Elbistan Karahöyük Kazılarından Ele Geçen Eski Assur Stilinde Yapılmış Bir Silindir Mühür

Yıl 2024, Sayı: 23, 199 - 206, 29.12.2024

Bora Uysal

https://doi.org/10.58488/collan.1424924

Öz

Kahramanmaraş ili, Elbistan ilçesinin 10 km kuzeybatısında bulunan Elbistan Karahöyük, Karahüyük mahallesinin merkezindedir. Bölgedeki en büyük yerleşim yerlerinden biri olan bu höyük, bugünkü haliyle 450x300 m boyutlarında ve 21 m yüksekliğindedir. Elbistan Karahöyük’ün batı kenarında Hurman suyu akmakta ve bunun diğer kenarında da höyükle bağlantılı bir başka merkez olan Hamzatepe yer almaktadır. Bazı kesimleri kayalıklarla kaplı doğal bir tepe olan Hamzatepe, 380x380 m boyutlarında ve 48 m yüksekliğindedir. Elbistan ovasının güneybatı kesiminde ve Şar dağının kuzeyinde bulunan bu iki merkez, Ceyhan nehrine akan Hurman suyunun iki yanında yan yana konumlanmıştır.
Bu makalenin konusu oluşturan silindir mühür, 2022 yılı kazıları sırasında Kuzeydoğu yamacında yer alan O9 açmasındaki 8. tabakada yüzeye yakın bir seviyede ele geçmiştir. Bu nedenle bir tür yüzey buluntusu olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Üzerinde boğa altarına tapma konusunun işlendiği Elbistan Karahöyük mührü, gösterdiği özellikler bakımımdan Kaniş-Karum II. tabakada karşımıza çıkan III. Ur geleneğinde yapılmış Eski Assur stili grubuna girmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş, Elbistan Karahöyük, Assur Ticaret Kolonileri Çağı, Eski Assur, silindir mühür

Kaynakça

• Black, J.A., Green, A., Rickards, T. 1992 Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia. An Illustrated Dictionary, University of Texas
• Press, Austin. Buchanan, B., Hallo, W.W., Kasten, U. 1981 Early Near Eastern Seals in the Yale Babylonian Collection, Yale University Press, New Haven.
• Clay, T. A. 1927 Letters and Transaction from Cappadocia, Yale University Press, New Haven, Humphrey Milford Oxford University Press, London.
• Hrouda, B. 1957-1971 Göttersymbole und -attribute. A. Archäologisch. II. Syrien/Palästina, Reallexicon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie 3: Fabel-Gyges und Nachtrag, E. Ebeling, B. Meissner, E. Weidner, W. von Soden (ed.), De Gruyter, Berlin, New York: 490-495.
• Hrozny, B. 1952 Inscriptions Cunéiformes du Kultépé 1, Inscriptions cunéiformes du Kultépé, Praha.
• Kienast, B. 1960 Die Altassyrischen Texte des Orientalischen Seminars der Universität Heidelberg und der Sammlung Erlenmeyer-Basel, De Gruyter, Berlin.
• Lewy, J. 1937 Tablettes Cappadociennes du Louvre 3, Paul Geuthner, Paris.
• Matouš, L. 1962 Inscriptions Cunéiformes du Kultépé 2, Editions de l’Academie tchecoslovaque des sciences, Praha.
• Özgüç, N. 1968 Kaniş Karum Ib Katı Mühürleri ve Mühür Baskıları. Seals and Seal Impressions of Level Ib from Karum Kanish, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• - 1989 Bullae from Kültepe, Tahsin Özgüç’e Armağan. Anatolia and the Ancient Near East, Studies in Honor of Tahsin Özgüç, K. Emre, B. Hrouda, M. Mellink ve N. Özgüç (eds), Türk Tarih Kurumu, Ankara: 377-405.
• - 2006 Kültepe-Kaniš/Neša. Yerli Peruwa ve Aššur Imitti’nin Oğlu Asurlu Tüccar Uşur-ša-Ištar’ın Arşivlerine Ait Kil Zarfların Mühür Baskıları. Seal Impression on the Clay Envelopes from the Archives of the Native Peruva and Assyrian Trader Ušur-ša-Ištar Son of Aššur Imitti, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• Özgüç, T., Tunca, Ö 2001 Kültepe-Kaniš. Mühürlü ve Yazıtlı Kil Bullalar. Sealed and Inscribed Clay Bullae, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• Özgüç, T., Özgüç, N. 1949 Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Karahöyük Hafriyatı Raporu 1947. Ausgrabungen in Karahöyük, Bericht über die im Auftrage der Türkischen Geschichts-Komission im 1947 durchgeführten Ausgrabungen, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• Özkan, S. 1991 Kültepe Mühür Baskılarında Eski Assur Üslubu, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji ve Sanat Tarihi, Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• - 2022 Eski Anadolu Mühür Sanatı, Akademisyen Kitabevi, Ankara.
• Stephens, F. J. 1944 Old Assyrians Letters and Business Documents, Babylonian Inscriptions in the Collection of James B. Nies, Yale University, Vol. IV, Yale University Press, New Haven, Humpfrey Milford Oxford University Press, London.
• Uysal, B., Çifçi, A. 2020 Elbistan Karahöyük Kazısı 2018, 41. Kazı Sonuçları Toplantısı, 1, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara: 411-421.
• - 2021 Elbistan Karahöyük and Hamzatepe Excavations 2015-2020: A Hittite Settlement and Cemetery in the Elbistan Plain. The Archaeology of Anatolia 4, Recent Discoveries (2018-2020) S. R. Steadman, G.McMahon (eds), Cambridge Scholars Publishing, Newcastle: 96-107.