Değişen Çocuk ve Çocukluk Biraz Tarih ve Felsefe Biraz Sosyoloji ve Çocukluk Sosyolojisi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 7, 5 - 40, 01.06.2019

Mustafa Ruhi Şirin

Öz

21. yüzyılın ilk çeyreği sona ermeden genel bir tespit yapmak gerekmektedir: Çocuk ve çocukluğu modernleşme, küreselleşme ve evrenselcilik bağlamı ile sınırlandırmak Batı dışı kültür ve medeniyetlerin çocuk/insan tasavvurlarını dışta bırakarak çocuk sarmalının nedenlerini -Batı uygarlığının üstünlüğüne dayalı kabul- ve egemenlik ilişkilerini göz ardı etmek anlamına gelmektedir. Bu nedenle önce ve öncelikle kültür ve medeniyetimizi merkeze alarak, çocuk ve çocukluk algısını kökten temellendireceğimiz bir dil ve çocuk ve çocukluk kuramları geliştirebilmemiz için hayat çemberi’mizin bütün boyutlarını içerecek bilgi kileri ile çocuk/insan tasavvurumuzun inşasına yönelmemiz gerekecek. Bu öneri, modernleşme, evrenselcilik ve küreselleşme kuşatması karşısında edilgen durumdaki bütün kültür ve medeniyetler için de geçerlidir. Çünkü çocuk meselesi ve çocuk sorunları ne Doğu ve Batı ne de tek bir medeniyetin sorunu değil, bütün toplumların ve insanlık medeniyetinin ilk ödevidir

Değişen Çocuk ve Çocukluk Biraz Tarih ve Felsefe Biraz Sosyoloji ve Çocukluk Sosyolojisi

