Acil Servis Çalışanlarının Adli Vaka Yönetimine Yönelik Bilgi Düzeyleri: Kars Örneği

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 12 - 24, 10.07.2023

Özlem Karabulutlu , Cansu Mine Aydın Muhammed Ömer Temel

https://doi.org/10.48138/cjo.1263567

Cited By: 1

Öz

Araştırma, acil servis çalışanlarının adli vaka yönetimine yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı-kesitsel türde olan bu araştırmanın evrenini Kars ilindeki bir üniversitenin Sağlık Araştırma ve Uygulama Hastanesi ve Devlet Hastanesinin acil servislerinde çalışan sağlık personelleri (hekim, hemşire, ebe, paramedik ve tekniker) oluşturmuştur. Araştırma, katılmayı gönüllü olarak kabul eden toplam 74 sağlık personeli ile yürütülmüştür. Çalışmada sağlık personellerine Nisan-Mayıs 2022 tarihlerinde yüz yüze anket uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı yüzdelik hesaplamaları ve ki-kare önemlilik testleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan acil servis çalışanlarının %50’si kadın, %21.6’sı evli ve yaş ortalamaları ise 25.85±3.85’tir. Katılımcıların %52.7’si hemşire, %47.3’ü lisans mezunu, %48.6’sı acil serviste tüm alanlarda ve %54.1’i sabit olarak çalışmaktadır. Çalışanların %19.8’i adli vakalara müdahale konusunda eğitim almış olup %52.7’si adli vakalarla ara sıra karşılaştıklarını belirtmiştir. Acil servislerde adli hekim/hemşire/ebe görevlendirilmesi gerektiğini düşünen ve isteyen (%77) çalışanların %24.6’sı ise uzman kişiler görevlendirilen adli olaylarda daha az sorun yaşandığını ifade etmiştir. Katılımcıların %75.7’si adli hekim/hemşire/ebe olmayı istemediğini, %68.9’u adli hekimlik/hemşirelik/ebelik mesleğinin uzmanlık dalı isteyenlerin, %61.8‘i bölümünde uzman olan kişiler tarafından adli vakalara müdahale edilmesini gerektiğini belirtmiştir. Çalışanların %61’i rol ve sorumluluklarını bilmediğini, %73’ü adli hekimlik/hemşirelik/ebelik hakkında bilgi sahibi olmadığını, %73’ü bu konu hakkında okulda ders almadığını, %85.1’i adli hekimlik/hemşirelik/ebelik ile ilgili ders verilmesine ihtiyaç duyulduğunu ve %78.4’ü Türkiye’de adli hekimlik/hemşirelik/ebelik bölümlerine ihtiyaç olduğunu düşünmektedir. İstatistiksel analize göre; acil servis çalışanlarının cinsiyetleri ile meslekleri arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). Adli vaka ile karşılaşma sıklığı ile Türkiye’de adli hekimlere/hemşirelere/ebelere gereksinim durumu arasında, adli hekimlik/hemşirelik/ebelik dersi alma durumu ile bu konudaki bilgi durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak; acil serviste çalışan sağlık personellerinin çoğu, adli vakalarla ara sıra karşılaştıklarını, adli hekim/hemşire/ebe olmayı istemediklerini ve adli hekimlik/hemşirelik/ebelik mesleğinin uzmanlık dalı olması gerektiğini düşündüğünü belirtmiştir. Çalışanların geneli adli hekimlik/hemşirelik/ebelik hakkında bilgi sahibi olmadıklarını, okulda ders almadıklarını ve bu dersin ihtiyaç olduğunu ifade etmiştir. Adli hemşirelik/ebelik hakkında çalışanlara alanında uzman olan kişiler tarafından eğitim verilmesi ve bu alanın uzmanlık dalı olması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adli rol, Acil Servis, Doktor, Hemşire, Ebe, Sağlık Personeli

Levels Of Knowledge Of Emergency Service Workers On Forensic Case Management: The Case Of Kars

Öz

The research was conducted in order to determine the level of knowledge of emergency department employees in forensic case management. The population of this descriptive-cross-sectional study consisted of health personnel working in the emergency departments of Kafkas University Health Research and Application Hospital and Kars Harakani State Hospitals. In the study, a face-to-face questionnaire was applied to health personnel between April-May 2022. Number percentage calculations and chi-square significance tests were used in the evaluation of the data. Statistical significance level was accepted as p <0.05. 50% of the emergency service workers participating in the research were women, 21.6% were married, and their average age was 25.85±3.85. 52.7% of the participants are nurses, 47.3% are undergraduate graduates, 48.6% are working in all areas in the emergency department and 54.1% are working permanently. 19.8% of the employees received training on the intervention of forensic cases, 52.7% of them encountered forensic cases occasionally, 77% of them said that forensic nurse/midwife/physician should be assigned and 24.6% of the employees who requested to be assigned stated that there were fewer problems in judicial events by appointing experts. 75.7% of them did not want to be a forensic nurse/midwife/physician, 68.9% of them stated that forensic nursing/midwifery/medicine profession should be a specialty and 61.8% of those who want it to be a specialization in the profession stated that it should be intervened by people who are experts in their department. 61% of the employees do not know their roles and responsibilities,73% of them did not have knowledge about forensic nursing/midwifery/physician, 73% of them did not take lessons on this subject at school,85.1% of them stated that there is a need to give lectures on forensic nursing/midwifery/medicine and 78.4% think that there is a need for a department for forensic nurses/midwives/physicians in Turkey. According to statistical analysis; A statistically significant difference was found between the frequency of encountering a forensic case and the Education Level of Forensic Nursing / Midwifery / Medicine (p<0.05). It was stated that the majority of emergency health workers encountered forensic cases occasionally, they did not want to be a forensic nurse/midwife/physician, and that forensic nursing/midwifery/physician profession should be a specialty. Most of the employees stated that they did not have knowledge about forensic nursing/midwifery/medicine, they did not take courses at school and this course was needed. It is considered necessary to provide training to those working on forensic nursing/midwifery by experts in the field and that this field should be a branch of expertise.

