Kamu Çalışanlarının İş Tatmini Üzerinde Liderin Güç Kaynaklarının Rolü

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 25, 71 - 90, 01.06.2015

Bülent Akyüz Nihat Kaya Budem Aravi

Öz

Bu çalışmada, bir kamu kuruluşunda çeşitli yönetim kademelerinde görev yapan çalışanların bakış açısıyla, liderin güç kaynaklarının çalışanın iş tatmini üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Veriler, otuz dokuz soruluk bir anket çalışmasıyla elde edilmiştir. Ankete 234 firma çalışanı katılmış ve sonuçlar liderin karizmatik gücünün, ödüllendirme gücünün, uzman gücünün, zorlayıcı gücünün ve yasal gücünün iş tatmini üzerindeki etkisini ortaya koymak maksadıyla analiz edilmiştir.Yapılan analizler sonucunda, uygulamanın gerçekleştirildiği işletmelerde liderin karizmatik gücünün ve uzman gücünün iş tatmini üzerinde etkisi olmadığı görülmüştür fakat liderin ödüllendirme gücünün ve yasal gücünün iş tatmini üzerinde olumlu etkisi olduğu ve liderin zorlayıcı gücünün iş tatmini üzerinde olumsuz etkisi olduğu görülmüştür. İş tatmini üzerindeki en etkili gücün ise liderin ödüllendirici gücü olduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Lider Gücü, Güç Kaynakları, İş Tatmini

The Role Of The Leader’s Power Sources on Public Employees’ Job Satisfaction

Öz

In this study, with employees’ perspective who work in variety of management positions in public institutions, the effects of leader’s power sources on employee job satisfaction were investigated. Data were obtained with a thirty-nine questions survey. 234 public employees participated to the questionnaire and results were analyzed to reveal the impact of the leader’s referent power, reward power, expert power, legitimate power and coercive power on job satisfaction.As a result of the analysis, in the institutions which the application was carried out, it was seen that the leader’s referent power and expert power have no effect on job satisfaction but leader’s reward power and legitimate power have positive impact on job satisfaction and leader’s coercive power has negative impact on job satisfaction. The reward power was found as the most effective power on job satisfaction

