İnsan Kaynakları Yönetimi İşlevi Olarak Kariyer Yönetimi ve Sorunlar: Turizm İşletmeleri Örneğinde Teorik Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 2, 28 - 54, 01.08.2022

Elbeyi Pelit , Ahmet Çetin

Öz

Günümüz iş dünyasının rekabetçi yapısı içerisinde bireyler hem kendileri hem de diğer çalışanlarla bir rekabet içerisinde yaşamlarını sürdürmektedir. Kariyer bu rekabet içerisinde bireyler için öne geçtiklerini gösteren önemli bir gösterge olarak anlam kazanmakta ve sağladığı sosyal ve ekonomik getirilerle insanlar için önemini artırmaktadır. Dolayısıyla kendilerine kariyer imkânlarının sağlanması, işletmelerde bu imkânların varlığı bireylerin işletme tercihlerinde çok önemli bir yer tutmaktadır. İnsan kaynağının en önemli unsur olduğu turizm işletmelerinde nitelikli personel tarafından tercih edilir olmak verimlilik için gerekli bir faktördür. Ayrıca nitelikli personelin işletmede kalmasını sağlamak için iyi bir kariyer yönetimi oluşturmak, kariyer planlama ve yönetiminde ortaya çıkabilecek sorunlara önlemler almak turizm işletmeleri için hayati önem taşımaktadır. Bu çalışma turizm işletmelerinde ortaya çıkan kariyer yönetimi ve planlamasına ilişkin sorunların ortaya konulması, insan kaynakları birimlerinin bu sorunların çözümüne ilişkin yapabilecekleri ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerini sunmayı amaçlayan teorik bir çalışmadır

