Türkiye turizminin uluslararası rekabetçiliği: Dünya Ekonomik Forumu Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Endeksi’nde Türkiye’nin görünümü

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 126 - 149, 30.06.2021

Halil Burak Sakal

https://doi.org/10.38154/cjas.2

Öz

Türkiye’nin 2019 yılında güncellenen 2023 yılı turizm stratejisi, tanıtım, ulaştırma, turizmde istihdam edilen insan kaynağı, ürün çeşitlendirme, yeni odak pazarlara yönelme, konaklama kapasitesi ve kalitesinin artırılması gibi politika önceliklerinin yanı sıra Türkiye turizminin sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması ve Türkiye turizminin uluslararası rekabetçiliğinin artırılması konularına ağırlık veren bir yapıya sahiptir. Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Endeksi’nde (Travel and Tourism Competitiveness Index, TTCI) 2017 yılında 44. sırada yer alan Türkiye, 2019 yılında yayımlanan endekste 43. sıraya yükselmiştir. Diğer taraftan dünyanın turizm bakımından en çok ilgi gören altıncı destinasyonu olan Türkiye uluslararası turizm rekabetinde bu durumu yansıtmayan bir konumdadır. Türkiye’nin uluslararası turizmde özellikle Akdeniz Çanağı’nda rakip ülkeler ile turizm alanında rekabet edebilme gücünün artırılmasının Türkiye’nin 2023 yılı turizm hedeflerine ulaşmasında önemli katkısı olacağı düşünülmektedir. Bu çalışma 2019 yılında WEF tarafından yapılan TTCI verilerinden hareketle Türkiye’nin uluslararası turizm rekabetindeki konumunu değerlendirerek ülkenin rekabet gücünün artırılmasına yönelik tespitleri ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

turizm rekabetçiliği, Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Endeksi, Dünya Ekonomik Forumu, turizm, Akdeniz Çanağı

International competitiveness of Turkish tourism industry: An overview of Turkey in the Travel and Tourism Competitiveness Report of the World Economic Forum

Öz

The tourism strategy of Turkey for the year 2023 focuses on sustainable tourism and international competitiveness of the Turkish tourism industry among other policy objectives such as promotion, transportation infrastructure, employment in the tourism sector, product diversification, new source markets, accommodation capacity and quality. In 2017, Turkey ranked 44th in the Travel and Tourism Competitiveness Index (TTCI) compiled by the World Economic Forum. Although Turkey improved to rank 43rd in 2019, the current position of Turkey in the TTCI does not reflect international tourism demand for Turkey, which ranks 6th among all national destinations globally. Increasing Turkey's competitiveness in international tourism especially in the Mediterranean Basin will help Turkey reach its 2023 tourism goals. Based on the data and rankings in the 2019 version of the TTCI, this study analyzes Turkey's tourism competitiveness and presents findings for the development of the competitiveness of the Turkish tourism industry.

Anahtar Kelimeler

tourism competitiveness, Travel and Tourism Competitiveness Index, World Economic Forum, tourism, Mediterranean Basin

