Çocuk Medyalarında Dinin Sunuluşu

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 147 - 171, 15.12.2021

Cemil Oruç

Öz

Medyanın insan hayatındaki etkisi giderek artmakta, eğitim, kültür ve sanat alanlarında olduğu gibi dinin sunumu açısından da medya önemli bir araç haline gelmektedir. Medyanın etkilediği hedef kitlenin büyük bir çoğunluğunu ise yetişkinlerden ziyade çocuklar oluşturmaktadır. Çocukluğu manevi ve kutsal yönü olan apayrı bir değerlendirme alanı olarak ele alan pek çok çalışma, yaşadığımız çağda çocukların geçmiş yüzyıllara göre daha büyük bir tehlike altında olduğunu göstermektedir. Ülkemizde yeni sayılabilecek olan bu araştırma sahası uluslararası literatürde genişçe ele alınmış, medya ve çocuk ilişkisi konusunda çok sayıda araştırma yapılmıştır. Medya, çocukluk, çocuk maneviyatı, çocuk teolojisi ve manevi gelişim başlıkları altında yapılan çalışmalar bu konuyu çok yönlü olarak ele almışlardır. İşte bu çalışma literatür tarama ve doküman inceleme yoluyla ilgili araştırmaların ele alındığı teorik bir incelemedir. Çalışmamız esas olarak çocukluğun parçacı bir bakış açısıyla ele alınamayacağını, özellikle çocuk ve din ilişkisi bağlamında teolojinin çocukluğu diğer gelişim alanlarıyla birlikte ele alması gerektiğini savunmaktadır. Bize göre değişen hayat koşulları göz önünde bulundurularak, çocuk, medya ve din ilişkisi disiplinler arası bir bakış açısıyla yorumlanmalıdır. Dinin özellikle kutsallık ve derinlik boyutunun ihmal edilmediği bir yaklaşım günümüz çocuklarının en önemli ihtiyaçlarından biri olarak görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çocuk ve medya, çocuk dindarlığı ve maneviyatı, çocuk teolojisi, din dili, dinî gelişim

Kaynakça

• Allport, G. W. (2004). Birey ve dini. Bilal Sambur (çev), Ankara: Elis Yay.
• Ashton, E. (2000). Religious education in the early years - Teaching and learning in the first three years of school, London: Routledge.
• Atik, A. (2018). Hz. Peygamber’in hayatını anlatan çocuk kitaplarının dini düşüncenin gelişimi açısından değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 13(15), 527-538.
• Ayrancı, Ü. vd. (2004). Televizyonda çocukların en çok seyrettikleri saatlerde gösterilen filmlerdeki şiddet düzeyi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5, 133–135.
• Bahadır, A. (2010). Çocukluk dönemi din ve değer yapılanmasında TV yayınlarının olumsuz etkileri ve çözüm önerileri. Çocuk Sorunları ve İslam Sempozyumu içinde (548-606), İstanbul: Ensar Yay.
• Bahadır, A. (2005). Çocukluk dönemi din ve değer yapılanmasında TV yayınlarının olumsuz etkileri ve çözüm önerileri. Çocuk Sorunları ve İslam Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (548-606), Rize.
• Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. American Sychologist-American Psychological Association, 44:9, 1175-1184.
• Bandura, A. (2001). Social cognitive theory of mass communication. Media Psychology III-Theoretical Integration and Research Synthesis Essay, 3(3), 265-299.
• Barber, L. W. (1981). The Religious education of preschool children. Birmingham Alabama: Religious Education Press.
• Barry, C. vd. (2012). The role of mothers and media on emerging adults’ religious faith and practices by way of internalization of prosocial values. Journal of Adult Development, 19, 66-78.
• Bosacki, S. vd. (2010). The spiritual component of children’s lives: The role of media. British Journal of Religious Education, 32(1), 49-61.
• Centerwall, B. S. (1992). Television and violence - The scale of the problem and where to go from here. Special Communication-Jama, 267(22), 3059-3063.
• Cheung, C. K. (2006). Media education as a vehicle for teaching religion: A Hong Kong Case. Religious Education: The official journal of the Religious Education Association, 101(4), 504-515.
• Christians, C. G. (2002). Religious perspectives on communication technology. Journal of Media and Religion, 1(1), 37-48.
• Coles, R. (1990). The spiritual life of children. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Cortes, C. E. (2005). How the media teach. Yearbook of the National Society for the Study of Education, 104(1), 55-73.
• Cüceloğlu, D. (2002). İnsan ve davranışı - Psikolojinin temel kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Cüceloğlu. D. (2016). Savaşçı. İstanbul: Remzi Kitabevi.