Öz

Kaynakça

• Gulbenkian Komisyonu Sosyal Bilimleri Açın/ Sosyal Bilimlerin Yeniden Yapılandırılması Üzerine Rapor (1998). (Ş. Tekeli, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Akyüz, K. (2018). Türk Eğitim Tarihi/ M. Ö. 1000-M. S. 2018. Ankara: PEGEM/ AKADEMİ Yayınları.
• Alkan, Ö. M. (2008). Osmanlı İmparatorluğu’nde Modernleşme ve Eğitim. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6 (12).
• Badinter, E. (1992). Annelik Sevgisi/ 17. Yüzyıldan Günümüze Bir Duygu Tarihi (K. Çelik, Çev.). İstanbul: Afa Yayınları.
• Benjamin, W. (2001). Çocuklar, Gençlik ve Eğitim Üzerine (M. Tüzel, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Berkes, N. (1978). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Doğu-Batı Yayınları.
• Boudrillard, J. (2004). Tam Ekran (B. Gülmez, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bumin, K. (1998). Batı’da Devlet ve Çocuk. İstanbul: Patika Yayınları.
• Doğan, İ. (2000). Akıllı Küçük/ Çocuk Kültürü ve Çocuk Hakları Üzerine Sosyo-Kültürel Bir İnceleme. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Elkind, D. (2001). Değişen Dünyada Çocuk Yetiştirme ve Eğitim (E. G. Kapçı, Çev.). 3. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi, Dünyada ve Türkiye’de Değişen Çocukluk Bildiriler Kitabı içinde. B. Onur (Yay. haz.). Ankara: AÜ Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Eraslan, L. (2015). Çocukluk Sosyolojisine Giriş. Farklı Perspektiflerden Çocuk Sosyolojisi, (Ed. L. Eraslan). Ankara: Vize Yayınları.
• Garaudy, R. (1995). İnsanlığın Medeniyet Destanı (C. Aydın, Çev.). İstanbul: Pınar Yayınları.
• Güçlü, S. (2016). Çocukluk ve Çocukluğun Sosyolojisi Bağlamında Çocuk Hakları. Sosyoloji Dergisi Armağan Sayısı.
• Gürdal, A. D. (2015). Çocuklar, Çocukluk ve Sosyoloji. Farklı Perspektiflerden Çocukluk ve Sosyolojisi (Ed. L. Eraslan). Ankara: Vize Yayınları.
• Heywood, C. (2003). Baba Bana Top At / Batı’da Çocukluğun Tarihi (E. Hoşsucu, Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• İlin, M., E. Segal, (1983). İnsan Nasıl İnsan Oldu, (A. Zekeriya, Çev.). İstanbul: Yeni Dünya Yayınları.
• James, A. (2001). “Yeni” Çocukluk Sosyolojisinde Sorunlar, Yaklaşımlar ve Pratikler (E. G. Kapçı, Çev.). 3. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi, Dünyada ve Türkiye’de Değişen Çocukluk Bildiriler Kitabı içinde. B. Onur (Yay. haz.). Ankara: AÜ Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Jenkins, I. (1993). Yazılı Kaynaklar ve Arkeolojik Buluntular Işığında Antik Devirde Çocuk Eğitimi (H. Malay, Çev.). İstanbul: Arkeoloji Sanat Yayınları.
• Kâğıtçıbaşı, Ç. (1981). Çocuğun Değeri/ Türkiye’de Değerler ve Doğurganlık. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Kâğıtçıbaşı, Ç. (1990). İnsan Aile ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kâğıtçıbaşı, Ç. (1994). Türkiye’de Değişen Aile ve Çocuğun Değeri. Toplumsal Tarihte Çocuk Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde. B. Onur (Yay. haz.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Kanad, H. F. (1963). Pedagoji Tarih (Birinci Cilt). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Kansu, N. A. (1945). Pedagoji Tarihi. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Kara, İ., Birinci, A. (2005). Bir Eğitim Tasavvuru Olarak Mahalle/ Sıbyan Mektepleri/ Hatıralar, Yorumlar, Tetkikler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karabekir, K. (1995). Çocuk Davamız I-II. F. Özerengin (Yay. haz.). İstanbul: Emre Yayınları.
• Karay, R. H. (1996). Üç Nesil, Üç Hayat. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Lewis, B. (1984). Modern Türkiye’nin Doğuşu (M. Kıratlı, Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Matthews, G. B. (2000). Çocukluk Felsefesi (E. Çakmak, Çev.). İstanbul: Gendaş Kültür Yayınları.
• Mayall, B. (2018). Çocukluk Sosyolojisi Tarihi (T. F. Orman, Çev.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Okay, C. (1998). Osmanlı Çocuk Hayatında Yenileşmeler. İstanbul: Kırkambar Yayınları.
• Okay, C. (2000). Meşrutiyet Çocukları. İstanbul: Bordo Yayınları.
• Onur, B. (2005). Türkiye’de Çocukluğun Tarihi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Onur, B. (2007). Çocuk, Tarih ve Toplum. Ankara: İmge Kitabevi.
• Onur, B. (2009). Türk Modernleşmesinde Çocuk. Ankara: İmge Kitabevi.
• Ögel, B. (1971). Türk Mitolojisi (1. Cilt). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Örnek, S. V. (1979). Geleneksel Kültürümüzde Çocuk. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özakpınar, Y. (1999). Bir Medeniyet Teorisi/ Kültür ve Medeniyete Yeni Bir Bakış. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Öztan, G. G. (2013). Türkiye’de Çocukluğun Politik İnşası. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Pennac. D. (2018). Okul Sıkıntısı (B. Behramoğlu, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun Yokoluşu (K. İnal, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Rousseau, J. J. (1943). Emil Yahut Terbiyeye Dair (H. Z. Ülken, A. R. Ülgener, S. Güzey, Çev.). İstanbul: Türkiye Yayınevi.
• Sezer, B. (2015). Sosyolojinin Ana Başlıkları. İstanbul: Doğu Kitabevi.
• Sezer, B. (2017). Türk Sosyolojisinin Ana Sorunları. İstanbul: Doğu Kitabevi.
• Tan, M. (1994). Çocukluk, Dün ve Bugün. Toplumsal Tarihte Çocuk, Bildiriler Kitabı içinde. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tan, M., G. Şahin, Ö. Sever, M. Bora, A. (2007). Cumhuriyet’te Çocuktular. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Tuna, K. (2011). Batılı Bilginin Eleştirisi. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tuna, K. (2013). Yeniden Sosyoloji. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Ülken, H. Z. (1994). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul: Ülken Yayınları.
• Üstel, F. (2005). Makbul Vatandaş”ın Peşinde: II. Meşrutiyet’ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi. İstanbul