Kaynakça

• Aiginger, K., Bärenthaler-Sieber, S. ve Vogel, J. 2013. Competitiveness under New Perspectives (Working Paper No: 44). WWWforEurope Working Paper. https://www.econstor.eu/handle/10419/125699 adresinden erişildi.
• Aydemir, B., Saylan, U. ve Aydoğmuş, F. 2014. Turizmde Rekabet: Seyahat ve Turizm (T&T) Rekabet Edebilirlik Raporunda Türkiye’nin ve Avrupa’nın Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1):1-15.
• Balan, D., Balaure, V. ve Veghes, C. 2009. Travel And Tourism Competitiveness Of The World’S Top Tourism Destinations: An Exploratory Assessment. Annales Universitatis Apulensis Series Oeconomica, 2(11):1-43.
• Berzina, A. 2021, 20 Nisan. D2—Analytics materials for Turkey.
• Bloom Consulting. 2020. Country Brand Ranking (Tourism Edition). Madrid. https://www.bloom-consulting.com/en/country-brand-ranking adresinden erişildi.
• Bordas Rubies, E. 2001. Improving public‐private sectors cooperation in tourism: A new paradigm for destinations. Tourism Review, 56(3/4):38-41. doi:10.1108/eb058369
• Bulu, M. ve Eraslan, I. 2008. Bolu İli Turizm Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Analizi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 5(1).
• Burnaz, E. ve Ayyildiz, H. 2018. Destinasyon Rekabetçiliği Endeksi Önerisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (21):237-254. doi:10.18092/ulikidince.397002
• Costanza, R., Hart, M., Talberth, J. ve Posner, S. 2009. Beyond GDP: The Need for New Measures of Progress. The Pardee Papers. https://pdxscholar.library.pdx.edu/iss_pub/11 adresinden erişildi.
• Crouch, G. I. ve Ritchie, J. R. B. 1999. Tourism, Competitiveness, and Societal Prosperity. Journal of Business Research, 44(3):137-152. doi:10.1016/S0148-2963(97)00196-3
• Crouch, G. I. ve Ritchie, J. R. B. (Ed.). 2012. Competitiveness and tourism. Economics and management of tourism. Cheltenham, UK: Edward Elgar.
• Çağlıyan, V. ve Göral, R. 2017. Uluslararasi turizm rekabetçiliği ve turizmin ekonomik etkisi üzerine bir değerlendirme. TURAN-SAM, 9(33):45-53.
• D2 Analytics. 2021. Digital Demand Turkey vs Competitors. Digital Demand. Veri Tabanı. 11 Mayıs 2021 tarihinde https://app.d2analytics.io/ adresinden erişildi.
• Dünya Bankası. 2021a, Mayıs. Hospital beds (per 1,000 people)—Turkey. World Bank Data. Veri Tabanı. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://data.worldbank.org/indicator/SH.MED.BEDS.ZS?locations=TR adresinden erişildi.
• Dünya Bankası. 2021b, Mayıs. People using at least basic drinking water services (% of population)—Turkey. World Bank Data. Veri Tabanı. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://data.worldbank.org/indicator/SH.H2O.BASW.ZS?locations=TR adresinden erişildi.
• Dünya Bankası. 2021c, Mayıs. People using at least basic sanitation services (% of population)—Turkey. World Bank Data. Veri Tabanı. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://data.worldbank.org/indicator/SH.STA.BASS.ZS?locations=TR adresinden erişildi.
• Dünya Bankası. 2021d, Mayıs. Physicians (per 1,000 people)—Turkey. World Bank Data. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://data.worldbank.org/indicator/SH.MED.PHYS.ZS?locations=TR adresinden erişildi.
• Dünya Bankası. 2021e, Mayıs. Terrestrial and marine protected areas (% of total territorial area)—Turkey. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://data.worldbank.org/indicator/ER.PTD.TOTL.ZS?locations=TR adresinden erişildi.
• Dwyer, L. 2020. Tourism development and sustainable well-being: A Beyond GDP perspective. Journal of Sustainable Tourism, 0(0):1-18. doi:10.1080/09669582.2020.1825457
• EPI. 2020a. Wastewater treatment. Environmental Performance Index. Veri tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://epi.yale.edu/epi-results/2020/component/wwt adresinden erişildi.
• EPI. 2020b. Fish Stock Status. Environmental Performance Index. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://epi.yale.edu/epi-results/2020/component/fss adresinden erişildi.
• Ersoy, M. N. 2019, 7 Ekim. Turizm 2023: Türkiye 2023 Turizm Stratejisi. Turizm 2023 Lansman Toplantısı Basın toplantısı, İstanbul.
• Eşiyok, H. ve Hassan, A. 2020. Akdeniz Çanağındaki Destinasyonların Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Endeksi Verilerinin Rekabette Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisine Göre İncelenmesi. İ. Yazıcıoğlu, E. Konaklıoğlu, Ö. Altunöz ve Y. Arslantürk (Ed.), Proceedings Book içinde . ITTD 20 International Travel and Tourism Dynamics, sunulmuş bildiri, Ankara: Ankara HBV Üniversitesi.
• Eurostat. 2021a. Eurostat—EDAMIS-PROD - Portal. Veri Tabanı. 11 Mayıs 2021 tarihinde https://webgate.ec.europa.eu/edamis/login/index.cfm?TargetUrl=disp_login adresinden erişildi.