Anahtar Kelimeler

Leadership, Leader Power, Power Sources, Job Satisfaction

Kaynakça

• Altınkurt Yahya, Yılmaz Kürşad, Erol Evrim ve Salalı Emine Tuğba, “Okul Müdür- lerinin Kullandığı Güç Kaynakları İle Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Algıları Arasındaki İlişki”, Journal of Teacher Education and Educators, Cilt 3, Sayı 1, 2014, 25-52.
• Arabacı İ.Bakır ve Bademci Dursun, “İlköğretim Okullarında Görev Yapan Sözleş- meli Öğretmenlerin İş Doyumları”, 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sem- pozyumu. 20 -22 Mayıs 2010, Elazığ.
• Argon Türkan, Yıldırım Fatma A., Kurt, Ayşe, “Yöneticilerin Sahip Olduğu Güç Stilleri ve İş Çevrelerine Uyuma İlişkin Öğretmen Görüşleri”, Bartın Üniversi- tesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, 2014, s. 26 – 48.
• Bağcı Zübeyir, Bursalı, Yeliz M., “Yöneticilerin Güç Kaynaklarının Çalışanların Ör- güte Bağlılıkları Üzerine Etkisi: Çalışanların Algılamalarına Bağımlı Analitik Bir İnceleme”, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 9, 2011, s. 9-2.1
• Bayram Nuran, “Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi”, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2004.
• Berle Adolf; “İktidar”, Tur Yayınları, İstanbul, 1980.
• Budak Arif, “Kamu Sektöründe Çalışanların İş Tatmin Düzeyi: Milli Savunma Ba- kanlığı Akaryakıt İkmal ve Nato Pol Tesisleri’nde Bir Uygulama”, ( Yayımlan- mamış Yüksek Lisans Tezi ), Anadolu Üniversitesi SBE, Eskişehir, 2006.
• Daft Richard L. ve Steers Richard M., “Organizations: A Micro/Macro Approach”, Glenview, Ill. Scott, Foresman, 1986.
• Demirtaş Hasan, “Dershane Öğretmenlerinde Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumu”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, 2010, s. 177–206.
• Duygulu Ercan, “Örgütsel Etkinlik Kriterlerinin Örgütsel Başarımdaki Rolü”, “İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 2003.
• Eren Erol, “Yönetim ve Organizasyon”, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, 2001.
• French John R.P. and Raven Bertram H., “The Bases of social power.” In D. Cart- wright ve A. Zander (Eds.), Studies in Social Power (pp. 150-67), Ann Arbor, MI, University of Michigan, 1959.
• George J. and G.R. Jones, “Organizational Behaviour”, Addison-Wesley Pub.Co., USA 1995.
• Giddens Anthony; “Sosyoloji”, Çev. Hüseyin Özel-Cemal Güzel, Ayraç Yayınevi, Ankara, 2000.
• Gökçe Orhan ve Atabey Ata N., “Davranış Bilimleri Ders Notları”, Konya, 2003.
• Hoy, Wayne. K. ve Miskel, Cecil. G. “Eğitim Yönetimi: Teori, Araştırma Uygula- ma”, S. Turan, (Çeviri Edt.), Ankara: Nobel, 2010.
• Izgar Hüseyin, “Endüstri ve Örgüt Psikolojisi”, Eğitim Kitapevi Yayınları, Konya, 2003.
• Karaman Abdullah, “Profesyonel Yöneticilerde Güç Yönetimi”, Türkmen Kitape- vi, İstanbul, 1999.
• Kaşlı Mehmet ve Seymen Aytemiz Oya, “Kişilik Özellikleri, Lider-Üye Etkileşi- mi ve Tükenmişlik İlişkisi”, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 27, 2010, s. 109-122.
• Kılavuz Didem P., “Çalışanın Liderinden Memnun Olması: Liderin Güç Tarzının ve Çatışmayı Önleme Tarzının Etkileri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2002.
• Koçel Tamer, “İşletme Yöneticiliği”, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, 2011.
• Locke Edwin, Nature and Causes of Job Satisfaction, J. Durnette (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology, USA: Wiley & Sons, 1983.
• Luthans Fred, “The need for and meaning of positive organizational behavior”, Journal of Organizational Behavior, Vol. 23, 2002, pp. 695–706.
• Nunaly Jum , “Psychometric Theory” , McGraw-Hill, New York, 1978.
• Örücü Edip, Yumuşak Sedat ve BozkırYasin, “Kalite Yönetimi Çerçevesinde Ban- kalarda Çalışan Personelin İş Tatmini ve İş Tatminini Etkileyen Faktörlerin İn- celenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, Celal Bayar Üniversitesi İİBF, 2006, s. 39-51.
• Özalp İnan, “İşletmelerde Yönetim, Fonksiyonlar ve Organizasyon”, Vergi Yayın- ları, Ankara, 2003.
• Özdemir Asım, “Öğretim Elemanlarının Kullandıkları Güç Kaynakları”, GEFAD / GUJGEF Vol. 33, No. 2, 2013, s. 269-291.
• Özkalp Enver ve Kırel Çiğdem, “Örgütsel Davranış”, Anadolu Üniversitesi Yayın- ları, Eskişehir, 2013.
• Rahim M. Afzalur, “Relationships of Leader Power to Compliance and Satisfaction with Supervision: Evidence from a National Sample” Western Kentucky Uni- versity, 1989, pp. 545-556.
• Sevimli Figen ve İşcan Ömer Faruk, “Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısın- dan İş Doyumu”, Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt 5, Sayı 1-2, Ocak-Temmuz 2005, s.55-64.
• Spector Paul Elliot, “Measurement of human service staff satisfaction: Develop- ment of the Job Satisfaction Survey”, American Journal of Community Psycho- logy, Vol. 13, 1985, pp. 693-713.
• Stoner James A. F. ve Freeman Edward R., “Management”, Printice-Hall Internati- onal Inc., New Jersey, 1992.
• Tengilimoğlu Dilaver ve Yiğit Arzu, “Hastanelerde Liderlik Davranışlarının Perso- nel İş Doyumuna Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Çalışması”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt 8, Sayı 3, 2005, s. 374–400.
• Tınaz Pınar; “Çalışma Yaşamından Örnek Olaylar”, Beta Basım, İstanbul, 2005.
• Toker Boran, “Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir’deki Beş ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 1,Ocak 2007, s.92-107.
• Yapraklı Şükrü, “Satış Gücü Motivasyonu-İş Tatmini Ölçeklerinin Test Edilmesi Ve Motivasyonun İş Tatmini Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi: İlaç Sektöründe Bir Uygulama”, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt 9,Sayı 3, 2007, s.63-98.
• Yelboğa Atilla, “Validity and reliability of the Turkish version of the Job Satisfaction Survey (JSS)”, World Applied Sciences Journal, Vol. 6, No. 8, 2009, pp. 1066- 1072.
• Yılmaz, Kürşad, ve Altınkurt, Yahya, “Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Kay- nakları İle Öğretmenlerin İş Doyumu Arasındaki İlişki”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt 20, No. 2, 2012, s. 385-402.
• Yukl Gary, “Managerial Leadership: A Review of Theory and Research”, Journal of Management, 1989.