The Waves of Turkey’s Proactive Foreign Policy Hitting South-Asian Coasts: Turkey-Bangladesh Relations

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 30, 573 - 584, 20.04.2018

Gürol Baba

Öz

Uluslararası İlişkilerde tartışmasız gelişmelerden biri diplomasi alanında gerçekleşmiştir. 21. yüzyıl ile beraber devletler arası diplomasi, bünyesine giren pek çok unsur ile beraber daha karışık bir hal almıştır. Devlet birimleri ve ekonomik aktörlere ek olarak insani ve toplumsal yapılar da diplomasinin aktif aktörleri haline gelmişlerdir. Bu sebeple diplomatik hedef ve davranışlar başarılı olabilmeleri için siyasal ve ekonomik sahalarla beraber sosyal ve cemiyet hayatının da pek çok safhasına hitap etmek durumundadırlar. Türk dış politikası da bu çerçevede özellikle Adalet ve Kalkınma Partisinin etkisinde ciddi bir değişim geçirmiştir. Bunlar içinde en belirgini ise giderek hızlanan proaktivitesidir. Bazı analizcilerin Yeni Osmanlıcılık olarak adlandırmış olduğu bu değişimler başlangıçtaki endişeleri haksız çıkaracak şekilde Türkiye’nin ABD ve AB gibi tarihi ve stratejik ortaklarıyla ilişkilerini koparmamıştır. Bunun aksine söz konusu değişiklikler Türk dış politikasına daha geniş bir odak ve daha öte bir eşik sunmuştur. Bu hareketlilik sadece ekonomi ve diplomasi ile işlememiş ancak Osmanlı İmparatorluğu’nun kültür mirasını da bünyesine katmıştır. Bu mirasa yakın olan devletleri de öncelik olarak ele almıştır. Bu makale ilgili kültürel yakınlık unsurları ve değerlerinin proaktif bir dış politikaya ne derece katkıda bulunacağını işlemektedir. Bu çerçevede Bangladeş örnek olay incelemesi hem literatürde çok az bir değerlendirmeye sahip olduğundan faydalı hem de sosyo-kültürel yakınlık ve ortaklıkların bozulan ilişkileri toparlamada ne derece başarılı olduğunu göstermede açık ve güncel bir örnek teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Proactive foreign policy, Turkey, Bangladesh, Justice and Development Party