• Eurostat. 2021b. Population connected to urban wastewater collecting and treatment systems, by treatment level. Data Browser. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ten00020/default/table?lang=en adresinden erişildi.
• Fagerberg, J. 1988. International Competitiveness. The Economic Journal, 98(391):355-374. doi:10.2307/2233372
• Fagerberg, J. 1996. Technology and competitiveness. Oxford Review of Economic Policy, 12(3):39-51.
• FAO. 2020. Global Forest Resources Assessments. Roma: Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). http://www.fao.org/3/cb0081en/cb0081en.pdf adresinden erişildi.
• Fleurbaey, M. 2009. Beyond GDP: The Quest for a Measure of Social Welfare. Journal of Economic Literature, 47(4):1029-1075. doi:10.1257/jel.47.4.1029
• Fleurbaey, M. ve Blanchet, D. 2013. Beyond GDP: Measuring welfare and assessing sustainability. Oxford; New York: Oxford University Press.
• Franco, M. ve Estevão, C. 2010. The role of tourism public-private partnerships in regional development: A conceptual model proposal. Cadernos EBAPE.BR, 8(4):600-612. doi:10.1590/S1679-39512010000400003
• GFCM. 2021. Food and Agriculture Organization of the United Nations. General Fisheries Commission for the Mediterranean—Capture production (1970-2018). Veri Tabanı. 11 Mayıs 2021 tarihinde http://www.fao.org/gfcm/data/capture-production adresinden erişildi.
• GFW. 2020. Turkey Interactive Forest Map & Tree Cover Change Data. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://www.globalforestwatch.org/map/country/TUR/ adresinden erişildi.
• Göral, R. 2016a. Turizm destinasyonu rekabetçililk faktörleri ve entropi yöntemiyle ağırlıklandırılması. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2):66-81.
• Göral, R. 2016b. Uluslararası Turizm Endeksleri. E. Akgöz (Ed.), Turizm Paradigmaları içinde . Ankara: Detay.
• Göral, R. 2017. Dünya Ekonomik Forumu Turizm Rekabetçilik Raporu ışığında Türkiye turizminin rekabetçilik sorunları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (61):141-166.
• Göral, R. ve Tuna, M. 2018. Turistik Ürün Bileşeni Olarak Kültürel Çekiciliklerin Turizm Sektörü Rekabetçiliği Açısından Önemi. International Journal of Contemporary Tourism Research, 2(1):1-12. doi:10.30625/ijctr.393632
• Hassan, A. ve Uşakli, A. 2013. Seyahat ve Turizm Rekabetçilik Endeksi: Akdeniz Çanağındaki Destinasyonlara Yönelik Karşılaştırmalı Bir Analiz. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(2).
• Jones, C. I. ve Klenow, P. J. 2016. Beyond GDP? Welfare across Countries and Time. American Economic Review, 106(9):2426-2457. doi:10.1257/aer.20110236
• Karamustafa, K., Ulama, S. ve Erbaş, E. 2009. Termal Turizm Açısından Kozaklı İlçesi’nin Rekabetçilik Analizi. 10. Ulusal Turizm Kongresi içinde . Bildiriler Kitabı, sunulmuş bildiri, Mersin: Detay.
• Karasar, H. A., Gülcan, B. ve Sakal, H. B. 2020. Türkiye Turizminin Rekabetçiliği Endeksi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 31(1):101-102.
• Kayar, Ç. H. ve Kozak, N. 2010. Measuring Destination Competitiveness: An Application of the Travel and Tourism Competitiveness Index (2007). Journal of Hospitality Marketing & Management, 19(3):203-216. doi:10.1080/19368621003591319
• Kumar, S. ve Dhir, A. 2020. Associations between travel and tourism competitiveness and culture. Journal of Destination Marketing & Management, 18, 100501. doi:10.1016/j.jdmm.2020.100501
• Kuşat, N. 2019. Türkiye Turizm Sektörünün Dünya Sektör Liderleri Karşısındaki Rekabet Gücü. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 20(1):141-165. doi:10.24889/ifede.451864
• Lall, S. 2001. Competitiveness, Technology and Skills. Books. Edward Elgar Publishing. https://ideas.repec.org/b/elg/eebook/2298.html adresinden erişildi.
• López Salazar, A., Contreras Soto, R. ve Espinosa Mosqueda, R. 2011. The Impact of Financial Decisions and Strategy on Small Business Competitiveness (SSRN Scholarly Paper No: ID 1945906). Rochester, NY: Social Science Research Network. https://papers.ssrn.com/abstract=1945906 adresinden erişildi.
• Mangion, M.-L., Durbarry, R. ve Sinclair, M. T. 2005. Tourism Competitiveness: Price and Quality. Tourism Economics, 11(1):45-68. doi:10.5367/0000000053297202
• Nazmfar, H., Eshghei, A., Alavi, S. ve Pourmoradian, S. 2019. Analysis of travel and tourism competitiveness index in middle-east countries. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 24(6):501-513. doi:10.1080/10941665.2019.1590428
• OECD. 2020. Water—Wastewater treatment. OECD Data. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde http://data.oecd.org/water/wastewater-treatment.htm adresinden erişildi.
