Folk Science Elements In Mehmet Acet’s Poems (Âşık Sefâî), The Poet From Sanliurfa Kisas

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 8, 50 - 67, 30.06.2024

Mehmet Cihangir

https://doi.org/10.62356/cihansumul.1475806

Öz

Folk science; It interacts with social, cultural, economic, geographical and many other factors. The accumulation of these factors over time provides the opportunity for the discipline to be significantly enriched. As a matter of fact, this branch of science can be explained as an important discipline within context of understanding and reading social codes. In this context, it can be said that folklore has an interdisciplinary feature and performs a functional function in the field of social sciences. Thus, any heading that has a direct or indirect contact with the public can be handled within the evaluation area of folklore. While sometimes this topic emerged within the framework of economic facts, sometimes any social and cultural activity can be evaluated within this scope. Folk poets as people who grew up among the people translate the feelings and thoughts of the people by including folklore elements in their poems. Thus, they have contributed to better recognition and understanding of their values the people's social, cultural etc. thusly, it can be said that folk poet Mehmet Acet from Sanliurfa Kisas included folklore elements in his sayings and thus contributed to the values of his people. In this study, folklore elements in Mehmet Acet's poems will be identified and analyzed.

Anahtar Kelimeler

Folk Science, Poet and Poetship, Mehmet Acet, Sanliurfa Kisas.

Şanlıurfa Kısaslı Ozan Mehmet Acet’in (Âşık Sefâî) Şiirlerinde Halk Bilim Unsurları

Öz

Halkbiliminin; sosyal, kültürel, ekonomik, coğrafî ve bunlar gibi daha pek çok faktörle etkileşimi vardır. Söz konusu etmenlerin zaman içerisinde oluşturduğu birikim disiplinin önemli oranda zenginleşmesine imkân sunar. Nitekim toplumsal kodların okunması ve anlaşılması çerçevesinde bu bilim dalı önemli bir disiplin olarak açıklanabilir. Bu bağlamda halkbiliminin disiplinlerarası bir özellik taşıdığı ve sosyal bilimler alanında işlevsel bir fonksiyon icra ettiği söylenebilir. Böylelikle halkla ilişkisi bulunan, doğrudan ya da dolaylı olarak halka teması olan her türlü başlık, halkbiliminin değerlendirme sahası içerisinde ele alınabilir. Bazen bu başlık ekonomik olgular çerçevesinde ortaya çıkmışken, kimi zaman ise sosyal ve kültürel herhangi bir faaliyet bu kapsamda değerlendirilebilir. Halk ozanları da halkın içinde yetişmiş kimseler olarak, şiirlerinde halkbilim unsurlarına yer vermek suretiyle halkın duygu ve düşüncelerine tercümanlık etmiş olurlar. Böylece halkın sosyal, kültürel vb. değerlerinin daha çok tanınmasına ve anlaşılmasına katkı sağlamış bulunurlar. Nitekim Şanlıurfa Kısaslı halk ozanı Mehmet Acet’in de deyişlerinde halkbilim unsurlarına yer verdiği ve böylelikle halkının değerlerine kazanım sunduğu söylenebilir. Bu çalışmada Mehmet Acet’in şiirlerinde yer alan halk bilim unsurları tespit ve tahlil edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Halk Bilim, Ozan ve Ozanlık, Mehmet Acet, Şanlıurfa Kısas.

Kaynakça

• Alptekin, M., & Alptekin, D. (2017). İskender Pala’nın Şah ve Sultan adlı romanında halk bilimi unsurları. INJOSOS Al-Farabi International Journal on Social Sciences/Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 193-224.
• Çobanoğlu, Ö. (2009). Halk edebiyatına giriş (H. Biltekin, Ed.). T.C. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayını.
• Gülaçtı, N. (2012). Sanat bir obje olarak kadın ve bazı toplumlarda kadına bakış. İdil, 1(2), 76-91.
• Güney, E. C. (1971). Folklor ve halk edebiyatı, özellikleri, sözlü gelenekleri ve yazılı örnekleri. Devlet Kitapları, Milli Eğitim Basımevi.
• Kaçmaz, N. (2020). Yavuz Bülent Bakiler’in şiirlerinde halk bilimi unsurları. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 5(7), 213-251.
• Kürkçüoğlu, S. S., & Akbıyık, A. (2011). Şanlıurfalı saz ve söz ustası Kısaslı Âşık Sefâî (Mehmet Acet) hayatı – sanatı – şiirleri – deyişleri. Şurkav, Şanlıurfa İli Kültür Eğitim Sanat ve Araştırma Vakfı Yayınları, Yorum Matbaacılık.
• Örnek, S. V. (2000). Türk halkbilimi. Kültür Bakanlığı Yayınları, Hagem Yayınları.
• Öztaş, C., & Zengin, E. (2006). Göç ve Azerbaycan. Uluslararası Göç Sempozyumu (ss. 65-75). Sistem Matbaacılık.
• Sağıroğlu, A. Z. (2014). Türkiye’de etnisite, din ve önyargı: Üniversite öğrencileri örneği (Basılmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turan, A. A. (?). Nevruz Bayramı ve kültürümüzdeki yeri. Milli Folklor, 12(45).
• Türkçe Sözlük. (1998). Türk Dil Kurumu, Sözlük Bilim ve Uygulama Kolu Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basım Evi.