Nüfus ve Yerleşme Perspektifinde Menemen’de Arazi Dağılışı ve Tarımsal Üretim

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 418 - 427, 28.12.2022

Fahrettin Tepealtı

https://doi.org/10.33202/comuagri.1192150

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, İzmir’in Menemen ilçesinde giderek artan nüfus ve yerleşmeler ile bölgedeki arazi dağılışı ve tarımsal üretim faaliyetleri arasındaki ilişkinin gösterilmesi amaçlanmıştır. Dolayısıyla Menemen ilçesinin tarım ve yerleşim alanları, araştırmanın ana materyalini oluşturmaktadır. Çalışmada, literatür taramasının yanında Menemen’in nüfus ve yerleşme özelliklerini belirtmek amacıyla güncel Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri kullanılmıştır. Araştırma sahasının fiziki yapısını göstermek için hazırlanan haritalar ArcGIS 10.5 yazılımı kullanılarak oluşturulmuştur. Menemen’in arazi sınıflandırması ve bu alanda yaşanan değişimlerse CORINE sistemine göre yapılmıştır.
Yapılan değerlendirmeler, Menemen’e yönelik göç kaynaklı nüfus artışına bağlı olarak yapay alan ihtiyacının da sürekli olarak arttığını göstermektedir. Bu durum, tarım alanları üzerinde bir baskı oluşturmakta ve ilçedeki arazi dağılımı üzerinde değişime neden olmaktadır. Söz konusu sürecin bir neticesi olarak 1990-2018 arası dönemde ilçedeki tarım alanlarının daraldığı, yapay alanlarınsa genişlediği belirlenmiş ve mevcut baskının tarım alanları aleyhine süreceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Menemen, tarımsal üretim, nüfus, yerleşme, arazi dağılışı

Teşekkür

Makalenin hazırlanma aşamasında kıymetli desteklerini esirgemeyen Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerafettin AŞIK'a teşekkürü bir borç bilirim.

Land Distribution and Agricultural Production in Menemen from the Perspective of Population and Habitation

Öz

In this study, it is aimed to show the relationship between the increasing population and settlements in Menemen district of İzmir and the land distribution and agricultural production activities therein. Hence, the agricultural and residential lands of Menemen district constitute the main materials of the research. In the research, in addition to the literature review, up to date Turkish Statistical Institute (TurkStat in Turkish TUİK) data is used to indicate the population and settlement characteristics of Menemen. The maps which are prepared to show the physical structure of the research area are created by employing ArcGIS 10.5 software. The land classification of Menemen and the changes in the area are formed according to the CORINE system.
It is determined that the need for artificial land has also increased as a result of the population increase resulting from the migration to Menemen. This situation not only creates a pressure on farmlands but also causes a change in the distribution of land in the district. As a result of the process in question, it was determined that the agricultural areas in the district were narrowed and the artificial areas expanded in the period between 1990 and 2018, and it was concluded that the current pressure would continue against the agricultural areas.

