Lise Öğrencilerinin Engelli Bireylere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi (İstanbul Avrupa Yakası İl Örneği)

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 10 - 22, 30.04.2021

Alev Paçal , Mehmet Altun , Kemal Kurak

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı liseli öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesidir.
Yöntem: Liseli öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının incelendiği bu araştırma nicel bir çalışmadır. Bu çalışmanın evrenini, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İstanbul Bakırköy Tevfik Ercan Anadolu Lisesi ve Bakırköy Anadolu Lisesi, Sultangazi Cumhuriyet Anadolu Lisesi ve Başakşehir İTO Başakşehir Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi okullarında okuyan 3978 öğrenci oluşturmaktadır. Örneklem seçimine gidilmemiş, gönüllü 402 öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak, Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeği (YEKYTÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde elde edilen veriler SPSS (21 versiyon) programı yardımı ile analiz edilmiştir. Veriler analiz edilmeden önce normallik sınamaları Kolmogorov Simirnov ve levene testleri ile yapılmıştır. Bağımsız değişkenlere bağlı olarak ve n sayısı parametrik testler için yeterli olmayan değişkenlerin ikili karşılaştırmaları için Mann Whitney U testinden yararlanılmıştır. Normal dağılım gösteren veriler için ise, ikili karşılaştırmalar için independent sample test (t-test), çoklu karşılaştırmalar için ise tek yönlü varyans analizi ANOVA testlerinden yararlanılmıştır. Çoklu karşılaştırmalarda farkın kaynağını bulmak için Scheffe testi kullanılmıştır.
Bulgular: Engelli bireylere yönelik tutumların; erkek öğrencilere göre kız öğrencilerin, spor yapma değişkenine göre spor yapanların, yapmayanlara göre, sınıf değişkenine göre 12. sınıfların, diğer sınıflara ve aile ve çevrede engelli var mı değişkenine evet diyenlerin hayır diyenlere göre daha yüksek puan ortalaması görülmüştür (p<0,05). Anne ve baba eğitim durumu ve aile gelir düzeyi değişkenlerine göre anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05).
Sonuç: Engelli kişilerin problem ve gereksinimlerine dair çalışmalara ağırlık verilmesi, elde edilen bulgular neticesinde engelli bireylere dair hizmet planlaması ve gerekli olan düzenlemelerin hızlı bir şekilde yapılması sağlanabilir. Engelli bireylerin de içinde olduğu toplumsal kurumların ve çevre düzenlemesi ile toplum içerinde yaşam standartları arttırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Engelli birey, lise öğrenci, tutum, engellilik

Kaynakça

• Açak, M. ve Narinç, Ç. (2020). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Engellilere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi (Malatya İl Örneği). GERMENİCA Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 18–27.
• Adler, P., Cregg, M., Duignan, A., Ilett, G. ve Woodhouse, M. (2005). Effect of Training on Attitudes and Expertise of Optometrists Towards People with Intellectual Disabilities. Ophthalmic and Physiological Optics, 25, 105–118.
• Akar, A. (2010). Turgutlu Kent Merkezinde Yaşayan Erişkin Engelli Bireylerde Yaşam Kalitesi, Engelliliğe Yönelik Tutum ve Bakım Hizmetlerinin Niteliğinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans tezi. Celal Bayar Üniversitesi. Manisa.