Yoksulluk ve Çevre Bağlamında Çocukların Geleceğini Tartışmak: Okul Sosyal Hizmeti Perspektifinden Bakış

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 14, 199 - 233, 31.12.2023

Berceste İlter

Öz

Küreselleşme, sosyoekonomik ve çevresel eşitsizliklerin artışıyla birlikte çocuk yoksulluğunu gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerde önemli bir sorun haline getirmektedir. Bu durum çocukların savunmasız konumlarını pekiştirerek yoksulluk olgusunun nesiller arası bir döngü oluşturmasına neden olmaktadır. Sosyal hizmet mesleğinin yoksulluk başta olmak üzere dezavantajlı bireylerin ihmal ve istismarının önlenmesi, korunma ve bakımı, rehabilitasyon ve desteklenmesi gibi mevcut mücadele ve müdahale alanlarına özellikle son yıllarda yarattığı olumsuz etkileri nedeniyle çevresel eşitsizlikler de dahil edilmiştir. Söz konusu çevresel etmenlerin neden olduğu yapısal sorunlardan biri de çocuk yoksulluğu olmaktadır. Buradan hareketle bu çalışmada sosyal adalet, insan hakları, ortak sorumluluk ve farklılıklara saygı ilkelerini merkeze alarak, bireylerin sosyal işlevselliğinin önündeki tüm engellerle mücadele eden sosyal hizmet disiplininin özel bir uygulama alanı olarak kabul edilen okul sosyal hizmetinin, çocuk yoksulluğu ve çevresel etmenler arasındaki olumsuz ilişkiye dair bakışı ve bununla mücadelede rol ve sorumlulukları üzerinde durulmuş; neden ve sonuçlarının birbirini beslediği pek çok etmenle ilişki içerisindeki çocuk yoksulluğu ile mücadeleye okul sosyal hizmeti perspektifinden çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

çocuk yoksulluğu, çevresel etmenler, okul sosyal hizmeti

Kaynakça

• AAP Council on Community Pediatrics. (2016). Poverty and Child Health in the United States. Pediatrics, 137(4), 1-14.
• Abdinasir, K. (2019). How Education Shapes Young People’s Mental Health. London: Centre for Mental Health.
• Ak Uslu, B. (2022). Çocuk Ticareti Suçunu Anlamak. Uluslararası Suçlar ve Tarih, 23, 93-115.
• Akdur, R. (1998). Çevre Sağlığı. İçinde: Halk Sağlığı. M. Akbaba (Yay Haz.). Ankara: ANTIP Yayınları.
• Aktan, C. C. (2002). Yoksullukla Mücadele Stratejileri. C. C. Aktan (Yay. Haz.). Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları.
• Aktan, C. C. ve Vural, İ. Y. (2002). Yoksulluk: Terminoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri. C. Can Aktan (Yay. Haz.). Yoksullukla Mücadele Stratejileri içinde (ss.23-27). Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını.
• Aktan, C. C. ve Vural, İ., Y. (2002). Terminoloji, kavramlar ve ölçüm yöntemleri. Hak-İş Konfederasyonu Yayını, (6, 41-79) Ankara.
• Alaimo, K., Olson, C. M. ve Frongillo, E. A. (2002). Family Food Insufficiency, but Not Low Family Income, Is Positively Associated with Dysthymia and Suicide Symptoms in Adolescents. The Journal of Nutrition, 132(4), 719-726.
• Altuntaş, B. (2003). Mendile, Simite, Çöpe… Ankara’da Sokaklarında Çalışan Çocuklar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Anthony, E.K., King, B., Austin, M.J. (2011). Reducing child poverty by promoting child well-being: Identifying best practices in a time of great need. Children and Youth Services Review, 33, 1999–2009.
• Atila, C., Uyar, E. N. (2022), Artı Ürün: Kentleşeme Süreci Ve Tapınak Ekonomisine Etkisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 45-53.
• Attree, P. (2006). The Social Costs of Child Poverty:A Systematic Review of the Qualitative Evidence. Children and Society, 20, 54-66.
• Aykut, S. (2019). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitim Sorunları: Farklılıklara Saygı Eğitimi Odağında Okul Sosyal Hizmeti Önerisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara.
• Ayre, D. (2016). Poor Mental Health the Links Between Child Poverty and Mental Health Problems. The Childeren’s Society.