Anahtar Kelimeler

Menemen, agricultural production, population, settlement, land distribution

Kaynakça

• Akkuzu, E., Aşık, Ş., Ünal, H. B., Karataş, B.S., Avcı, M., 2003. Menemen Sol Sahil Sulama Sistemi su dağıtımında yeterliliğin ve değişkenliğin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 40(3): 97-104.
• Akkuzu, E., Ünal, H. B., Karataş, B. S., 2007. Determination of water conveyance loss in the Menemen Open Canal Irrigation Network. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 31(1): 11-22.
• Ayhan, F., 2020. Afyonkarahisar’ın nüfus coğrafyası özellikleri. Journal of Awareness. 5(3): 401-426. https://doi.org/10.26809/joa.5.030
• Baldan, A., Baldan, D., 2018. İzmir ili, Menemen ilçesi, Türkelli ve Hatundere mahalleleri sanayi alanı amaçlı nazım imar planı çalışması. Plan açıklama raporu.
• Başayiğit, L., 2004. CORINE arazi kullanımı sınıflandırma sistemine göre arazi kullanım haritasının hazırlanması: Isparta örneği. Journal of Agricultural Sciences. 10(04): 366-374.
• Congedo, L., Sallustio, L., Munafò, M., Ottaviano, M., Tonti, D., Marchetti, M., 2016. Copernicus high-resolution layers for land cover classification in Italy. Journal of Maps. 12(5): 1195-1205. https://doi.org/10.1080/17445647.2016.1145151
• Disperati, L., Virdis, S. G. P., 2015. Assessment of land-use and land-cover changes from 1965 to 2014 in Tam Giang-Cau Hai Lagoon, central Vietnam. Applied Geography. 58: 48-64.
• Doğaner, S., 2019. Ege Bölgesi Coğrafyası 2019-2020 öğretim yılı 4.sınıf ders notları.
• İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı Üst Ölçek Plan Şube Müdürlüğü, 2020. Menemen (Merkez-Asarlık-Koyundere-Ulekent-Yahşelli) nazım imar planı revizyonu ve ilavesi plan açıklama raporu. https://www.izmir.bel.tr/YuklenenDosyalar/NazimImarPlani/3109_18070.pdf Erişim Tarihi: 21 Temmuz 2022
• Karademir, D., Doğan, M., 2019. Suriyeli mültecilerin mekânsal analizi: Şanlıurfa Örneği. Coğrafya Dergisi. 0 (39): 111-124. https://doi.org/10.26650/JGEOG2019-0053
• Kayan, İ., Öner, E., 2015. Sedimantolojik ve paleontolojik verilerle Gediz delta ovasında (İzmir) alüvyal jeomorfoloji araştırmaları. Ege Coğrafya Dergisi. 24(2): 1-27.
• Menemen Belediyesi, 2019. Menemen Belediyesi 2020-2024 Stratejik Planı.
• Menemen Sulama Birliği, (2022, Nisan 28). Birliğimiz hakkında. https://www.menemensulama.gov.tr/?page_id=47 Erişim Tarihi: 28 Temmuz 2022
• Özden, N., Kayam, Y., Beyazgül, M., Korkmaz, N., Atış, İ., Üner, K., Gündüz, M., Mallı, T., Eryiğit N., 2009. Güncellenebilir arazi bilgi sisteminin sulama şebekesi düzeyinde toprak ve su yönetiminde kullanılması. Proje No: 106o070, İzmir.
• Sarı, H., Özşahin, E., 2016. CORINE sistemine göre Tekirdağ ilinin AKAÖ (arazi kullanımı/arazi örtüsü) özelliklerinin analizi. Alinteri Journal of Agriculture Science. 30(1): 13-26.
• Sertkaya Doğan, Ö., Gökburun, İ., 2019. İstanbul’da köyden mahalleye evrilen yerleşmeler. Coğrafya Dergisi. 0 (39): 73-87. https://doi.org/10.26650/JGEOG2019-0020
• Tağıl, Ş., 2014. Edremit Körfezi’nin kuzey sahil bölgesinde peyzaj paterni ve arazi örtüsünün zamansal ve mekânsal değişimi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 17(31): 1-16. https://doi.org/10.31795/baunsobed.663881
• TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), (2022, Nisan 22). Bölge ekonomik raporu 2016. https://www.menemento.org.tr/uploaded_files/BO_LGE_EKONOMI_K_RAPORU_2016.pdf Erişim Tarihi: 1 Haziran 2022
• Tuncer B., Bakırcı M., 2020. 6360 sayılı büyükşehir yasasının Türkiye’nin kırsal yerleşim düzenine mevcut ve muhtemel etkileri: Konya örneği. Türk Coğrafya Dergisi. 74: 75-85. https://doi.org/10.17211/tcd.678626
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), 2022. https://www.tuik.gov.tr/ Ünal, H. B., Taşkın, T., Akdeniz, R. C., 2018. İzmir-Bornova kırsalında kentsel alan baskısı altındaki hayvancılığın durumu ve sürdürülebilirliği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 15(03): 96-106.
• Üzülmez, M., Yılmaz, A., 2021. Turgutlu şehrinin mekânsal gelişiminin (1950-2018) tarım arazileri üzerindeki etkisi. Ege Coğrafya Dergisi. 30(1): 73-83. https://doi.org/10.51800/ecd.875778