Farklı Sulama Programlarının Lavanta Bitkisinde (Lavandula angustifolia Mill.) Verim ve Verim Parametreleri Üzerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 219 - 227, 21.12.2021

Selin Akçay Necdet Dağdelen Safiye Pınar Tunalı Talih Gürbüz

https://doi.org/10.33202/comuagri.939162

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, kısıtlı sulamanın lavanta bitkisinde su-verim ilişkileri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 2020 yılında, Aydın Ovası koşullarında yürütülmüştür. Sulama programlamasında A sınıfı buharlaşma yöntemi ve toprağa dayalı izleme tekniği olan Gravimetrik yöntem izlenmiştir. Çalışmada 4 farklı sulama düzeyi (%100, %67, %33 ve yağışa dayalı (%0)) konuları üç tekerrürlü olarak uygulanmıştır. Sulama konularına göre mevsimlik bitki su tüketimi 144.4 – 703.8 mm arasında değişmiştir. Yaş çiçek verimi 356.5 – 529.8 kg da-1 arasında bulunmuştur. Ortalama su kullanım randımanı (WUE) değerleri 0.697 – 2.818 kg m-3 arasında değişmiştir. Su kaynağının sınırlı olmadığı koşullarda gravimetrik yönteme göre sulama programı belirlenmiş olan ve sulama suyunun tam uygulandığı D1 konusunun en iyi sulama konusu olduğu söylenebilir. Su kaynağında bir kısıt uygulanması gerekliliği söz konusu olduğunda hem gravimetrik yöntemde hem de kap buharlaşması yönteminde %33 düzeyinde su tasarrufu sağlayan (D2 ve K2) konuların uygulanabilirliği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lavanta, Kısıtlı sulama, Su kullanım randımanı

Destekleyen Kurum

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

ZRF-20011

Teşekkür

Bu çalışmanın yürütülmesinde, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) birimi (ZRF-20011 nolu devam eden proje) tarafından verilen destek için teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Açıkgöz, N., Aktaş, M.E., Mokhaddam, A.F., Özcan, K., 1994. Tarist an agrostatistical package programme for personel computer. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi. P. 264-267. 25-29 Nisan 1994, İzmir, Turkey.
• Akgül, D. T., Göğüş, N., Glaue, Ş., Akcan, T., 2019. Yenilebilir çiçek: Lavanta. In 4 th International Anatolian Agriculture, Food, Environment and Biology Congress. P. 723-727. 20-22 April, Afyonkarahisar, Turkey.
• Aksoy, E., Aydın, G., Seferoğlu, S., 1998. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi arazi topraklarının önemli karakteristikleri ve sınıflandırılması. Ege Bölgesi 1. Tarım Kongresi. s. 2: 469-477. 7-11 Eylül, Aydın.
• Anonim. 2020. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Aydın İli Meteorolojik Kayıtları, Aydın.
• Arabacı, O., Ceylan, A., 1990. Bazı parfüm bitkilerinde (Lavandula angustifolia Mill., Melissa officinalis L., Salvia sclerea L.) verim ve ontogenetik varyabilite üzerine araştırmalar. E.Ü. Fen Bil. Enst. Dergisi. 1 (1): 233-236.
• Arabacı, O., Bayram, E., 2005. Aydın ekolojik koşullarında lavanta (Lavandula angustifolia Mill.)’nın bazı agronomik ve kalite özellikleri üzerine bitki sıklığı ve azotlu gübrenin etkisi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2 (2): 13-19.
• Atalay, A.T., 2008. Konya ekolojik şartlarında yetiştirilen lavanta (Lavandula angustifolia Mill.)'da farklı dozlarda uygulanan organik ve inorganik azotlu gübrelerin verim ve kalite özellikleri üzerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 55 s.
• Baydar, H., Erbaş, S., 2007. Effects of harvest time and drying on essential oil properties in lavandin (Lavandula x intermedia Emeric ex Loisel.). I. International Medicinal and Aromatic Plants Conference on Culinary Herbs. P. 321-335. 29 April - 4 May 2007, Antalya, Turkey.
• Ceylan, A., Bayram, E., Özay, N., 1996. Farklı bitki sıklığı ve azot dozlarının lavantanın bazı agronomik ve teknolojik özelliklere etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry. 20: 567-572.
• Doorenbos, J., Kassam, A.H., 1979. Yield Response to Water. FAO Irr. And Drain. Paper No: 33. Pp.193. FAO, Rome.
• Gülşen, O., 2017. Yozgat İli Çayıralan İlçesinde Lavanta Yetiştiriciliğini Geliştirme Projesi Sonuç Raporu. Orta Anadolu Kalkınma Ajansı. 31 s. Kayseri.
• Güngör, Y., Erözel, A.Z., Yıldırım, O., 2002. Sulama. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Ders Kitabı No: 1443. 424 s. Ankara.
• Howell, T.A., Hiler, E.A., 1975. Optimization of water use efficiency under high frequency irrigation I. Evapotranspiration and yield relationship. Transactions of the ASAE. 18 (5): 873-878.
• James, L.G., 1988. Principles of Farm Irrigation System Design. John Wiley and Sons. Inc. Newyork.
• Kanber, R., 1984. Çukurova Koşullarında Açık Su Yüzeyi Buharlaşmasından (Class A Pan) Yararlanarak Birinci ve İkinci Ürün Yerfıstığının Sulanması. Bölge Toprak Su Araşt. Enst. Müd. Yayınları. 78 (33): 1-151. Tarsus.
• Kara, N. 2011. Uçucu yağ üretimine uygun lavanta (Lavandula sp.) çeşitlerinin belirlenmesi ve mikroçoğaltım olanaklarının araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi. 178 s.
• Karagöz, A., Tan, A., Özbek, K., Yıldız, A., Keskin, E., Bigin, A., Aykas, L., Deniz, D., 2020. Tarımda bitki kaynakları alanında mevcut durum ve gelecek. Türkiye Ziraat Mühendisliği IX.Teknik Kongresi, s. 257-279. TMMOB, Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara.
• Karık, Ü., Çiçek, F., Çınar, O., 2017. Menemen ekolojik koşullarında lavanta (Lavandula spp.) tür ve çeşitlerinin morfolojik, verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi. 27 (1): 17-38.
• Salinas, M.R., Zalacain, A., Blazquez, I., Alonso, G. L. 2007. Application of thermal desorption for the rapid differentiation of lavender (Lavandula hybrida) cultivars. Agrochimica. 51 (1): 19-27.
• Sezen, M.S, Yazar, A. Tekin, S. Eker, S., Kapur, B. 2011. Yield and quality response of drip-irrigated pepper under Mediterranean climatic conditions to various water regimes. African Journal of Biotechnology. 10 (8): 1329-1339.
• Şen, B., Erzurumlu, G.S., Noory, M. H., Erinç, H., 2019. Determination of Lavandula Officinalis plant growth in pot conditions under dry conditions in Nigde region. First International Congress on Biosystems Engineering. P. 300-306. 24-27 September, Hatay.