Anahtar Kelimeler

Kariyer yönetimi, Kariyer planlama, İKY, Turizm işletmeleri

Kaynakça

• Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S., & Al-Dabbagh, T. H. (1994), Research Note: Assessing the Effect of Nepotism on Human Resource Managers. International Journal of Manpower, 15(1), 60-67.
• Akat, İ., Budak, G. ve Budak, G. (1994). İşletme Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Akın, A. (2005), Takım kariyer Modeli ile Proje Takımlarında Kariyer Geliştirme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25 (Temmuz – Aralık) 1–17
• Akobyan, N. & Khachatryan, A. (2017). Career Management Problems and Development Trends, DOI:10.13140/RG.2.2.25489.63847 https://www.researchgate.net/publication/313377113_CAREER_MANAGEMENT_PROBLEMS_AND_DEVELOPMENT_TRENDS?channel=doi&linkId=5898a4b44585158bf6f6bdba&showFulltext=true
• Aktu, Y. (2016). Levinson’un Kuramında İlk Yetişkinlik Döneminin Yaşam Yapısı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2),162-177
• Allred, B.B., Snow, C.C. & Miles, R.E., (1996). Characteristics of Managerial Careers in the 21st Century. Academy of Management, 10(4), 17-27.
• Anafarta, N., (2001). Orta Düzey Yöneticilerin Kariyer Planlamasına Bireysel Perspektif, Akdeniz İİBF Dergisi, (2), 1-17
• Antoniu, E. (2010). Career Planning Process and Its Role in Human Resource Development. Annals of the University of Petroşani, Economics, 10(2), 13-22
• Apak, S., Gümüş, S., Öner, G. and Gümüş, H.G. (2016). Performance Appraisal and A Field Study. 5th International Conference on Leadership, Technology, Innovation and Business Management, 229, 104 – 114.
• Argüden, M. (1998). Örgütsel Kariyer Yönetimi ve Yapı Kredi Bankası Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Armstrong, M. (2006). A Handbook of Personnel Management Practice. (10th Ed.) London: Kogan Page.
• Arthur, M. B. & Rousseau, D. M. (1996). The Boundaryless Career: A New Employment Principle For a New Organizational Era, New York: Oxford University Press.
• Ayan, F. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi. İzmir: İlya Yayınevi.
• Aydemir, N. (1995). 2000’li Yıllara Doğru Özel Sektör İmalat Sanayinde İnsan Kaynakalrı Yönetimi ve Kariyer Arayışları. İstanbul: Tügiad Yayını.
• Aydın Tükeltürk, Ş. ve Şahin Perçin, N. (2008). Turizm Sektöründe Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Kariyer Engelleri ve Cam Tavan Sendromu: Cam Tavanı Kırmaya Yönelik Stratejiler. Yönetim Bilimleri Dergisi, (6)2, 113-128.
• Aygül, İ. (2017). Kariyer Şövalyesi. İstanbul: Alfa Basım Yayım
• Aykut, F. (1998). Orta Kademe Yöneticilerin Kariyer Planlaması. İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Aytaç, S., (2005). Çalışma Yaşamında Kariyer Yönetimi, Planlaması, Gelişimi ve Sorunları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Aytaç, S. (2017). Çalışma Yaşamında Kariyer. İzmit: Umuttepe yayınları
• Aytürk N. (2007). Yönetim Sanatı. (5. Baskı), Ankara: Nobel Yayınları
• Balta Aydın, E. (2007). Örgütlerde Kariyer Yönetimi, Kariyer Planlaması, Kariyer Geliştirmesi ve Bir Kariyer Geliştirme Programı Olarak Koçluk Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Denizli.
• Baruch, Y. & Peiperl, M. (2003). An Empirical Assessment of Sonnenfeld’s Career Systems Typology. International Journal of Human Resource Management, 14(7), 1267-1283.
• Baruch, Y. & Rosenstein, E., (1992). Career Planning and Managing in High Tech Organizations, International Journal of Human Resource Management, 3 (3), 477-96.
• Basım, N. H., Tatar, I. ve Şahin, N. H. (2006). Çalışma Yaşamında İzlenim Yönetimi: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 9(18), 1-17.
• Bayraktaroğlu, S. (2008). İnsan Kaynakları Yönetimi. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Bingöl, D. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi. (10. Baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Bir Mezunun Gözünden Kariyer Gelişimi, (2019). http://www.medyarota.com/egitim/bir-mezunun-gozunden-kariyer-gelisimi-h51007.html, Erişim Tarihi: 07.07.2019.
