamalarının İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi”. PressAcademia Procedia, 7(1), 251-255.
• Tofaş Yatırımcı İlişkileri (2018). Tofaş 2018 Faaliyet Raporu Web: https://tofas.com.tr/YatirimciIliskileri/FaaliyetRaporlari/Pages/default.asp (Erişim: 22.12.2019).
• Toker, K. (2018). “Endüstri 4.0 ve Sürdürülebilirliğe Etkileri”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 29(84), 51-64.
• Trotta, D. and Garengo, P. (2018). “Industry 4.0 Key Research Topics: A Bibliometric Review.” In 2018 7th International Conference on Industrial Technology and Management (ICITM) (pp. 113-117). IEEE.
• Turan, N. (2015). Çalışma Yaşamında Yetenek, Beceri, Yetkinlik, Yeterlilik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Turkcell Yatırımcı İlişkileri (2018). Turkcell 2018 Faaliyet Raporu Web: https://www.turkcell.com.tr/tr/hakkimizda/yatirimci-iliskileri/faaliyet-raporu (Erişim: 20.12.2019).
• Tymon Jr, W. G., Stumpf, S. A., and Doh, J. P. (2010). “Exploring Talent Management in India: The Neglected Role of Intrinsic Rewards”. Journal of World Business, 45(2), 109-121.
• Unwin, L.; Fuller, A.; Bishop, D.; Felstead, A.; Jewson, N, and Kakavelakis, K. (2008) Exploring the Dangers and Benefits of the UK’s Permissive Competence-Based Approach: The Use of Vocational Qualifications as Learning Artefacts and Tools For Measurement in the Automotive Sector. London: Cardiff University.
• Ustaömer, K. (2019) “Türkiye’nin Bankacılık Sektöründe Dijitalleşme Olgusu”. Ekonomi İşletme ve Yönetim Dergisi, 3(1), 1-24.
• Vestel Yatırımcı İlişkileri (2018). Vestel 2018 Faaliyet Raporu. http://www.vestelyatirimciiliskileri.com/finansal-bilgiler/yillik-faaliyet-raporlari.aspx (Erişim: 20.12.2019).
• Von Krogh, G. (2018) “Artificial Intelligence in Organizations: New Opportunities For Phenomenon-Based Theorizing”. Academy of Management Discoveries. 4(4), 404-409.
• Wanderley, L. S. O., Lucian, R., Farache, F., and de Sousa Filho, J. M. (2008). “CSR Information Disclosure on the Web: A Context-Based Approach Analysing the Influence of Country of origin and Industry Sector”. Journal of Business Ethics, 82(2), 369-378.
• Witkowski, K. (2017). “Internet of Things, Big Data, Industry 4.0–Innovative Solutions in Logistics And Supply Chains Management”. Procedia Engineering, 182, 763-769.
• Wolf, M., Kleindienst, M., Ramsauer, C., Zierler, C., and Winter, E. (2018). “Current And Future Industrıal Challenges: Demographıc Change And Measures For Elderly Workers In Industry 4.0.” Annals of The Faculty of Engineering Hunedoara-International Journal of Engineering, 16(1).
• Yapı Kredi Yatırımcı İlişkileri (2018). Yapı Kredi 2018 Faaliyet Raporu Web: https://assets.yapikredi.com.tr/WebSite/_assets/pdf/yatirimciiliskileri/YapiKredi2018FaaliyetRaporu.pdf?v2 (Erişim: 21.12.2019).
• Yeğit, Ş. (2019). Spotify 100 Milyon Ücretli Aboneye Ulaştı. Web: https://sukruyegit.com/spotify-100-milyon-ucretli-aboneye-ulasti/.(Erişim: 20.12.2019).
• Yılmaz, C. ve Erkollar, A. (2019) “Endüstri 4.0’ın İnsan Kaynakları Planlaması Üzerine Etkileri”. 5th International Management Information Systems Conference, 24—26 Ekim 2018, Ankara, 1-9.
• Yüksekbilgili, Z. ve Çevik, G. Z. (2018) “Endüstri 4.0 Bağlamında Türkiye’nin Yerine İlişkin Güncel ve Gelecek Eksenli Bir Analiz”. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 3(2), 422-436.