Televizyon Dizilerinde Yoksulluğun Binbir Yüzü

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 14, 85 - 112, 31.12.2023

Zeynep Gültekin Akçay , Beyza Cettanır

Öz

Dünyada sıklıkla tartışılan yoksulluk, medyada yeniden inşa edilir. Tecimsel yayıncılıkla birlikte, televizyonun gündemine gelen yoksulluk, farklı biçimlerde ele alınır. Yoksulluk çalışmalarında önemli bir tartışma konusu olan çocuk yoksulluğu ise medyada en az ele alınan konulardan biridir. Buradan hareketle, bu çalışma, televizyon dizilerinde yoksul çocuk temsillerini incelemiştir. 1990’lı yıllardan günümüze kadar dört dönem içinde diziler ele alınmıştır. Bu dönemselleştirmeye göre incelen diziler: Kaygısızlar, Öyle Bir Geçer Zaman ki, Kızım, Ateş Kuşları’dır. Shaul Shenhav’ın anlatı kavramsallaştırma analizi kullanılarak incelenen dizilerde, yoksulluk, mutlak ve göreli ayrımı üzerinden temalaştırılmıştır. Dahası, bu dizilerde, çocuk yoksulluğu; mekân, karakterlerin dış görünüşleri ve dil kullanımı açısından değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, dizilerde mutlak yoksulluğun temel unsurları olan beslenmenin, barınmanın ve giyinmenin yoksul çocuklar için erişilmesi güç meseleler olarak temsil edildiğine ulaşılmıştır. Dizilerde, çocuk karakterler üzerinden, eğitim, sağlık, kültürel ve toplumsal taleplerin asgari düzeyde karşılanamaması olan göreli yoksulluğa sıklıkla değinildiği saptanmıştır. Bununla birlikte dizilerde hem mutlak yoksulluğun hem de göreli yoksulluğun şematize edildiği ve yoksulluğun esas nedenlerinin verilmediği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

televizyon dizileri, çocuk, yoksulluk

Kaynakça

• Akpınar, T. ve Karadoğan, E. (2009). Yoksulluk kavramının yoksullaş (tırıl) ması. Çalışma Ortamı, 107, 16-17.
• Aksoy, F. (Yapımcı). (2018) Kızım [Televizyon dizisi]. 2. Bölüm. İstanbul: Medyapım. 13 Ekim 2023 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=itRIwx9qC7E&t=4257s adresinden erişildi.
• Aksoy, F. (Yapımcı). (2018) Kızım [Televizyon dizisi]. 4. Bölüm. İstanbul: Medyapım. 13 Ekim 2023 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=k3KMdIH5gDA&t=596s adresinden erişildi.
• Altuntaş, O. ve Altınova, H. H. (2015). Türkiye’de risk altındaki çocukların ana akım basında temsili. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 3(2), 59-70.
• Aral, N. ve Sağlam, M. (2016). Tarihsel süreç içerisinde çocuk ve çocukluk kavramları. Çocuk ve Medeniyet, 1(2), 43-56.
• Araslı, O. (2023). Ana akım medyada yoksulluk: Covid-19 Pandemisi sürecinde çevrimiçi haberler üzerine bir içerik analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (E-Gifder), 11 (1), 338-368.