Origanum onites ve Ocimum basilicum’un blaCTX-M Pozitif Enterobacteriaceae Üzerine Antimikrobiyal Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 206 - 216, 29.12.2020

Seda Özdikmenli Tepeli

Öz

Antibiyotikler hayvanlarda çeşitli enfeksiyon hastalıkların tedavisinde de kullanılmaları yansıra, patojen mikro-organizmaların neden olduğu mastitis tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Enterobacteriaceae familyasına ait E.coli ve Klebsiella gibi etmenler ile mücadelede yan etkilerinin az olması ve bakterisid olmaları nedeniyle beta-laktam antibiyotikler sıklıkla kullanılmaktadır. Antibiyotiklerin aşırı ve uygunsuz kullanımı, patojenlerin direnç ge-liştirmesine neden olmuştur. İnsan ve hayvanlarda Enterobacteriaceae üyelerinde en sık rastlanan direnç genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz üretimidir. Mastitis tedavisinde antibiyotik kullanımını sınırlandırmak amacı ile araştırma-cılar homeopati, kil tedavisi, fitoterapi, esansiyel yağlar, akupunktur, ozon ve oksijen tedavisi gibi alternatif tedavileri araştırmışlardır. Bu çalışmada Origanum onites ve Ocimum basilicum esansiyel yağlarının antibiyotik dirençli blaCTX-M geni içeren Escherichia coli, Serratia liquefaciens, Citrobacter braakii ve Morganella morganii üzerine antimikro-biyal etkisi incelenmiştir. Origanum onites ve Ocimum basilicum esansiyel yağlarının %50 (v/v) konsantrasyonun blaCTX-M pozitif bakteriler üzerine en iyi sonucu verdiği tespit edilmiştir. Origanum onites esansiyel yağın MİK değer-leri <0.48 μL/mL olarak tespit edilmişken, Ocimum basilicum esansiyel yağının MİK değerleri 31.25 ile <0.48 μL/mL arasında tespit edilmiştir. Esansiyel yağlar, özellikle organik üretim yapan tesislerde antibiyotik direncinin artmasını önlemek için alternatif bir tedavi yöntemi olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Origanum onites, Ocimum basilicum, esansiyel yağ, antibiyotik dirençi, Enterobacteriaceae