• Block, R. (t.y). Why Career Management Is Essential Today. https://www.job-hunt.org/career-management/what-why-career-management.shtml. Erişim Tarihi: 12.01.2019.
• Caceres-Rodriguez, R. (2011). The Glass Ceiling Revisited: Moving Beyond Discrimination in the Study of Gender in Public Organizations. Administration & Society, 45(6), 674-709
• Can H. (1999). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çalık T. ve Ereş F. (2006). Kariyer Yönetimi Tanımlar, Kavramlar, İlkeler. Ankara; Gazi Kitabevi,
• DeCenzo, D.A. & Robbins, S.P. (2010). Human Resource Management. (10th Ed.), Asia Print, New Jersey: John Wiley & Sons.
• Dicle, Ü. (1999). İşletmelerde Kariyer Yönetimi. Ekonomik Forum, 6 (6), 28-32.
• Dikili, A. (2012). Yeni Kariyer Yaklaşımlarına İlişkin Değerlendirmeler, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 473-484.
• Dolgun, U. (2018). Kariyer Planlama. İnsan Kaynakları Yönetimi, (4.Baskı) Ed. Dolgun, U. Bursa: Ekin Kitabevi, ss.137-165.
• Dündar, G. (2009). Kariyer Geliştirme, İnsan Kaynakları Yönetimi, Ed. Uyargil, C. İstanbul: Beta Yayınları.
• Erdoğmuş, N. (2003). Kariyer Geliştirme: Kuram ve Uygulama. Ankara: Nobel Yayınları.
• Erer, N. (2002). İnsan Kaynakları Yönetimi Politika ve Uygulamaları Açısından İki Kariyerli Aileler ve İki Kariyerli Ailelerin Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Eryılmaz, A. (2011). Yaşam boyu gelişim yaklaşımı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3, 49-66.
• Falcone, P. & Sachs, R. (2007). Productive Performance Appraisals. (2nd Ed.). New York: AMACOM.
• Flores, L. Y., Scott, A. B., Wang, Y. W., Yakushko, O., McCloskey, C. M., Spencer, K. G., & Logan, S. A. (2003). Practice and Research in Career Counseling and Development-2002. Career Development Quarterly, 52(2), 98-13.
• Fourie, A.W. (2012). A Management Strategy For Principals For The Career Development of Female Teachers in Primary Schools. Phd Thesis, North-West University, Potchefstroom
• Gee, C. (1994). International Hotel Development and Management. Michigan: Educational Institute of the American Hotel & Motel Association
• Gecce (2013). Yeni Kariyer Yaklaşımları. https://www.gecce.com.tr/haber-yeni-kariyer-yaklasimlari. Erişim Tarihi: 17.12.2013.
• Glatman, M. (2014). HINDSIGHT IS 20/20- The Importance of Career Management. https://www.linkedin.com/pulse/20141009191813-6554336-hindsight-is-20-20-the importance-of-career-management Erişim Tarihi: 18.11.2018.
• Gök, E. (2000). Kariyer Yönetimi ve Planlaması: Bir İşletme Uygulaması (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
• Greco, L.M., kraimer, M., Seibert, S. & Sargent, L.D. (2017). Career Shocks, Obstacles, and Professional Identification Among Academics. Academy of Management, (2017)1,
• Greenhaus, J. & Callanan, G. A. (2006). Encyclopedia of Career Development. Thousand Oaks: Sage Publications
• Gürüz, D. ve Yaylacı G. Ö. (2009). İnsan Kaynakları Yönetimi: İletişimci Gözüyle (4. Baskı), İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Güzel T. (2005). Eğitim ve Gelişme. Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi: İlkeler ve Uygulamalar, (Ed.) Demir, C., Ankara: Nobel Yayınları, ss.99-128.
• Karadoğan, E. (2009). Meslek gelişimini hedefleyen eşler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64 (4) , 137-152.
• Kılıç, G. (2008). Kariyer Yönetimi ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Beş yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Kigem, (T.Y). Adil Değerlendirme Performansı Artırıyor. https://www.kigem.com/adil-degerlendirme-performansi-artiriyor.html (Erişim Tarihi: 28.07.2020).
• Kozak, M. A. (1996) Konaklama Endüstrisinde Kadının Konumu. Anatolia, (Eylül- Aralık), 16–23.
• Kozak, M. A. (1999). Konaklama Sektöründe Kariyer Planlama Yönetimleri ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Bir Araştırma. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 10, 34-47.
• Kozak, M. A. (2001). Konaklama İşletmelerinde Kariyer Planlaması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kozak, M. A. (2012). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örnek Olaylar. Ankara: Detay Yayınevi.