• Özer, K. O. 2012. Türk turizm endüstrisinin uluslararası rekabet gücünün değerlendirilmesi: Elmas modeli ile Türkiye İspanya karşılaştırması. https://acikerisim.sakarya.edu.tr/handle/20.500.12619/77417 adresinden erişildi.
• Sabancı Üniversitesi. 2020, Aralık. Dünya Ekonomik Forumu—Küresel Rekabetçilik Raporu 2020—Genel Değerlendirme. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://ref.sabanciuniv.edu/tr/content/dünya-ekonomik-forumu-küresel-rekabetçilik-raporu-2020-genel-değerlendirme adresinden erişildi.
• Sharpley, R. 2009. Tourism development and the environment: Beyond sustainability? Tourism, environment and development. London ; Sterling, VA: Earthscan.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. 2019. On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Ankara: TCCB. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/On-Birinci-Kalkinma-Plani.pdf adresinden erişildi.
• Tepeci, M. 2017. Türkiye’de Müslüman Dostu Turizm Pazarının Rekabetçiliğinin Porter’ın Elmas Modeliyle İncelenmesi. Proceedings Book içinde (ss. 589-661). 1. International Halal Tourism Congress, sunulmuş bildiri, Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi.
• Ulman, A. 2014. Urgent Change in Management Measures Required to Save Turkish Fisheries from Collapse. Journal of Coastal Development, 17(1). doi:10.4303/1410-5217.1000386
• UNEP-WCMC. 2021. Protected Area Profile for Turkey from the World Database of Protected Areas. Protected Planet. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://www.protectedplanet.net/country/TUR adresinden erişildi.
• UNSD. 2021. Environment Statistics. United Nations Statistics Division. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://unstats.un.org/unsd/envstats/qindicators.cshtml adresinden erişildi.
• UNWTO. 2021. UNWTO World Tourism Barometer. UNWTO World Tourism Barometer, 19(2). https://doi.org/10.18111/wtobarometereng adresinden erişildi.
• WEF. 2005. The global competitiveness report 2004-2005. (M. E. Porter, K. Schwab, X. Sala-i Martin ve A. López-Claros, Ed.). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• WEF. 2015, 1 Mayıs. The Travel & Tourism Competitiveness Report 2015. World Economic Forum. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://www.weforum.org/reports/travel-and-tourism-competitiveness-report-2015/ adresinden erişildi.
• WEF. 2017, 5 Nisan. The Travel & Tourism Competitiveness Report 2017. World Economic Forum. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://www.weforum.org/reports/the-travel-tourism-competitiveness-report-2017/ adresinden erişildi.
• WEF. 2019a. The Travel & Tourism Competitiveness Report 2019. World Economic Forum. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://www.weforum.org/reports/the-travel-tourism-competitiveness-report-2019/ adresinden erişildi.
• WEF. 2019b. TTCI Methodology. World Economic Forum. https://wef.ch/2NFvbBj adresinden erişildi.
• WEF. 2020, 16 Aralık. Global Competitiveness Report 2020. World Economic Forum. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://www.weforum.org/reports/the-global-competitiveness-report-2020/ adresinden erişildi.
• WHO. 2021, 17 Şubat. Medical doctors. Global Health Observatory. Veri Tabanı, World Health Organization. 9 Mayıs 2021 tarihinde https://apps.who.int/gho/data/node.main.HWFGRP_0020?lang=en adresinden erişildi.
• Wilson, E., Nielsen, N. ve Buultjens, J. 2009. From lessees to partners: Exploring tourism public–private partnerships within the New South Wales national parks and wildlife service. Journal of Sustainable Tourism, 17(2):269-285. doi:10.1080/09669580802495774
• World Bank. 2020. Doing Business 2020. World Bank. Text/HTML. 11 Mayıs 2021 tarihinde https://www.doingbusiness.org/en/reports/global-reports/doing-business-2020 adresinden erişildi.
• WRI. 2019. Aqueduct Water Risk Atlas. World Resources Institute. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://www.wri.org/applications/aqueduct/water-risk-atlas/ adresinden erişildi.
• Yale Center for Environmental Law & Policy. 2020. Turkey | Environmental Performance Index. Veri Tabanı. 10 Mayıs 2021 tarihinde https://epi.yale.edu/epi-results/2020/country/tur adresinden erişildi.
• Zadeh Bazargani, R. H. ve Kiliç, H. 2021. Tourism competitiveness and tourism sector performance: Empirical insights from new data. Journal of Hospitality and Tourism Management, 46, 73-82. doi:10.1016/j.jhtm.2020.11.011
• Zapata, M. J. ve Hall, C. M. 2012. Public–private collaboration in the tourism sector: Balancing legitimacy and effectiveness in local tourism partnerships. The Spanish case. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 4(1):61-83. doi:10.1080/19407963.2011.634069.