Kaynakça

• Bajpai, V. K., Baek, K. H., ve Kang, S. C. (2012). Control of Salmonella in foods by using essential oils: A review. Food Research International 45(2), 722-734.
• Benameur, Q., Gervasi, T., Pellizzeri, V., Pľuchtová, M., Tali-Maama, H., Assaous, F., ve Marino, A. (2019). Antibacterial activity of Thymus vulgaris essential oil alone and in combination with cefotaxime against bla ESBL producing multidrug resistant Enterobacteriaceae isolates. Natural product research 33(18), 2647-2654.
• Boorn, K. L., Khor, Y. Y., Sweetman, E., Tan, F., Heard, T. A., ve Hammer, K. A. (2010). Antimicrobial activity of honey from the stingless bee Trigona carbonaria determined by agar diffusion, agar dilution, broth microdilution and time‐kill methodology. Journal of applied microbiology 108(5), 1534-1543.
• Burt S. (2004). Essential oils: Their Antibacterial Properties and Potential Applications in Foods - a review. International Journal of Food Microbiology 94, 223 -253.
• Dadashi, M., Hashemi, A., Eslami, G., Fallah, F., Goudarzi, H., Erfanimanesh, S., ve Taherpour, A. (2016). Evaluation of antibacterial effects of Zataria multiflora Boiss extracts against ESBL-producing Klebsiella pneumoniae strains. Avicenna journal of phytomedicine 6(3), 336.
• De Oca S.A.M., Talavera-Rojas M., Soriano-Vargas E., Barba-León, J., ve Vazquez-Navarrete J. (2015). Determination of Extended Spectrum Β-Lactamases/Ampc Β-Lactamases and Plasmid-Mediated Quinolone Resistance in Escherichia coli Isolates Obtained From Bovine Carcasses in Mexico. Tropical Animal Health and Production 47(5), 975-981.
• Dinç G., Ata Z., ve Temelli S. (2012). Sığır Mastitislerinden İzole Edilen Escherichia coli Suşlarında Genişlemiş Spektrumlu Beta-Laktamaz Aktivitesi ve Antibiyotik Dirençlilik Profilinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi (59), 85-88.
• Elmacıoğlu S. (2013). Sığırlarda Geniş Spektrumlu Beta- Laktamaz Sentezleyen Escherichia coli Prevalansının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay, Türkiye.
• Goy R. C., Britto D. D., ve Assis O. B. (2009). A Review of The Antimicrobial Activity of Chitosan. Polímeros 19(3), 241-247.
• Huijbers, P. M., van Hoek, A. H., Graat, E. A., Haenen, A. P., Florijn, A., Hengeveld, P. D., ve van Duijkeren, E. (2015). Methicillin-resistant Staphylococcus aureus and extended-spectrum and AmpC β-lactamase-producing Escherichia coli in broilers and in people living and/or working on organic broiler farms. Veterinary microbiology 176(1-2), 120-125.
• Ibrahim, D. R., Dodd, C. E., Stekel, D. J., Ramsden, S. J., ve Hobman, J. L. (2016). Multidrug resistant, extended spectrum β-lactamase (ESBL)-producing Escherichia coli isolated from a dairy farm. FEMS Microbiology Ecology 92(4).
• Jamali, C. A., Kasrati, A., Fadli, M., Hassani, L., Leach, D., ve Abbad, A. (2017). Synergistic effects of three Moroccan thyme essential oils with antibiotic cefixime. Phytothérapie, 1-6. Kalemba, D., ve Kunicka, A. (2003). Antibacterial and antifungal properties of essential oils. Current Medicinal Chemistry 10(10), 813–829.
• Kolhapure, R. M., Kumar, A., Rajkumar, H. R. V. (2015). Coexpression of ESBL, AmpC and MBL in Gram Negative Bacilli. International Journal of Research in Medical Sciences 3(10), 2698–2703.
• Lalak, A., Wasyl, D., Zając, M., Skarżyńska, M., Hoszowski, A., Samcik, I., Wozniakowski, G., ve Szulowski, K. (2016). Mechanisms of Cephalosporin Resistance In Indicator Escherichia coli Isolated from Food Animals. Veterinary Microbiology 194, 69-73.
• McGimpsey, A. J., Douglas, M. H., Van Klink, W. J., Beauregard, D. A. ve Perry, B. N. (1994). Seasonal Variation in Essential Oil Yield and Composition From Naturalized Thymus vulgaris L. in New Zealand. Flavour and Fragrance Journal 9(6), 347–352.
• Nguyen, D. P., Nguyen, T. A. D., Le, T. H., Tran, N. M. D., Ngo, T. P., Dang, V. C., Kawai T., Kanki M., Kawahara R., Jinnai M., Yonogi S., Hirai Y., Yamamoto Y., ve Kumeda Y. (2016). Dissemination of extended-spectrum β-lactamase-and AmpC β-lactamase-producing Escherichia coli within the food distribution system of Ho Chi Minh City, Vietnam. BioMed research international, 2016. https://doi.org/10.1155/2016/8182096.