Anahtar Kelimeler

Forensic role, Emergency service, Physician, Nurse, Midwife, Health personnel

Kaynakça

• Alsaif, D. M., Alfaraidy, M., Alsowayigh, K., Alhusain, A., & Almadani, O. M. (2014). Forensic experience of Saudi nurses; an emerging need for forensic qualifications. J Forensic Leg Med, 27, 13-6. doi: 10.1016/j.jflm.2014.07.004.
• Arslan, Z. K., & Erkan, I. (2016). Adli vaka yönetiminde acil servis çalışanlarının bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Adli Bilimler Dergisi, 15(2), 7-12.
• Aşçı, Ö., Güleser, H., & Sercan, İ. (2015). The approach of prehospital health care personnel working at emergency station stowards forensic cases, Turkish Journal of Emergency Medicine, 15, 131-135.
• Bahar, M. T. (2008). Acil servislerde çalışan hemşireler tarafından adli vakaların tanılanması [Bilim Uzmanlığı Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bell, S., Sah, S., Albright, T. D., Gates, S. J., Jr, Denton, M. B., & Casadevall, A. (2018). A call for more science in forensic science. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 115(18), 4541–4544. https://doi.org/10.1073/pnas.1712161115
• Bilir, Ö., Şişmanlar, D., Ersunan, G., & Ayaz, T. (2015). Acil servis çalışanlarının hasta haklarına bakışı. Konuralp Tıp Dergisi, 7(1), 28-33.
• Çelik, G. (2021). Acil servis hemşirelerinin adli vakalara olan yaklaşımı: Vaka senaryosu üzerinden bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. (Tez No: 682976).
• Çelik, Y.(2019). Acil Serviste Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Adli Vakaya Yönelik Tutum Ve Uygulamalarının İncelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. (Tez No: 682976).
• Doğan, M. B. (2012). Adli vakalarda olay yerine müdaheleye giden sağlık ekiplerinin olay yerine ve delillere yaklaşımı [Bilim Uzmanlığı Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Eyüp, M. (2019). Acil servis ve yoğun bakım hemşirelerinde adli vakaya yaklaşımın eğitim düzeyleriyle karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ghofrani Kelishami, F., Manoochehri, H., Mohtashami, J., & Kiani, M. (2020). Consequences of Presence of Forensic Nurses in Health Care System: A Qualitative Study. Iranian journal of nursing and midwifery research, 25(3), 195–201. https://doi.org/10.4103/ijnmr.IJNMR_119_19
• İlçe, A., Erkol, M. H., Alpteker, H., & Erkol, Z. Z. (2018). Bolu il merkezinde acil servise başvuran adli olguların raporlarının retrospektif incelenmesi. Abant Tıp Dergisi, 7(3), 68-75.
• Linnarsson, J. R., Benzein, E., & Årestedt, K. (2015). Nurses' views of forensic care in emergency departments and their attitudes, and involvement of family members. Journal of clinical nursing, 24(1-2), 266–274. https://doi.org/10.1111/jocn.12638
• Odabaş, R. K., & Taşpınar, A. (2020). Jinekoloji ve obstetri alanlarında adli olaylar ve ebelik yaklaşımı. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 143-150.
• Özkara, E., & Karaman, G. (2015). Adli Bilimlerin Yapılanması ve Kapsamı. E. Özkara (Ed.). Hukuk Öğrencileri ve Uygulayıcıları İçin Adli Tıp.1.Baskı içinde (s. 21-22). Ankara: Seçkin Yayıncılık San.ve Tic A.Ş.
• Silva, R. X., Ferreira, C. A. A., Sá, G. G. M., Souto, R. Q., Barros, L. M., & Galindo-Neto, N. M. (2022). Preservation of forensic traces by Nursing in emergency services: a scoping review. Preservação de vestígios forenses pela enfermagem nos serviços de emergência: revisão de escopo. Revista latino-americana de enfermagem, 30, e3593. https://doi.org/10.1590/1518-8345.5849.3593.
• Soğukbulak, Ö., Küçükoğlu, S., & Aytekin, A. (2014). Çocuk acil servislerinde çalışan hemşirelerin adli olgulara yönelik bilgi ve yaklaşımları. Turkiye Klinikleri J Foren Med, 11(2), 63-70.
• Şentürk, S., & Büyükaslan, B. (2013). Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin adli hemşirelik konusundaki bilgi ve görüşlerinin belirlenmesi. Bozok Tıp Dergisi, 3(3), 19- 26.