Kaynakça

• Akmal, Hussain. ‘Bangladesh and The Muslim World’, in: Emajuddin Ahamed, (Ed), Foreign Policy of Bangladesh: A Small State’s Imperative, (Dhaka: Komol Kuri Prokashon, 2004), pp.110-124.
• Aras, Bülent and Rabia Karakaya Polat, ‘From conflict to cooperation: desecuritization of Turkey’s relations with Syria and Iran’, Security Dialogue, Vol. 39, No. 5, 2008, pp 492–515.
• Atlı, Altay. ‘Businessmen as diplomats: the role of business associations in Turkey’s foreign economic policy’, Insight Turkey, Vol. 13, No.1, 2011, pp 119–128.
• Bank, Andr and Roy Karadag (2013) The ‘Ankara Moment’: the politics of Turkey’s regional power in the Middle East, 2007–11, Third World Quarterly, Vol.34, No.2, pp.287-304
• Barston, Ronald Peter. Modern Diplomacy, (London: Longmans, 2006)
• Burke, S. M. and Lawrence Ziring, Pakistan’s Foreign Policy, Oxford University Press, 1990. Çağaptay, Soner. The Rise of Turkey: The Twenty-First Century’s First Muslim Power, (Nebraska: Potomac Books, 2014).
• Clark, Helen.‘Australia, MIKTA and the Middle Power Question’, The Diplomat, 20 April 2015.
• Cooper, Andrew F. and Jongryn Mo, ‘Middle Middle Powers Can Punch Above Their Weight, Wall Street Journal, 4 November 2011.
• Davutoğlu, Ahmet. “Turkey’s Foreign Policy Vision: An Assessment of 2007”, Insight Turkey, Vol. 10, No. 1, 2008.
• Dombey, Daniel. ‘Turkey looks to punch above its weight’, Financial Times, 27 September 2011.
• Gürpinar, Bulut. ‘Milli Güvenlik Kurulu ve Dış Politika’, Uluslararası İlişkiler, Vol. 10, No. 39, pp.73-104.
• Hasan, Rubab. Pakistan-Turkey Relations, Ph.D. Thesis, University of Karachi, 2001.
• Hirschman, AO. The Passions and the Interests: Political Arguments for Capitalism before its Triumph, (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1977).
• http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/Tur_En_Realitons/Progress/Turkey_Progress_Report_ 2004,
• http://www.dhakatribune.com/bangladesh/2016/09/09/turkey-wants-restore-ties-bangladesh/
• http://www.dhakatribune.com/opinion/op-ed/2017/05/19/can-bangladesh-turkey-friends/
• http://www.mfa.gov.tr/turkeys-relations-with-east-asia-and-the-pacific.en.mfa
• https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/pdf/turkey/st20002_05_ tr_framedoc_en
• Kennedy, Bernard. ‘Ambassador Rezaqul Haider: Mediating for commerce’, The Diplomat, 14, December 2005.
• Khan, Muhammad Mojlum. The Muslim Heritage of Bengal, (Leicestershire: Kube Publishing, 2013).
• Kickbusch, Ilona. ‘How is diplomacy changing’, Graduate Institute Geneva, August 2012 Kirişçi, Kemal. ‘Turkey’s “demonstrative effect” and the transformation of the Middle East’, Insight Turkey, Vol. 13, No. 1, 2011, pp 33–55;
• Kınıklıoğlu, Suat. ‘The return of Ottomanism’, Today’s Zaman, 27 March 2007.
• Meral, Ziya and Jonathan Paris, ‘Decoding Turkish Foreign Policy Hyperactivity’, The Washington Quarterly, Vol.33, No.4, 2010, pp. 75-86.
• Milliyet, Pakistan’a Cephane Yollayacağız, 14.12.1971.
• Öniş, Ziya and Mustafa Kutlay, ‘The dynamics of emerging middle-power influence in regional and global governance: the paradoxical case of Turkey’, Vol. 71, No.2, 2017, pp.164-183.
• Pay, Salih. ‘Indian Muslims, Ottoman Empire and Caliphate during Colonial Period’, International Journal of Business and Social Science, Vol. 6, No. 2, 2015, pp. 284-289.
• Ramani, Samuel. ‘Can Bangladesh and Turkey Mend Frayed Ties?’, The Diplomat, 4 July, 2016. Siddiki, M. Allama. Interview, 15 August 2017.
• Sufia, Ahmed. KhilafatMovement, 2014 http://en.banglapedia.org/index.php?title=Khilafat_ Movement
• Symes, Peter.KhilafatMovement Receipt, 2014 ttp://www.pjsymes.com.au/articles/Khilafat. htm#end_1
• Türkiye Cumhuriyeti, Dakka Büyükelçiliği, Büyükelçinin Mesajı, http://dhaka.emb.mfa. gov.tr/AmbassadorsMessage.aspx
• Türkiye Cumhuriyeti, Ekonomi Bankanlğı, Dakka Ticaret Müşavirliği Şubat 2016, https:// www.ekonomi.gov.tr/portal/content/conn/UCM/uuid/dDocName:EK-221599
• Ullah, Rahmat. ‘Bangladeş ve Türkiye: İkili İlişkilerin bir Analizi’, Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, Vol.9, No. 1, 2017, pp.30-44
• Zaman, Sheikh Shahariar.‘Turkey wants to restore ties with Bangladesh’, 9 September 2016,
• http://www.dhakatribune.com/bangladesh/2016/09/09/turkey-wants-restore-ties-bangladesh