• Oral H., Çolak, A., Polat, B., Cengiz, M., Cengiz, S., Baştan, A., ve Kaya S. (2014). Sütçü İneklerde Subklinik Mastitisin Tedavisinde Aloe vera Kullanımının Etkinliği. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 11(3), 157-161.
• Ögedey, D. E., Cömert, F., Köktürk, F., Külah, C., ve Aktaş, E. (2016). Genişlemiş Spektrumlu Beta-Laktamaz (GSBL) Üreten Escherichia coli ve Klebsiella spp. İzolatlarında CTX-M Enzimlerinin Belirlenmesi. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 46(2), 88-96.
• Özdikmenli S. (2011). Baharat Uçucu Yağlarının Köftelik Kıymalardaki Salmonella spp. ve Staphylococcus aureus patojenleri üzerine inhibitör etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
• Özdikmenli Tepeli, S., Eser, Ö., Gürpınar, Ö., Beşli, Y., ve Zorba, N. N., Peynir üretim aşamalarından elde edilmiş Enterobacteriaceae izolatlarında Antibiyotik direnç genlerinin varlığı ve ısısal direnç.38. Türk Mikrobiyoloji Kongresi, 4-8 kasım 2018, Antalya, Türkiye.
• Santiago, G.S., Lasagno, M.C., Alencar, T.A., Ribeiro, L., Dubenczuk, F.C., Oliva, M.S. ve Coelho, S.M. 2015. AmpC-lactamase production in Enterobacteria associated with bovine mastitis in Brazil. African Journal of Microbiology Research 9(8), 503-508.
• Sienkiewicz, M., Łysakowska, M., Denys, P., ve Kowalczyk, E. (2012). The antimicrobial activity of thyme essential oil against multidrug resistant clinical bacterial strains. Microbial drug resistance 18(2), 137-148.
• Sienkiewicz, M., Łysakowska, M., Pastuszka, M., Bienias, W., ve Kowalczyk, E. (2013). The potential of use basil and rosemary essential oils as effective antibacterial agents. Molecules 18(8), 9334-9351.
• Şeker, E. ve Özenç, E. 2010. Mastitisli inek sütlerinden izole edilen koagulaz negatif stafilokokların antibiyotik dirençlilikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 21(2), 107-111.
• Tepeli, S. Ö., ve Zorba, N. N. (2017). Çanakkale (Yenice) İlinde Üretilen Çiğ Sütlerin Bazı Özellikleri ve Subklinik (Gizli) Mastitis Görülme Oranı. Trakya University Journal of Natural Sciences 18(1), 41-47.
• Tepeli, S.Ö. (2017). Klasik Peynir Üretim Sürecinde Gsbl Ve Ampc Üreten Enterobacterıaceae İzolatlarının Belirlenmesi (Doktora Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
• Ünal N. (2012). Mastitisli Hayvanlardan İzole Edilen Stafilokokların Antibiyotik Direnci ve Hayvanlarda Metisiline Dirençli Staphylococcus aureus. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 9(3), 221-231.
• Valgas, C., Souza, S. M. D., Smânia, E. F. ve Smânia Jr, A. (2007). Screening methods to determine antibacterial activity of natural products. Brazilian journal of microbiology 38(2), 369-380.
• Vasconcelos, N. G., Croda, J., Silva, K. E., Motta, M. L. L., Maciel, W. G., Limiere, L. C., ve Simionatto, S. (2019). Origanum vulgare L. essential oil inhibits the growth of carbapenem-resistant gram-negative bacteria. Revista da Sociedade Brasileira de Medicina Tropical 52.
• Verraes, C., Boxstael, S., Meervenne, E.V., Coillie, E.V., Butaye, P., Catry, B., Schaetzen, M. A., Huffel, X. V., Imberechts, H., Dierick, K., Daube, G., Saegerman, C., Block, J., Dewulf, J., Herman, L. (2013). Antimicrobial Resistance in The Food Chain: A Review. International Journal of Environmental Research Public Health 10, 2643-2669.
• Weiner, M., Rózańska, H., Kubajka, M., Szulowski, K., Krajewska M. & Wasiński, B. (2015). Occurrence and characterisation of MRSA and extended-spectrum ß- Lactamases producing Escherichia coli isolated from mastitic cows’ milk. Bulletin of the Veterinary Institute Pulawy 59(2), 191-195.
• Yelda, B. A. L. (2011). Organik süt ineği işletmelerinde mastitis sorununa yaklaşımlar. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 82(2), 7-14.
• Yıldırım, D., ve Pehlivanoğlu, F. (2018). Buzağıların Genişlemiş Spektrumlu Beta Laktamaz Üreten Escherichia coli Taşıyıcılığı. F.Ü. Sağlık Bilimleri Veterinerlik Dergisi 32(3), 155 -160.