Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Çocuk ve Allah İsimli Eserinde Metafizik Unsurlar

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 4, 179 - 194, 01.12.2017

Vefa Taşdelen

Öz

Çocuk edebiyatı, çocukluğa tanıklık eden, bu tanıklığı çocukluğa yabancılaşmadan, çocukça bir duyarlık içinde, çocuğun diliyle, yine çocuk için yapan bir edebiyattır. Öyleyse, çocuklukta ne varsa, çocuk edebiyatında da o vardır. Çocuğun yaşantıları, algıları, duyguları, heyecanları ve umutları da onda yer alır. Estetik yönüyle güzellik ve zarafet duygusunu işleyen; eğitici yönüyle de merak, hayret ve hayranlık duygusunu geliştiren, öğrenme zevkini ve keşfetme eğilimini teşvik eden bir yapıdadır. Dünya ile bir “karşılaşma” olan çocukluk, her karşılaşmada olduğu gibi, tanıma isteği ile öne çıkar. Çocuğun hayata dair soruları ve ilgileri vardır. Bunların içinde metafizik konular da yer alır. Çocuk edebiyatı, çocukluğu anlatan bir yazım biçimi olarak, tabii ki, bu soruları da görecek şekilde bilişsel ve estetik bir tutum geliştirir. Bu alanda verilmiş her eser, nedenlere ve niçin’lere açılmış pencereler gibidir. Bir eseri büyük ve ölümsüz kılan özellikler arasında bu his ve algılar da vardır. Doğası gereği soyut bir yapıda olan metafizik, özellikle ilk çocukluk dönemine uygun bir yapıda değilse de, çocuk yine de metafizik sorunları merak etmeden duramaz. Öğrenmek istediği konular arasında metafiziğin temel konuları da vardır. Neresinden bakarsak bakalım, çocuğun dünyası, metafizik algılara elverişsiz de olsa, zihninin dünya ile karşılaşması, öteki sorular yanında metafizik olanları da üretir. Bu sorular, Kant’ın belirlemesinden de yararlanarak söylersek, başlıca Tanrı, ruh, evren ve değerler konusunda ortaya çıkar. Her metafizik duyarlık, eninde sonunda bu sorularla karşılaşmak ve onlar karşısında bir tutum belirlemek zorundadır. Biz bu çalışmamızda, çocuk edebiyatındaki metafizik duyarlığı ele alacak ve bunu, metafiziğin temel konuları bağlamında Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Çocuk ve Allah isimli şiir kitabında örneklemeye çalışacağız

Anahtar Kelimeler

Çocuk, çocuk edebiyatı, metafizik, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Çocuk ve Allah

Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Çocuk ve Allah İsimli Eserinde Metafizik Unsurlar

Öz

Children’s literature is a literature that witnesses the childhood, being this witness without being alienated to childhood, in a childish sensation, with the language of a child, and again for the child. So, whatever is in the childhood is also in children’s literature. The experiences, perceptions, emotions, excitements and hopes of the child are also taking place in it. It has a structure that treats emotions of beauty and elegance in an aesthetical way; improving feelings of curiosity, wonder and admiration as well by its educational aspect, encouraging the pleasure of learning and discovering tendency. The childhood that is an “encounter” with the world, outstands by the desire to know, as in every encounter. There are questions and interests of a child concerning life. There are also metaphysical issues that take place in them. Children’s literature, as a form of writing that narrates childhood, certainly, enhances a cognitive and aesthetical demeanour in a way to see these questions. Every work that is produced in this domain is like the windows which open to why and how. There are this sentiments and perceptions as well among the features that characterize a work as profound and immortal. Although metaphysics that is in an abstract construct inherently, is especially not suitable to early childhood period, nevertheless child cannot help but wonder metaphysical issues. There are the fundamental subjects too among the metaphysical issues child wants to learn. Wherever we look at it from, even though the world of the child is unfavourable to metaphysical perceptions, the encounter with the world of the intellect, raise metaphysical questions as well as the others. If we speak by also referring to Kant’s determination, these questions chiefly arise on the subjects of God, soul, universe and values. Every metaphysical sensation requires coming across with these questions and taking a stand to face them sooner or later. We will deal with the metaphysical sentimentality in children’s literature in this work and try to exemplify it in the book of poetry written by Fazıl Hüsnü Dağlarca entitled Child and Allah in the context of fundamental metaphysical issues

Anahtar Kelimeler

Child, children’s literature, metaphysics, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Child and Allah

Kaynakça

• Buber, M. (2003). Ben ve Sen. Çev. İnci Palsay. Ankara: Kitabiyat Yayınları.
• Dağlarca, F. H. (2010). Çocuk ve Allah. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Dostoyevski, F. (1989). Karamazov Kardeşler IV. Çev. Nihal Yalza Taluy. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Kant, I. (1999). Pratik Aklın Eleştirisi. Çev. İ. Kuçuradi, Ü. Gökberk, F. Akatlı. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Kierkegaard, S. (1990). Korku ve Titreme. Çev. Ekrem Düzen. İstanbul: Ara Yayınları.
• Mevlâna (1988). Mesnevi II. Çev. Veled İzbudak. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Rousseau, J.-J. (2009). Emile. Çev. Yasar Avunç. İstanbul: İs Bankası Yayınları.
• Russell, B. (1999). Eğitim Üzerine. Çev. Nail Bezel. İstanbul: Say Yayınları.
• Şirin, M. R. (2007c). Okula Giden Kedi. Ankara: Kök Yayınları.
• Taşdelen, V. (2013). Felsefeden Edebiyata. Ankara: Hece Yayınları.
• Wittgenstein, L. (1986). Tractatus. Çev. Ali Kozbek. Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık.