Medeniyet ve Kültür Kavramlarına İnsan Doğasının Somato-Psiko- Spirütüelliği Üzerinden Yeni Bir Bakış

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 17 - 42, 01.12.2016

Enver Demirel Yılmaz Mehmet Palancı Özge Ünal Cansu Gök Müge Balki Selen Kurt

Öz

İnsanlığın geçmişi ve gelecek potansiyeli kapsamında medeniyetler; kendi dönemselliğini aşan ve bir insan ömründen toplumsal bir ortaklaşmaya uzanan erdemlik, insanı koruma, varoluş üzerinde hak temelli bir uzlaşma ve bilgeliğe sahip olma amacındadırlar. Bu bağlamda kültür ve medeniyetin hem öznesi hem de nesnesi konumunda bulunan insanın mahiyet ve işlevinin kapsamlı bir bakış açısıyla ele alınması, kültür ve medeniyet kavramlarının oluşum, yayılım ve evrenselleşme sürecinin anlaşılması için bir anahtar niteliğindedir. Bu çalışmanın amacı; kültür ve medeniyet kavramları arasındaki ilişkilerin insanın yapısal ve işlevsel varlığı merkezinde nasıl temellendirildiğinin ele alınmasıdır. İnsan varoluşunun, mizaç ve kişilik kavramlarından hareketle doğru, tutarlı ve kapsamlı bir bakış açısıyla ele alınmasının, çocuk-birey ve toplum arasındaki ilişkileri anlama, anlamlandırma, açıklama ve yeni bir medeniyet tasavvuru oluşturma açısından anlayışsal bir yenilik getireceğini düşünmekteyiz. Çalışmamızda insan doğasının yapı ve işlevlerinin kültür ve medeniyet oluşumuna nasıl kaynaklık ettiğini mizaç kavramıyla bağlantılı ve sistematik olarak açıklamaya çalıştık. İnsanın, doğası temelinde kültürel öğeleri bir medeniyet oluşturacak ve nesilden nesle aktarılacak şekilde nasıl organize ettiğini ele aldık.Son olarak da günümüzde Batı’nın temsil ettiği Psiko-Somatik Medeniyet ve Doğu’nun temsil ettiği Psiko-Spritüel Medeniyet ile bir bütünlüğü ifade edenEvrensel Medeniyet arasında kısa bir karşılaştırma yaptık. Çalışmamızda özellikle literatür toplayıcılık üzerinden var olanı yeniden biçimlendirme ve yorumlama yoluna gitmeyi değil; literal katkılara açık ve saygılı olmakla birlikte ele aldığımız kavramları ve bu kavramların yaşantı içindeki olgusal yansımalarını kendi görüş ve önermelerimiz çerçevesinde sunmayı tercih ettik

Anahtar Kelimeler

İnsan, kültür, medeniyet, Dokuz Tip Mizaç Modeli, kişilik

Civilizations within the scope of human history potential and future potential

Öz

aims having a wisdom and settlement, which is beyond their own idolatry, extend from a human life to a social partnership, in order to protect humanity. In this context, a comprehensive view of the nature and function of man, both in subject and object of culture and civilization is a key to understanding the process of formation, diffusion and universalization of the concepts of culture and civilization.The purpose of this study is to investigate the relationship between the concepts of culture and civilization is based on how human beings are at the center of structural and functional existence. We think that the dealing of human existence with a correct, consistent and comprehensive view from the concepts of temperament and personality will bring an understandable innovation in terms of understanding the relationship between the child and the society. We tried to explain systematically how the structure and functions of human nature originated in the culture and civilization based on temperament of our study. Finally we made a short comparison Universal Civilization, which expresses a unity between Psycho-Somatic Civilization represented by the West and PsychoSpiritual Civilization represented by the East. In our study, we preferred to present the concepts which discussed together with literal contributions and openness and respect, and to present the factual reflection of these concepts within our own views and suggestions

