HAVUZ-ASLANTAŞ VE KARASEKİ Doğal ve Arkeolojik Yönleri ile Sivas Kangal’da Bir Yerleşim Bölgesi

Yıl 2024, , 149 - 180, 29.12.2024

Belgin Aksoy , Dirk Paul Mielke

https://doi.org/10.58488/collan.1484236

Öz

Havuz-Aslantaş (Sivas İli, Türkiye) yerleşimi 1928 yılında bazalttan yapılmış büyük bir Geç
Hitit aslan heykelinin bulunmasıyla bilinmektedir, ancak ayrıntılı bir araştırmaya konu
olmamıştır. 2022 de başlatılan çalışmalar Havuz-Aslantaş’ta oldukça iyi tasarlanmış bir
tahkimat sistemini ana hatları ile ortaya koymuştur. Yerleşimin surlarla çevrili, bir yukarı, bir
de aşağı kısımdan oluşan kale ile yamaçta kurulu olan bir aşağı kente sahip olduğu
anlaşılmıştır. Ancak platoda çok sayıda tümülüs ile düzlükte inşa edilmiş bazıları oldukça
büyük çok sayıda yapı grupları dikkat çekici keşifler olmuştur. 2023 yılı itibarıyla Kangal
Havzası’nda merkezi bir konumda bulunan Karaseki Platosu’nun sadece doğal özellikleri ile
değil aynı zamanda başta Havuz-Aslantaş ile bu bazalt platonun kenarında konumlanmış
Kırkpınar, Halep Köprüsü ve Humarlı Kalesi gibi mevkiler ile çok sayıda tümülüs mezar
alanlarının da bulunduğu bir arkeolojik peyzaj oluşturduğu izlenimi edinmekteyiz. Hem Havuz-
Aslantaş hem de plato genelinin özellikle Demir Çağı'nda yoğun bir yerleşime sahne oldukları
anlaşılmaktadır. Bu dönemde konum itibariyle Geç Hitit, Urartu ve Frigya arasında kalan ve
şimdiye kadar da bu yönü ile sistematik bir şekilde araştırılmamış olan bölgede önümüzdeki
yıllarda araştırmalarımız devam edecektir.

Anahtar Kelimeler

Havuz-Aslantaş, Kangal Havzası, Geç Hitit Dönemi, Demir Çağı, Yerleşim Arkeoloji.

Proje Numarası

Brsa Uludağ Üniversitesi BAP SGA 703

Kaynakça

• Akurgal, E. 1949 Späthethitische Bildkunst. Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Aro, S. 2012 Tabal. Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie 13: 388-391.
• – 2023 Vanishing kingdoms: Tabal and Tuwana during the seventh century BC. From Midas to Cyrus and other stories. Papers on Iron Age Anatolia in honour of Geoffrey and Françoise Summers, British Institute at Ankara Monograph, C. Drycott, S. Branting, J. W. Lehner, Y. Özarslan, (ed.), London: 113-35.
• Boehmer, R. M. 1967 Havuzköy In Ostkappadokien. Archaeologischer Anzeiger 82 (2): 132-141.
• Burney, C. 2004 Historical dictionary of the Hittites. Scarecrow Press, Ann Arbor.
• Ehringhaus, H. 2014 Das Ende, das ein Anfang war. Felsreliefs und Felsinschriften der luwischen Staaten Kleinasiens vom 12. bis 8./7. Jahrhundert v. Chr. Philipp von Zabern, Mainz.
• Engin, A. 2009 Sivas İli 2007 Yılı Yüzey Araştırması. Araştırma Sonuçları Toplantısı 26 (Cilt 2): 73-94.
• – 2010 Gözecik: Sivas’da Yeni Bir Geç Hitit Merkezi ve Kapı Aslanı. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 34 (2): 60-68.
• Genz, H. 2011 The Iron Age in Central Anatolia. The Black Sea, Greece, Anatolia and Europe in the First Millennium BC. C. 1, Colloquia Antiqua, G. R. Tsetskhladze (ed.), Peeters, Leuven, Paris, Walpole MA: 331-368.
• Luke, C., Roosevelt, C.H. 2017 Cup-Marks and Citadels: Evidence for Libation in 2nd-Millennium B.C.E. Western Anatolia. Bulletin of the American Schools of Oriental Research (318): 1-23.
• Maner, Ç., Kuruçayırlı, E., Shafiq, R., Peker, H., Öztürk, G. 2023 A new start at Kayalıpınar: 2022 field season. Anatolia Antiqua / Eski Anadolu (31): 179-203.
• Meriggi, P. 1965 Quarto viaggio anatolico. Oriens antiquus 4: 263-315.
• Mielke, D. P. 2011 Stadttor. C. Archäologisch. Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie 13: 91-97.
• Müller-Karpe, A. 1998 Untersuchungen in Kuşaklı 1997. Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 130: 93-174.
• –2009 Die kappadokische Mauer - Nordgrenze des Assyrischen Reiches? Mauern als Grenzen, A. Nun (ed.), Philipp von Zabern, Mainz am Rhein: 46-55.
• – 2017 Sarissa. Die Wiederentdeckung einer hethitischen Königsstadt. Philipp von Zabern, Frankfurt am Main.
• Müller-Karpe, V., Müller-Karpe A. 2013 Kayalıpınar. Ss. 282-87 içinde Hititler. Bir Anadolu İmparatorluğu / Hittites. An Anatolian Empire, M. Doğan-Alparslan ve A. Metin (ed.). Yapıkredi Yayınları, İstanbul: 282-287.
• Nazik, L, Poyraz, M., Karabıyıkoğlu, M. 2019 Karstic Landscapes of Turkey. Landscapes and Landforms of Turkey, C. Kuzucuoğlu, A. Çiner, N. Kazancı (ed.). Springer, Cham: 181-196.
• Orthmann, W. 1971 Untersuchungen zur späthethitischen Kunst. Saarbrücker Beiträge zur Altertumskunde 8, Habelt, Bonn.
• Ökse, A. T. 1988 Mitteleisenzeitliche Keramik Zentral-Ostanatoliens. Mit dem Schwerpunkt Karakaya-Stauseegebiet am Euphrat. Berliner Beiträge zum Vorderen Orient 9, Dietrich Reimer Verlag, Berlin.
• – 1993 Sivas İli 1992 Yüzey Araştırması. XI. Araştırma Sonuçları Toplantısı: 243-258.
• – 1994 Sivas İli 1993 Yüzey Araştırması. XII. Araştırma Sonuçları Toplantısı: 317-329.
• – 2005 Early Bronze Age Settlement Pattern and Cultural Structure of the Sivas Region. Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan 3: 1-18.
• Özgüç, T. 1971 Demir Devrinde Kültepe ve Civarı. - Kültepe and its Vicinity in the Iron Age. Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• Powroznik, K. J. 2010 Die Eisenzeit in Kuşaklı. Kuşaklı-Sarisssa 5 Verlag Marie Leidorf, Rahden/Westf.
• Russell, H. F. 1980 Pre-Classical Pottery of Eastern Anatolia. Based on a survey by Charles Burney. British Archaeological Report, International Series 85 British Institute of Archaeology at Ankara, London.