The Meaning of “Imagination” in İzmirli İsmail Haqqi

Yıl 2018, Sayı: 13, 133 - 142, 26.11.2018

Remziye Selçuk

Öz

In his work of Felsefe
Dersleri, İzmirli İsmail Hakkı (Haqqı) considers subject of logic as in two
parts: Tasawwurat (concept of idea) and tasdiqat (assent). Before he starts
about chapter of tasawwurat, he reveals what tasawwur means and shows
differences from some other terms. He doesn’t examine tasavvur as vocable.
According to İzmirli, vocable is verbalization of tasawwur. It’s also very
different than “imagination, image”. He takes the meaning of tasawwur and it’s
difference from other words that mentioned above on his work, İlm-i Mantık and
Mi’yaru-l Ulum.

Anahtar Kelimeler

İzmirli İsmail Haqqı, Imagination, Image, Concept of Idea, Logic

İzmirli İsmail Hakkı’da “Tasavvur”un Anlamı

Öz

İzmirli İsmail Hakkı
(1869-1946) Felsefe Dersleri adlı eserinde mantık konularını tasavvurat ve
tasdikat şeklinde ikiye ayırarak inceler. Tasavvurat bölümüne giriş yapmadan
önce tasavvurun ne demek olduğunu ve diğer bazı kavramlardan farkını ortaya
koyar. ‘Tasavvur’ kelimesini ‘lafız’ olarak ele almaz. Ona göre lafız,
tasavvurun dille ifadesidir. Ayrıca, hayal, imaj gibi kelimelerden de oldukça
farklıdır. İzmirli, tasavvurun anlamını ve diğer bahsettiğimiz kelimelerden
farkını İlm-i Mantık ve Mi’yaru-l Ulum adlı eserlerinde ele alır.

Anahtar Kelimeler

İzmirli İsmail Hakkı, Tasavvur, İmaj, Hayal, Mantık

Kaynakça

• Ali b. Ömer Kâtibî, El-Risâletü’ş-Şemsiyye fi’l-kava’idi’l-Mantıkiyye, Thk. Muhsin Bîdarfer, 3. bsk., Kum, Menşûrat-ı Bîdarfer, 2005.
• Ali Rıza Şahin, Zeynuddin El-Keşşî’nin Hadâiku’l-Hakâikadlı Eserinin Mantık Bölümünün Tasavvurat Kısmının Tahkîki, Tercümesi ve Değerlendirmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2017.
• Cürcani, Tarifat, Ter. Arif Erkan, Bahar Yay., İstanbul, 1997.
• Fârâbî, Kitâbü’l-Burhân, çev. Ömer Türker, Ömer Mahir Alper, Ankara, 2008.
• İbni Sina, Kitabuş-Şifa, Mantığa Giriş, çev. Ömer Türker, Litera Yay. İstanbul, 2006.
• İbrahim Çapak, “Kavramlar Mantığı”, Ed. İsmail Köz ve Ali Çetin, Mantık El Kitabı, Grafiker Yay. Ankara, 2016.
• İzmirli, İsmail Hakkı, Felsefe Dersleri, Tâbi‘ ve Nâşiri: Hukuk Kitapçısı, Der Saâdet: Bâb-ı Âlî Ebu’s-Suûd Caddesi, 1330.
• İzmirli, İsmail Hakkı, İlm-i Mantık, (Basılmamış eseri, Süleymaniye Kütüphanesi, Kayıt no: 3746.
• Köz, İsmail, Ali Çetin, Mantık El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara, 2016.
• Mahmut Kaya, "Tasavvur", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt 40, 2011, s. 126-127.
• Necip Taylan, "Bilgi", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 6, 1992, s. 157-161. Özel, Aytekin, “İki Farklı Mantık: Kavramlar Mantığı ve Tasavvurlar Mantığı”, VII Mantık Çalıştayı Kitabı, Mantık Derneği Yay. İstanbul, 2017.
• Sözlük, www.arapçasözlük.gen.tr. (Erişim: 15.01.2018.).
• Sözlük, https://www.etimolojiturkce.com, (Erişim: 14.01.2018.