Anahtar Kelimeler

Human, culture, civilization, Nine Type Temperament Model, personality

Kaynakça

• Albayrak, O.(1993). Teori ve Politika. Arıtan Yayınevi:İstanbul
• Benner, D, G., (2002). Nurturıng Spırıtual Growth. Journal of Psychology and Theology,30(4), 355-361.
• Baudin, M. (2006).Kültür: İnsanın Kendi İçine Sürgünü ve Kucak Açan Yer. Cogito,49, 75-86.
• Bergen, L. (2014). Medeniyet. MGV Yayınları: Ankara.
• Bolden, Tony (2003). Afro-Blue: Improvisations in AfricanAmericanPoetryandCulture. University of Illinois Press: Urbanoand Chicago.
• Coşan, M.E. (2013). Dilimiz ve kültür. Server Yayınları:İstanbul.
• Donnelly, J. (1998). Human rights: a newstandard of civilization?. International Affairs, 74(1), 1-23.
• Duralı, T. (2000). Çağdaş küresel medeniyet. Dergâh Yayınları: İstanbul.
• Durak, N. (2016). Mehmet Akif Ersoy’un düşünce dünyasında ahlâk, erdemler ve medeniyet ilişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 37,151-169.
• Glare, P. G. (1982). Oxford latin dictionary. Oxford University Press: England
• Gove, W. R. (1994). Why we do what we do: A biopsychosocialtheory of humanmotivation. Social Forces,73, 363-394.
• Gökalp, Z. (1995). Hars ve Medeniyet. Toker Yayınevi: İstanbul.
• Hançerlioğlu, O. (1979). Felsefe ansiklopedisi: kavramlar ve akımlar. Remzi Kitabevi:İstanbul.
• Jahoda, G. (1993). Cross Roads between Culture and Mind: Continuities and Change in Theories of Human Nature. Harvard University Press: United States
• Jianping, Y. (2012). “Civilization” and “State”: An Etymological Perspective.Social Sciences in China, 33(2), 181-197.
• Kalın, İ.(2010). Dünya Görüşü, Varlık Tasavvuru ve Düzen Fikri: Medeniyet Kavramına Giriş. Dünya Görüşü, Varlık Tasavvuru ve Düzen Fikri: Medeniyet Kavramına Giriş, 15(29), 1-61.
• Klein, E. (1966). Comprehensive Etymological Dictionary of the English Language; dealing with the origin of words and their sense development thus illustrating the history of civilization and culture. Elsevier Press: New York
• Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality . Harper and Row: New York.
• Nicoll, M. (2012). Gurdjieff ve Ouspensky Öğretisi Üstüne Psikolojik Yorumlar. Ruh ve Madde Yayıncılık: İstanbul.
• Öncü, A. (2000). Elias ve Medeniyetin Öyküsü. Toplum ve Bilim, 84, 8-17.
• Örnek, S. V. (1973). Budunbilim terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları: İstanbul.
• Şirin, M. R. (2016). Niçin Çocuk ve Medeniyet ?. Çocuk ve Medeniyet, 1(1), 5-10
• Thurnwald, R. C. (1936). Civilization and culture: A Contribution Toward an Alysis of Them Echanism of Culture. American Sociological Review, 1(3), 387-395.
• Tedmem. (2015). Ulusal Eğitim Programı. Türk Eğitim Derneği: İstanbul.
• Tiyekli, U. (2013). Sinir Sisteminin Yapısı. İn Fizyolojik Psikoloji .Nobel Yayınları:Ankara.
• Tylor, E. B. (1871). Primitive Culture: Researches into the Development of Mythology, Philosophy, Religion, Art and Custom. London.
• Yılmaz, E. D., Gençer, A. G., & Aydemir, Ö. (2011). Evolution of a historical system to a new temperament model: Nine Types Temperament Model. Anatolian Journal of Psychiatry, 12(2), 165-166.
• Yılmaz, E. D., Gençer, A. G., Aydemir, Ö., Yılmaz, A., Kesebir, S., Ünal, Ö., ...Bilici, M. (2014a). Validity and reliability of nine types temperament scale. Education & Science, 39(171), 115-137.
• Yılmaz, E. D., Gençer, A. G., Ünal, Ö., & Aydemir, Ö. (2014b) From enneagram to nine types temperament model: A proposal. Education & Science, 39(173), 393-415.
• Yılmaz, E.D., & Ünal, Ö. (2015) Love of temperament: Nature of relationships according to Nine Type Temperament Model. İstanbul: Say.
• Selçuk, Z., & Yılmaz, E.D. (2015). I am the guide: Guidance approach according to Nine Type Temperament Model. İstanbul: Pegem.
• Yılmaz, E. D., Ünal, O., Gencer, A. G., Aydemir, O., & Selcuk, Z. (2015b).Static/Unchangeable and dynamic/changeable nature of personality according to the nine types temperament model: A proposal. International Journal of Emergency Mental Health and Human Resilience, 17(1), 298-303.
• Yılmaz, E. D., Ünal, Ö., Gençer, A. G., Aydemir, Ö., & Selçuk, Z. (2015c). Is individual temperament centered psychotherapy possible: A proposal based on nine types temperament model. International Journal of Emergency Mental Health and Human Resilience, 17(2), 378-388.
• Yılmaz, E. D., Ünal, Ö., Palancı, M., Kandemir, M., Örek, A., Akkın, G., &... Selçuk, Z. (2015d). Validity-reliability of nine types temperament scale adolescent form (NTTS-A) and relationship between temperament types and attention deficit hyperactivity disorder. Education & Science, 40(179), 361-381. http://doi.org/bd94.
• Yılmaz, E. D., Gençer, A. G., Ünal, Ö., Palancı, M., Kandemir, M., Selçuk, Z., & Aydemir, Ö. (2016a). Relation of Nine Types Temperament Model with personality disorders, The Thinkers: The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 29(1), 15-28. http://doi. org/bd9z.