Çalışanların Örgütsel Bağlılığını Etkileyen Bir Faktör Olarak Dönüşümcü Liderlik Algısı

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 30, 335 - 352, 20.04.2018

Selver Yıldız Bağdoğan Damla Sarpbalkan

Öz

Bu çalışmanın amacı, çalışanların örgütsel bağlılık tutumlarını saptamak ve dönüşümcü liderlik algılarının örgütsel bağlılık tutumları üzerindeki etkisini araştırmaktır. Bu amaçla, Bursa’da bir tekstil firmasındaki çalışanların, dönüşümcü liderlik algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki incelenmiştir. Mavi yaka ve beyaz yaka olmak üzere, toplam 308 çalışana, anket yöntemi ile ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında oluşturulan hipotezler, frekans analizi, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri, korelasyon ve regresyon analizi ile test edilmiştir. Ayrıca araştırmaya katılan çalışanların, örgütsel bağlılıkları ve alt boyutlarının ortalamaları da incelenmiştir. Yapılan analizler sonunda, çalışanların dönüşümcü liderlik algılarının örgütsel bağlılığı pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Dönüşümcü liderlik algısının, en çok normatif bağlılıktaki değişimi açıkladığı tespit edilmiştir. Katılımcılar arasında, en yüksek ortalamaya sahip örgütsel bağlılık boyutu “duygusal bağlılık” olarak, en düşük ortalamaya sahip boyut ise, “devam bağlılığı” olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Örgütsel bağlılık, Dönüşümcü liderlik, Çalışma hayatı.

Kaynakça

• Akbolat, Mahmut; Oğuz Işık ve Ali Yılmaz. “Dönüşümcü Liderlik Davranışının Motivasyon ve Duygusal Bağlılığa Etkisi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 11,2013, s. 35-44.
• Allen, Natalie J.; John P. Meyer. “Organizational Socialization Tactics: A Longitudinal Analysis of Links to Newcomers’ Commitment and Role Orientation”, Academy of Management Journal, C.33, No.4, 1990, s. 847-858.
• Bektaş, Fatih; Nazım Çoğaltay ve Yavuz Sökmen, “Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Liderlik Stillerinin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Rolü”, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi”, Ekim, 2014, s.122-131.
• Çakırberk, Arzu ve Erkan Turan Demirel. «Örgütsel Bağlılığın Belirleyici Olarak Liderlik: Sağlık Çalışanları Örneği», Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 2010, s. 103-119.
• Çoğaltay, Nazım; Engin Karadağ ve Özge Öztekin. «Okul Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması », Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, C.20, No.4, 2014, s. 483-500.
• Demir, Cengiz; Mustafa Kemal Yılmaz, Aydın Çevirgen. “Liderlik Yaklaşımları ve Liderlik Tarzlarına İlişkin Bir Araştırma”, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C.2, No.1, 2010, s. 129-152.
• Den Hartog, Deanne N.; Paul L. Koopman. “Örgütlerde Liderlik”, Der. Neil Anderson vd., Endüstri İş ve Örgüt Psikolojisi El Kitabı 2. Cilt, Literatür Yayıncılık, İstanbul 2009.
• Dilek, Hakan. “Liderlik Tarzlarının ve Adalet Algısının; Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Araştırma”, Basılmamış Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005.
• Gao, Fei Yi ve Shanson Bai. “The Effect Of Transformational Leadership On Organizational Commitment Of Family Empleyees In Chines Family Business”, 2011 International Conference on Economics, Trade and Development, IPEDR 7, 2011, s. 43-48.
• Gül, Hasan. “Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirilmesi”, http:// www.onlinedergi.com, (Erişim Tarihi: 01 Ocak 2016).
• Hemedoğlu, Enis ve Fetullah Evliyaoğlu, “Çalışanların Dönüşümcü Liderlik Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4, 1, 2012, s. 58-77.
• Ismail, Azman ve Munirah Hanim Yusuf. “ The Relationship Between Transformational Leadership, Empowerment And Organizational Commitment: A Metiating Model Testing”, Tisimioara Journal of Economics 2(6), 2009, s.101-110.
• İşçan, Ömer Faruk,Küresel İşletmecilikte Dönüştürücü Liderlik Anlayışı-Büyük Ölçekliİşletmelerde Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum, 2002.
• Keser, Aşkın; Burcu Kümbül Güler. Çalışma Psikolojisi, Umuttepe Yayınları, İstanbul 2016. Levy, Paul E. Industrial Organizational Psychology, Worth Publishers, New York 2013.
• Meyer, John P.; L. Herscovitch. “ Commitment in the workplace Toward a general model”, Human Resources Management Review, 11, 2001.
• Meyer, John P.; Natalie J. Allen, Ian R. Gellatly. “Affective And Continuance Commitment To The Organization: Evaluation Of Measure And Analysis Of Concurrent and Time- Lagged Relations”, Journal of Applied Psychology, C.75, No.6, 1990, s. 710-720.
• Meyer, John P., L. Herscovitch, “ Commitment in the Workplace Toward a General Model”, Human Resources Management Review, 11, 2001, s. 299-326.
• Northouse, Peter G. Liderlik Kuram ve Uygulamalar, Çev. Cengiz Şimşek, Mahmut Kaleli, Sürat Üniversite Yayınları, İzmir,2014.
• Podsakoff, Philip M.; Scott B. MacKenzie, Robert H. Moorman, Richard Fetter. “Transformational Leader Behaviors And Their Effects On Followers’ Trust In Leader, Satisfaction, An Organization Citizenship Behaviors”, The Leadership Quarterly, 1990;1: 107–142.
• Rafferty, Alannah E.; Mark A. Griffin. “Dimensions of Transformational Leadership: Conceptual and Emprical Extensions”, The Leadership Quarterly, 15, 2004, s. 329-354.
• Riggio, Ronald E. Endüstri ve Örgüt Psikolojisine Giriş, Çev. Belkıs Özkara, Nobel, Ankara, 2016.
• Uyguç, Nermin; Dilek Çımrın. “DEÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler”, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, C. 19, No.1, 2004, s. 91-99.
• Walumbwa, Fred O.; Bani Orwa, Peng Wang, John J. Lawler, “Transformational Leadership, Organizational Commitment, and Job Satisfaction: A Comparative Study of Kenyan and U.S. Financial Firms.”, Human Resource Development Quarterly , 16, 2, 2005, s. 235-256.
• Wasti, Arzu. “Meyer ve Allen’in Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenirlilik Analizi”, 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler, Nevşehir, 2000, ss.401-411.
• Wasti, Arzu. “Örgütsel Bağlılık Kavramı, Odakları, Öncül ve Sonuçları”, Der. A. Keser, G. Yılmaz, S. Yürür, Çalışma Yaşamında Davranış: Güncel Yaklaşımlar, Umuttepe Yayınları, Kocaeli 2012, s. 22-45.
• www.tdk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 9 Ocak 2016).
• Yavuz, Ercan. “İşgörenlerin Dönüşümcü Liderlik ve Örgütsel Bağlılık İle İlgili Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, C.1, No.2, 2009, s. 51-69.
• Yılmaz, Tuncay, Bora Yenihan. “Kurumsal Bağlılık ve Sonuçları”, http://www.acikerisim. kirklareli.edu.tr, (Erişim Tarihi:05 Ocak 2016).