Arkeolojik Sitler ve Derecelendirme Sorunu

Yıl 2013, Sayı: 12, 271 - 290, 01.06.2013

Müge Savrum Kortanoğlu

Öz

4 Avrupa Konseyi tarafından 1984 yılında Floransa’da gerçekleştirilen Arkeoloji ve Planlama Sonuçları Toplantısı ve yine Avrupa Konseyi tarafından 1989 yılında Arkeolojik Mirasın Kentsel ve Kırsal Planlama Çalışmaları Çerçevesinde Korunması ve Geliştirilmesine İlişkin R 89 5 Sayılı Tavsiye Kararı yayınlanmıştır. Bu toplantılarda arkeolojik hususların planlama süreçlerine dâhil edilmesi, bayındırlık çalışmalarında arkeolojik kalıntıların korunması hakkında kararlar alınmıştır. Yukarıda ülkemizce kabul edildiği tarih belirtilen Arkeolojik Mirasın Korunmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi’nin 5. Maddesinde, planlama politikalarında arkeolojik değerlerin korunmasına yönelik önlemlerin alınması konusuna değinilmiştir. 1990 tarihli ICOMOS Arkeolojik Mirasın Korunması ve Yönetimi Tüzüğünün 3. Maddesinde, uygulama projelerine geçilmeden önce arkeolojik etkilenme araştırmalarının yapılması gerektiği, araştırma maliyetlerinin proje masraflarına eklenmesi, bayındırlık projelerinin arkeolojik mirasa en az zarar verecek şekilde planlanması gerektiği belirtilmiştir

Anahtar Kelimeler

Arkeolojik Sit, Derecelendirme, Tespit, Tescil, Planlama

The Archaeological Sites and the Problem of Grading

Öz

The Archaeological sites have a special possession among the immovable cultural properties that classified as Site to protect. This possession based on being unique and unrepeated. The protection requirement of Archaeological sites caused the Archeological Site classification and also giving a special possession of cultural remains and its buffer zone. In other words the main reason of archaeological site classification is taking precautions for archaeological properties.

Anahtar Kelimeler

Archaeological site, Grading, Survey, Listing, Planning

Kaynakça

• Çolak, N. İ. 2011 Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Hukuku, İstanbul.
• Kanadoğlu, S. 2003 Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Hukuku, Ankara.
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ve Antalya Valiliği 1991 Arkeolojik Sit Alanlarının Korunması ve Değerlendirilmesi I. Ulusal Sempozyumu (14-16 Ekim 1991), Antalya.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı 2009a Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Ankara.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı 2009b Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu İlke Kararları, Ankara.
• Madran, E. 2010 “Koruma Mevzuatı Bağlamında Belgeleme”, M. Uçar – Y. S. Yılmaz (eds.), Taşınmaz Kültür Varlıklarını Tespit ve Belgeleme Yöntemleri Sempozyumu, Mersin: 89-95.
• Madran, E. – N.Özgönül 2003 “Arkeoloji/Planlama ve Uluslar arası Yaklaşımlar”, Planlama Dergisi 2003/2: 21-25.
• 2005 Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması, Ankara.
• Marchetti, N. 2011 “Sigilli dell’eta del Bronzo Dalla Regione di Gaziantep in Turchia”, N. Marchetti (ed.), Kınku, Bologna: 13.
• Özbaşaran, M. – O.Tanındı 2001 “Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri TAY Projesi”, G. Pulhan (ed.), Cogito 28, İstanbul: 284-291.
• Özdoğan, M. 2006 “Tahribat ve Öneriler”, N. Başgelen (ed.), Toprağın Altındaki Geçmiş Arkeoloji, İstanbul: 49-54.
• Sartre, J.P. 1943 (2009) Varlık ve Hiçlik, T. Ilgaz, G. Çankaya Eksen (çev.), İstanbul.
• Serdaroğlu, Ü. 1990 “Arkeolojik Sitlerde Koruma, Kullanma ve Planlama Sorunları”, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurultayı, Ankara: 69-74.
• Tatar, E. – M. Özdoğan – N. Başgelen 1993 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkındaki Kanun Taslağına Gerekçeleriyle Birlikte Öneriler, İstanbul.
• Unesco Türkiye Milli Komisyonu Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi 2009 Türkiye’nin Dünya Miras Alanları, Ankara.
• www.kulturturizm.gov.tr
• www.kvmgm.gov.tr
• www.icomos.org.tr