Theodosius Limanı’ndan Yenikapı Batıklarına

Yıl 2008, Sayı: 7, 1 - 22, 01.06.2008

Sait Başaran Ufuk Kocabaş

Öz

Byzantion’un, Anadolu-Balkanlar, Karadeniz-Ege Dünyası arasında, zorunlu bir geçiş noktasında kurulmuş olması, kentin gelişimine büyük katkılar sağlamıştır. Ticaret yollarının kontrolünü elinde bulunduran kent, aynı zamanda tarımsal faaliyetlerin yürütüldüğü geniş bir hinterlanda sahiptir. Ayrıca, Boğaz’da yapılan balıkçılık kent için önemli bir gelir kaynağıdır. Bizanslı Dionysios, Boğaz’ın birinci dönemecinin üç limanı olduğunu yazmakta ve o dönem gemilerini “Byzantion’un beş yüz gemisi vardır ve bazı gemiler çift sıra kürekli, hem pruva hem de kıç tarafında dümeni olan, çift dümenci tarafından kullanılırdı”, ifadesiyle tarif etmektedir.

From Theodosian Harbour to Yenikapı Shipwrecks

Öz

The location of Byzantion at the point of transition between Anatolia and the Balkans, the Black Sea and the Aegean has facilitated the development of the city. Polybios of the second century BC had clearly noted the importance of Byzantion in his World History: “As far as the sea is concerned, Byzantium occupies a position the most secure and in every way the most advantageous of any town in our quarter of the world” Müller-Wiener 1998, 1 . In addition to controlling the trade routes, the city had a wide hinterland suitable for agriculture. Besides, fishing on the straits was an important input. The fact that the bonito fish migrating from the Black Sea to the Aegean is depicted on the coins of the city underlines the importance of fishing for Byzantion Tekin 2005, 11-12 .

Kaynakça

• Asal, R. 2007 “İstanbul’un Ticareti ve Theodosius Limanı”, Gün Işığında: İstanbul’un 8000 Yılı. Marmaray, Metro ve Sultanahmet Kazıları: 180-189.
• Balaska, N. – N. Selenti 1997 “On the trade routes”, D. Zafiropoulou (ed.), Journeys on the Seas of Byzantium, 54-69.
• Başaran, S. – U. Kocabaş “Yenikapı batıkları, Bizans’ın bin yıllık gemileri”, Arkeo Atlas 6: 142-149.
• Çelik, Z. 1998 Değişen İstanbul: 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti, İstanbul. Dawson, J.E. – R. Ravindra – R.H. Lafontaine 1982 “A review of storage methods for waterlogged wood”, D.W. Grattan (ed.), Proceedings of the ICOM Waterlogged Wood Working Group Conference, Ottawa: 227-235.
• Dirimtekin, F. 1953 Fetihten Önce Marmara Surları, İstanbul.
• Gökçay, M. 2007 “Yenikapı kazılarında ortaya çıkarılan mimari buluntular”, Gün Işığında: İstanbul’un 8000 Yılı. Marmaray, Metro ve Sultanahmet Kazıları: 167-179.
• Gyllius, P. İstanbul’un tarihi eserleri, E. Özbayoğlu (transl.), İstanbul, 1997.
• Haldon, J. 2006 Bizans Tarih Atlası, A.Özdamar (transl.), İstanbul.
• Herodotos Tarih, M. Ökmen (transl.), İstanbul, 2007.
• Hoffmann, P. – M. Wittköpper 1999 “The kauramin method for stabilizing waterlogged wood”,, C. BonnotDiconne et al. (eds.), Proceedings of the 7th ICOM Group on Wet Organic Archaeological Materials Conference, Grenoble, 1998: 163-166.
• Kocabaş, U. 1996 “Sualtı sitelerinden çıkartılan arkeolojik kalıntılara yapılacak ilk koruma uygulaması ve bu objelerin site üzerinde kısa süreli saklanması”, M. Egi et al. (eds.), Sualtı Bilim ve Teknolojisi Toplantısı Bildiriler Kitabı: 177–182.
• Kocabaş U. 1998 Arkeolojik Sualtı Kalıntılarının Konservasyonu, İstanbul
• Kocabaş, U. – I. Özsait Kocabaş 2006 “İstanbul Üniversitesi, Yenikapı batıkları belgeleme, konservasyon, restorasyon ve rekonstrüksiyon projesi 2006 yılı çalışmaları”, Sualtı Bilim ve Teknoloji Toplantısı 2006 Bildiriler Kitabı 10: 115-122.
• Lucas, D. 1982 “On-site packing and protection for wet and waterlogged wood”, D.W. Grattan (ed.), Proceedings of the ICOM Waterlogged Wood Working Group Conference Ottawa: 51-55.
• Müller-Wiener, W. 1998 Bizans’tan Osmanlı’ya İstanbul Limanı, İstanbul.
• Pearson, C. (ed.) 1987 Conservation of Marine Archaeological Objects, Cornwall.
• Tekin, O. 2005 Byzas’tan I. Constantinus’a Kadar Eskiçağda İstanbul (Byzantion), İstanbul.