Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Asli Unsurlarından Meslek Hastalığının Akademik İhmali: Bibliyometrik Bir Analiz

Yıl 2022, Cilt: 1 , 70 - 89, 20.08.2022

Mehmet Bulut

Öz

Meslek hastalığı, iş hayatında sigortalıların sıkça karşılaştıkları, ancak sağladığı haklardan çok az kişinin yararlandığı, önemli bir sosyal sigorta kolu ve iş sağlığı ve güvenliğinin asli bir unsurudur. Türkiye’de meslek hastalığından yararlanma sıklığının düşük seviyede kalmasının birçok nedeni bulunmakla birlikte akademik çalışmaların derecesi ve üniversiteler ile uygulayıcıların işbirlikleri, üzerinde durulması gereken bir husustur. Bu itibarla meslek hastalığı konusunda ortaya konulmuş akademik çalışmaların analizi önem arz etmektedir. Çalışmamızda YÖK Ulusal Tez Merkezi ve Dergipark veri tabanları kullanılarak meslek hastalığı konusunda yayınlanmış 266 tez ve makale bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmiş ve elde edilen bulgular yorumlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda Türkiye’de meslek hastalığının akademik çalışmalara konu edilme düzeyinin düşük seviyelerde olduğu görülmüş olup bunun sebepleri, sonuçları ve atılabilecek adımlar hususlarında değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Meslek hastalığı, iş sağlığı ve güvenliği, bibliyometrik analiz, sosyal risk, sosyal güvenlik.