• Lien, M. (2004). Workforce Diversity: Opportunities in The Melting Pot. Occupational Outlook Quarterly, (Summer), 28-37.
• Mathis, R. L. & Jackson, J.H. (2008). Human Resource Mangement. (12th Ed.), Mason: Thomson South-Western.
• Müftüoğlu, T. (2015). Upmanagement Dalkavukluk Olmamalı. https://www.dunya.com/kose-yazisi/upmanagement-dalkavukluk-olmamali/26470, Erişim Tarihi: 04.07.2019.
• Örücü, E. (2002). Turizm İşletmelerinde Orta ve Üst Kademe Yöneticilerin İşgören Seçme ve Değerlendirme Sürecindeki Eğilimleri (Marmaris ve Çevresindeki Üç Yıldızlı İşletmeler Örneği). Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 119-132.
• Özkan, A., ve Özdevecioğlu, M. (2012). The Effects of Occupational Stress on Burnout and Life Satisfaction: A Study in Accountants. Quality & Quantity (47), 2785–2798.
• Özkanlı, Ö. (1995). Personel Politikalarının Belirlenmesinde Performans Değerlemenin Yeri ve Ülkemiz Büyük Sanayi İşletmelerindeki Uygulama. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Pelit, E. ve Çetin, A. (2019). Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi İşlevi Olarak Performans Değerlendirme ve Sorunlar: Kavramsal Bir Değerlendirme. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 11 (2), 165-203.
• Phifer, P. (2003). College Majors and Careers. (5th Edition), New York: Ferguson Publication.
• Qasimov, R. &Resulzade, S. (2018). Kariyer Yönetim Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar: Banka Çalışanları Üzerinde Alan Araştırması. Socıal Scıences Studıes Journal,4(22), 3870-3879.
• Ray, M. (2018). How is our career important in our life? https://www.quora.com/How-is-our-career-important-in-our-life Erişim Tarihi: 18.11.2018.
• Rosen, R. H. (1998). İnsan Yönetimi. (Çev.) Bulut, G., İstanbul: MESS Yayın.
• Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Ezgi Kitabevi
• Sadullah, Ö., Uyargil, C., Acar, A. C., Özçelik, A. O., Dündar, G., Ataay, İ. D., Adal, Z. Ve Tüzüner, L. (2013). İnsan kaynakları yönetimi. 6. Baskı, İstanbul: Beta.
• Sarı, S. (2007). Kariyer Yönetimi ve Kariyer Planlama. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Seçer, B. ve Çınar, E. (2011). Bireycilik ve Yeni Kariyer Yönelimleri. Yönetim ve Ekonomi, 18(2), 49-62.
• Sonia, B. & Neetu, B., (2012). Challenges for The Global Hospitality Industry: An HR Perspective. Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 4(2), 150-162.
• Sonnenfield, J. A. & Peiperl, M. A. (1988). Staffing Policy as A Strategic Response: A typology of Career Systems. Academy of Management Review, 13 (4), 588-600
• Soysal, A. (2006). Kariyer Yönetiminde Strateji Arayışları Türkiye ölçeğinde Bir Değerlendirme. Çimento İşveren Dergisi, 20 (5), 3-25.
• Starkey, L. (2002). Hotel Restaurant Management Career Starter. New York: Learning Express.
• Staub, S. (2016). Kariyer Planlaması ve Yönetimi. https://selvastaub.wordpress.com/2016/12/15/kariyer-planlamasi-ve-yonetimi/ Erişim Tarihi: 04.03.2019.
• Şimşek, Ş., Çelik, A., Akgemci, T. ve Soysal, A. (2004), Kariyer Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Şimşek M. Ş. ve Öge, H. S. (2009). İnsan Kaynakları Yönetimi. (2. Baskı), Ankara: Nobel Yayınları.
• Şimşek, Ş ve Sosyal, A. (2016), Örgütlerde Kariyer Yönetimi, İnsan Kaynakları Yönetimi ve Kariyer Uygulamaları, (Ed. Şerif Şimşek, Adnan Çelik, Ayten Akatay) Konya: Eğitim Yayınevi, ss. 153-210.
• Thomas, D., Lazarova, M. & Inkson, K. (2005). Global Careers: New phenomenon or New Perspectives? Journal of Word Business, 40(4), 340-347
• Tunçer, M., (2013). Yurt Dışı Tecrübesi Zirveye Bir Adım Yaklaştırıyor. https://www.kariyer.net/kariyer-rehberi/yurt-disi-tecrubesi-zirveye-bir-adim yaklastiriyor/ Erişim Tarihi: 04.07.2019.
• Tunçer, P., (2012). Değişen İnsan Kaynakları Yönetimi Anlayışında Kariyer Yönetimi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim fakültesi Dergisi, 31(1) 203-233
• Tümkaya, S. (2000). Akademik Tükenmişlik Ölçeğinin Geliştirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 128-133
• Türkoğlu, F. (2000). 2001’e Doğru İnsan Kaynakları Araştırması. İstanbul: Sabah Kitapları Yayınevi.
• Walker, J. (1992). Human Resources Strategy. NewYork: Mc Graw Hill Book