Kumkale’de Liturjik/Liturjide Kullanılmış Olabilecek Sırlı Kaplar: Haç Bezemeli Tabaklar ve Olası Vaftiz Şişeciği

Yıl 2013, Sayı: 12, 253 - 270, 01.06.2013

Ayyüz Toydemir Sabuncu

Öz

Öznel bilim dalı olan arkeolojide karşılaştırmalarla bir sonuç elde edilebilir. Arkeolog buluntuları, benzer ya da andırır örneklerle karşılaştırarak ulaştığı bulgularla konuyu düşünce birimlerine ayrıştırıp sorgulayan Sokrates’çi bir yol izler. Yanıtların yolunu da açabilen bu süreçte yeniden taranan 2007 Kumkale Araştırması1 hakkında liturjik/liturjide kullanılmış olabilecek çanak çömlek için bazı saptamalar yapılmaya çalışılmışır2. Haç’lı tabaklar için 2007 KK. Yayınında Bizans/Haçlı Dönemi olmak üzere iki olasılıklı tarihleme verilmiş Toydemir Sabuncu 2007b: 147-150; Çizim 2, 3 ; Bizans Dönemine ait buluntu olmadığı anlaşıldığından söz konusu küme belirtilecek nedenlerden Haçlı Dönemine atanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kumkale, Liturjik, Haç’lı Tabaklar, Vaftiz, Vaftiz Şişeciği

Kaynakça

• Acara, M. 1997 “Bizans Ortodoks Kilisesinde Liturji ve Liturjik Eserler”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15: 1, 183-201.
• Blackman, M. J. – S. Redford 2005 “Noutron Activation Analysis of Medieval Ceramics from Kinet, Turkey, especially Port Saint Symeon Ware”, Ancient Near Eastern Studies XLII: 83-186.
• Günay, R. 2007 “Mimari”, Kumkale Toros Eteklerinde Bir Haçlı Kalesi, İstanbul:1-89.
• Hayes, J. 1971 “A New Type of Early Christian Ampulla”, The Annual of the Britsh School of Archaeology at Athens 66: 243-248.
• 1992 Excavations at Saraçhane in İstanbul, The Pottery 2, Princeton.
• Kürkman, G. 2005 Toprak, Ateş, Sır Tarihsel gelişimi, Atölyeleri ve Ustalarıyla Kütahya Çini ve Seramikleri, İstanbul.
• Lane, A. 1938 “Medieval Finds at Al Mina in North Syria”, Archaeologia LXXXVII, 2. Seri, XXXVII: 19-78.
• Mac Kay, T. 1994 “Pottery of the Frankish period 13. and early 14.Century”, C.Williams – N.Bookidis (eds.), Corinth, the centenary 1896-1996, (Corinth XX), Athens: 401-422.
• Munsell 1973 Munsell Soil Color Chart. Baltimore, Munsell Products, Macbeth Colorand Photometry Division of Colmorgan Corporation, Baltimore.
• Nomiku, H. A. 1997 Haçlı Seferleri, İstanbul.
• Pringle, D. 1985 “Medieval Pottery from Caeserea: The Crusader Period”, Levant 17: 171-202.
• 1997 Excavations in Acre, 1974: the pottery of the Crusader from Site D”, ‘Atigot, 31: 137-156.
• Stern, E. 1995 “Export to the Latin East of Cypriot manufactured glazed pottery in the 12.th-13.th Century”, N.Coureas – J. Riley-Smith (eds.), Cyprus and the Crusades, Nicosia: 325-335.
• 1997 “Excavation of the courthouse site at Akko: The Pottery of the Crusader and Ottoman Periods”, ‘Atiqot, 31: 35-70.
• Stevenson R. B. K. 1947 ”Chapter II: Pottery (1936-7)”, G. Brett et al. (eds.), The Great Palace of the Byzantine Emperors Being A First Report On The Excavations Carried Out in İstanbul On Behalf Of Walker Ttrust (The University of St. Andrews) 1935-1938, London: 31-101.
• Taft, R. Sj. 1991 “Eucharist”, The Oxford Dictionary of Byzantium 2: 737-738.
• Talbot Rice, D. 1930 Byzantine Glazed Pottery, Oxford.
• Toydemir, A. 2003 “Çukurova (Kilikya), Osmaniye İli, Ceyhan (Piramus) Nehri Yakınında, Aslantaş Baraj Suları Altında Kalmış Olan Haçlı Kalesi Kumkale’nin Keramik Buluntuları”, Ch. Bakirtzis (eds.) Actes du VIIe congrés İnternational sur la céramique médiévale en Méditerrannée, Athens, 253-258.
• (Toydemir) Sabuncu, A. 2007a “A Ceramic Assamblage from a closed Deposit of the Early Thirteenth Century in the Kalenderhane Camii, İstanbul”, Sanat Tarihi Defterleri 11, İstanbul: 63-84.
• 2007b “Çanak Çömlek”, Kumkale Toros Eteklerinde Bir Haçlı Kalesi, İstanbul: 91-224.
• Toydemir, N. 1991 Seramik Yapı Malzemeleri, İstanbul.