Orta Anadolu’nun Neolitikleşme Sürecinde AŞIKLI

Yıl 2013, Sayı: 12, 1 - 14, 01.06.2013

Mihriban Özbaşaran

Öz

Kültürel evrim sürecindeki önemli kırılma noktalarından biri olarak kabul edilen ‘Neolitik’, yerleşiklik, yeni bir sosyal örgütlenmenin yanı sıra, bitki ve hayvan evcilleştirme gibi üretime yönelik bir takım yeniliklerle kendini gösterir. Milyonlarca yıl insanların küçük gruplar halinde, esas olarak beslenme ve korunma kaygısıyla konar göçer şekilde sürdürdüğü yaşamlarında görülen bu radikal değişim ve yeni yaşam biçimine geçiş, dünya üzerinde farklı tarihlerde, farklı bölgelerde, farklı biçimlerde yaşanmıştır. Günümüz araştırmaları ışığında en eski örneklerinin Kuzey Mezopotamya ve Doğu Akdeniz kıyılarında görüldüğü neolitikleşme süreci, son yirmi yıldır yerleşme sayısı az olmakla birlikte ayrıntılı biçimde Orta Anadolu Bölgesi’nde araştırılmaktadır. İlk sonuçlar, söz konusu coğrafyada bölgeye özgü gelişmelere dair ilginç veriler ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Orta Anadolu, Kapadokya, Neolitikleşme, MÖ 9.ve 8.bin, Aşıklı

Aşıklı and the Neolithisation of Central Anatolia

Öz

The change from mobile, hunter gatherer way of living to sedentism and food production has long been under investigation as one of the major research themes in prehistoric archaeology. Intensive work has been carried out in Northern Mesopotamia and Levant and revealed the oldest dates of this transitional phase in the Near East. Meanwhile, increasing number of research and data enable us to understand the regional and behavioural variability of the communities involved in the process.

Anahtar Kelimeler

Central Anatolia, Cappadocia, Neolithisation, 9th and 8th mill BC, Aşıklı

Kaynakça

• Baird, D. 2012 “The Late Epipaleolithic, Neolithic, and Chalcolithic of the Anatolian Plateau, 13,000-4000 BC”, D. T. Potts (ed.), A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East: 431-465.
• Baird, D. – A. Fairbairn – L. Martin – C. Middleton 2012 “The Boncuklu Project: The Origins of Sedentism, Cultivation and Herding in Central Anatolia”, M. Özdoğan – N. Başgelen – P. Kuniholm (eds.), The Neolithic in Turkey, New Excavations & New Research. Central Turkey: 219-244.
• Duru, G. 2013 Tarihöncesinde İnsan-Mekân, Topluluk Yerleşme İlişkisi: MÖ 9. bin yıl sonu - 7. bin yıl başı, Aşıklı ve Akarçay Tepe. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayımlanmamış doktora tezi.
• Esin, U. – S. Harmankaya 1999 “Aşıklı”, M. Özdoğan – N. Başgelen (eds.), Neolithic in Turkey, The Cradle of Civilisation: 115-132.
• Esin, U. – S. Harmankaya 2007 “Aşıklı Höyük”, M. Özdoğan – N. Başgelen (eds.), Türkiye’de Neolitik Dönem: 255-272.
• Gebel, H. G. K. 2004 “There Was No Center: The Polycentric Evolution of the Near Eastern Neolithic”, Neo-Lithics 1/04: 28-30.
• Hodder, I. 2012 “Renewed Work at Çatalhöyük”, M. Özdoğan – N. Başgelen – P. Kuniholm (eds.), The Neolithic in Turkey, New Excavations & New Research. Central Turkey: 245-277.
• Özbaşaran, M. 2011 “Aşıklı 2010”, Anatolia Antiqua XIX (2011): 27-37.
• Özbaşaran, M. 2012 “Aşıklı”, M. Özdoğan – N. Başgelen – P. Kuniholm (eds.), The Neolithic in Turkey, New Excavations & New Research. Central Turkey: 135-158.