Çocuğa Saygılı Medya Anlayışı (Psiko-Teolojik Eleştirel Yaklaşım)

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 12, 173 - 181, 15.12.2021

Ahmet Albayrak

Öz

Bildirimizin amacı, Psiko-Teolojik eleştirel bakış açısıyla çocuğa saygılı medya anlayışının nasıl gelişebileceğini ve hangi varoluşsal ve kuramsal temellerden beslenebileceğini tartışmaktır. Bildiri metnimiz, metin analizlerine bağlı tümdengelim yöntemini içeren kuramsal yorumlamaya dayanmaktadır. Çalışmamızın I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi’nde çocuğa ve çocuk haklarına saygıyı temel alan bir medya perspektifinin gelişimine katkı sağlayabileceği düşünülebilir. Bildirinin kuramsal çerçevesinin özeti şöyledir: Tabula Rasa Teorisi’nin aksine çocuk, doğuştan getirdiği ontolojik ve kozmolojik inanç ve değerlerini koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Bu hak ile yaşıyla birlikte gelişim çizgisine uygun fizikî ve fizikötesi süreçlerle evren ve evrende var olan her şeyle bütünleşebilme potansiyelinin farkına varabilmesi için algılama düzeyini geliştirebilecek çevresel koşullara ihtiyacı vardır. Bu ihtiyacın karşılanması da çocuğun haklarından biridir. Ancak seküler paradigmaya dayalı bilinç inşasının özellikle çocuk ve gençlere transferini öncelikli görev bilen bazı medya kuruluşları, görselliğin cazibesi ve imajinasyona dayanan otoritesiyle çocuğun saf ben’ini yıpratabilmektedirler. Çocuğa saygılı medya anlayışı, çocuğun varoluşuyla getirdiği doğallığını koruma ve geliştirme iradesini göstermesiyle belirginleşebilir. Özellikle son yüzyılın güç kavramına ve belirli cinsel projeksiyonlara dayalı olarak tanımlamaya çalıştığı beden imajlarının baskısına rağmen medya, çocuğun gelişim görevlerine uygun “kendilik” bilincine ve kendi kültür havzasında yaşadığı medeniyet perspektifine dayalı insan prototipinin göstergesi olan beden kabulüne hakkı olduğu gerçeğiyle hareket etmelidir. Çocuğun ahlâkî ve kişilik gelişiminin fiziksel ve bilişsel gelişimi kadar önemli olduğu gerçeği kabul edildiği zaman, medyada, çocuğun duygu ve düşünce dünyasının dinamiği olarak estetik algı düzeyini kozmik düzlemde artıracak çağrışımlara sahip sanat ve edebiyat ürünleriyle daha fazla karşılaşabileceğiz demektir.

Anahtar Kelimeler

Çocuğa Saygı, Medya, Zaman Algısı, Saf Ben, Kendilik Bilinci, Beden Algısı, Estetik Algı

Kaynakça

• Adler, Alfred (2000), Sosyal Duygunun Gelişiminde Bireysel Psikoloji, çev. Halis Özgü, İstanbul: Hayat Yay.
• Adler, Alfred (2003), Yaşamın Anlam ve Amacı, çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Say Yay. Akyüz, Emine (2000), Ulusal ve Uluslararası Hukukta Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması, Ankara: MEB Yay.
• Albayrak, Ahmet (2005), “Dinî Tecrübenin Dışa Vurum Problemi”, Milel Nihal, c. 2, sy. 2, ss. 65-79.
• Bacanlı, Hasan (2012), Eğitim Psikolojisi, Ankara: Pegem Akademi.
• Bovet, Pierre (1958), Din Duygusu ve Çocuk Psikolojisi, çev. Selahattin Odabaş, Ankara: Türkiye İş Bankası Yay.
• Ertürk, Yıldız Dilek (2011), “Çocukluk Çağı Gelişim Dönemlerine Göre Medya Kullanımı”, Çocuk Hakları ve Medya, haz. Mustafa Ruhi Şirin, İstanbul: Çocuk Vakfı Yay.
• Firestone, Lillian (2011), Çocukların Unutulan Dili (George I. Gurdjieff’in Öğretileri Temelinde), çev. Tufan Göbekçin, İstanbul: Ruh ve Madde Yay.
• Gürüz, Demet & Eğinli, Ayşen Temel (2008), Kişilerarası İletişim, Ankara: Nobel Yayın. Hurlock,
• Elizabeth B. (1953), Developmental Psychology, New York: McGraw-Hill Book Company.
• Jung, Carl Gustav (1991), The Collected Works (vol. 11: Psychology and Religion: West and East), Edited by Herbert Read and others, London: Routledge.
• Kaplan, Yusuf (1998), Televizyon, İstanbul: Ağaç Yay.
• Karakoç, Sezai (1997), Düşünceler II (Kurumlar), İstanbul: Diriliş Yay.
• Kohut, Heinz (1998), Kendiliğin Çözümlenmesi, çev. Cem Atbaşoğlu ve diğr., İstanbul: Metis Yay.
• Meriç, Cemil (1986), Kültürden İrfana, İstanbul: İnsan Yay.
• Munn, Norman L. (1962), Introduction to Psychology, Boston: Houghton Mifflin Company. Paine,
• Thomas (1988), İnsan Hakları, çev. M. Osman Dostel, İstanbul: Milli Eğitim GS Bak. Yay.
• Piaget, Jean (1988), Çocukta Dünya Tasarımı, çev. Refia Uğurel Şemin, İstanbul: Marmara Ün. Yay.
• Plotinus (1996), Enneadlar, çev. Zeki Özcan, Bursa: Asa Kitabevi.
• Şirin, Mustafa Ruhi (1998a), Rüya Saati (Şiirler), İstanbul: İz Yay. Şirin, Mustafa Ruhi (1998b), Çocuk Yüzlü Yazılar, İstanbul: İz Yay.
• Şirin, Mustafa Ruhi (2006a), Gösteri Çağı Çocukları, İstanbul: İz Yay.
• Şirin, Mustafa Ruhi (2006b), Televizyon, Çocuk ve Aile, İstanbul: İz Yay.
• Wach, Joachim (1958), The Comparative Study of Religions, ed. Joseph M. Kitagawa, New York: Columbia Univ. Press.
• Wiggins, Jerry S. (2003), Paradigms of Personality Assesment, New York: The Guilford Press.