Kaynakça

• Akarsu, H., Ayan, B., Çakmak, E., Doğan, B., Boz Eravcı, D., Karaman, E. ve Koçak, D. (2013). Meslek Hastalıkları-ÇASGEM. Ankara: Özyurt Matbaacılık.
• Akbulut, F. (2020). “Türkiye’de Sağlık Alanında Maliyet Üzerine Yapılan Araştırmaların Bibliyometrik Analizi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(28), 815-828 .
• Arıcı, K. (2015). Türk Sosyal Güvenlik Hukuku. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Arslan Durmuş, S. (2020). “COVID-19’un İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bakımından Değerlendirilmesi”. İstanbul Hukuk Mecmuası, 78(2), 363-393.
• Baycık, G. ve Erdoğan, Ç. (2021). “Covıd-19 Hastalığının Sosyal Sigortalar Hukuku ve Bireysel İş Hukuku Açısından İş Kazası ve/veya Meslek Hastalığı Niteliği”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(1), 346-362.
• Cerev, G. ve Yıldırım, S. (2018). “Çalışanların Kişisel Özelliklerinin İş Kazası ve Meslek Hastalıklarına Etkisi Üzerine Bir İnceleme”. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 53-72.
• Coşkun, İ., Dündar, Ş. ve Parlak, C. (2014). “Türkiye’de Özel Eğitim Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (2008-2013)”. Ege Eğitim Dergisi, 15(2), 375-396.
• Forliano, C., Bernardi, P. Ve Yahiaoui, D. (2021). “Entrepreneurial Universities: A Bibliometric Analysis Within The Business And Management Domains”. Technological Forecasting and Social Change, 165, 1-16.
• Güzel, A., Okur, A. R. ve Caniklioğlu, N. (2021). Sosyal Güvenlik Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Ilıman, E. Z. (2015). “Türkiye’de Meslek Hastalıkları”. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(1), 21-36.
• İşseveroğlu, G. (2021). “Muhasebe Mesleğinin Geleceği Boyutunda Akademik Yayınların Bibliyometrik Analizi”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(25), 562-579.
• Keçeci, Ş. (2020). “2010 - 2016 Yılları Arasında Türkiye’de Beklenen ve Tespit Edilen Meslek Hastalıkları Sayılarının Karşılaştırılması”. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 18 (2), 52-60.
• Kırdar, E. ve Benli, A. (2020). “Ulusal Tez Merkezi’nde Bulunan Sosyal Güvenlik Alanında Yazılmış Tezlerin Bibliyometrik Analizi”. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 95-109.
• Kocabaş, F. , Aydın, U. , Canbey Özgüler, V. , İlhan, M. N. , Demirkaya, S. , Ak, N. ve Özbaş, C. (2018). “Çalışma Ortamında Psikososyal Risk Etmenlerinin İş Kazası, Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklarla İlişkisi”. Sosyal Güvence, 0(14) , 28-62.
• Koç, A. ve Karabınar, S. (2021). “Muhasebe Eğitimi Alanındaki Uluslararası Bilimsel Çalışmaların Bibliyometrik Analizi ve Türkiye’nin Konumu”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(24), 181-195.
• Kurum, M. F. ve Kandil Göker, İ. E. (2021). “Çalışma Sermayesi ile Firma Karlılığı Arasındaki İlişkinin Bibliyometrik Analizi”. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetimi Bilimleri Dergisi, 2(2), 248-264.
• Manzano, A., Fernandez, J. ve Aranda, L. (2021). “The Past, Present, and Future of Smart Tourism Destinations: A Bibliometric Analysis”. Journal of Hospitality & Tourism Research, 45(3), 529-552.
• Mil, H. İ. ve Güvercin, A. (2016). “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasının Meslek Hastalığı Boyutunun Analizi”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 82-100.
• Oral, T. ve Bekman, F.B. (2021). “İnsan Sağlığı Hizmetleri Çalışanlarının Maruz Kaldığı Meslek Hastalığı Etkenlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında İncelenmesi”. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 160-178.
• Pandey, N., Kumar, S., Lim, W.M, Chatterjee, A.N. ve Pandey, N. (2021). “What Do We Know About Transfer Pricing? Insights From Bibliometric Analysis”. Journal of Business Research, 134, 275-287.
• Pritchard, A. (1969). “Statistical Bibliography or Bibliometrics”, Journal of Documentation, 2(4), 348-349.
• SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) (2016). 2016/21 Sayılı Genelge, Ankara.
• SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) (2020). SGK 2020 İstatistik Yıllığı, Ankara.
• Şenol, S., Barlas, B. ve Özdemir, Y. H. (2020). “Türkiye’de Meslek Hastalıkları ve Tersaneler”. Journal of Humanities and Tourism Research, 10(1), 55-68.
• Şentürk Ulucak, Z. (2021). “Suç Ekonomisinin Genel Çerçevesi ve Bibliyometrik Literatür Analizi”. Journal of Emerging Economies and Policy, 6(2), 287-298.
• Tandon, A., Kaur, P., Mantymaki, M. ve Dhir, A. (2021). “Blockchain Applications İn Management: A Bibliometric Analysis And Literature Review”. Technological Forecasting and Social Change, 166, 1-19.
• ULAKBİM (2022). Bibliyometrik Analiz Sıkça Sorulan Sorular. Web: https://cabim.ulakbim.gov.tr/bibliyometrik-analiz/bibliyometrik-analiz-sikca-sorulan-sorular/ (Erişim: 20 Şubat 2022)
• Yaman, Y. ve Coşkun, A. (2020). “Sosyal Güvenlik Bağlamında Türkiye ve Almanya'da Meslek Hastalığı”. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(3), 27-38.
• Yelman, E. (2021). “Vergi Okuryazarlığı Üzerine Yazılan Bilimsel Çalışmaların Bibliyometrik Analizi”. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 5(2), 289-310.
• Yener, M. Z. (2020). “İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Sulh Sözleşmesi ve İbra Sözleşmesi ile Çözülmesi”. Adalet Dergisi, (64), 531-564.
• Zengin, B. ve Atasoy, B. (2021). “Turizm Rehberliği Alanındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Çerçevesi”. Alanya Akademik Bakış, 5(1), 143-160.
• Zeren, D. ve Kaya, N. (2020). “Dijital Pazarlama: Ulusal Yazının Bibliyometrik Analizi”. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 35-52.