Afet Dirençliliği Konusunda Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 52, 742 - 757, 20.03.2024

Göksel Öztürk

https://doi.org/10.35408/comuybd.1403897

Cited By: 1

Öz

Doğal afetlerin son yıllarda artış göstermesi afetlerin insanlar üzerindeki etkilerinin artmasına sebep olmuştur. Bu artışla birlikte etkilenen insan sayısının çokluğu afet yönetiminde dirençlilik literatürünü ön plana çıkarmıştır. Bu bağlamda çalışma, afet dirençliliği konusunda yapılan çalışmaların çeşitli bibliyometrik özellikler açısından incelenmesi amacıyla gerçekleştirildi. Bu çalışmada bibliyometrik yöntem kullanılmasının amacı afet dirençliliği konusunda yapılan çalışmaların hangi yıllarda yoğunlaştığını belirlemek, bu alanda önde gelen ülke, yazar ve anahtar kelimeleri ortaya çıkarmaktır. Araştırmada, 2004-2023 yılları arasında afet dirençliliği konusunda yapılan çalışmalar, WOS veri tabanı kullanılarak tarandı ve 401 bilimsel yayın çalışmaya dahil edildi. Verilerin analizinde VOSviewer programı kullanıldı. Çalışmaların yaklaşık yarısının 2019-2023 yılları arasında yapıldığı, en fazla atıfın bu yıllar arasında alındığı ve yayınların en sık International Journal of Disaster Risk Reduction dergisinde yayınlandığı belirlendi. Ülkelere göre bilimsel yayın sayılarının dağılımına bakıldığında yayınların en fazla Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunduğu ve Türkiye’nin dokuz yayın ile bu sıralamada 25. Sırada yer aldığı görüldü. Çalışmalarda en sık tekrar eden kelimeler arasında ilk üç sırada community resilience, vulnerability ve framework kelimelerinin kullanıldığı belirlendi. Ülkelerarası iş birlikleri arasında ilk üç sırada; Japonya-Hindistan, Avustralya-Bangladeş ve Çin-Japonya yer alıyordu. Türkiye ise Almanya, Japonya, Belçika ve Norveç’le olmak üzere toplamda dört ülke ile iş birliğinde yer alıyordu. Çalışma sonucunda yaklaşık olarak son beş yılda afet dirençliliği konusu ile ilgili yayın sayısının ve dolayısıyla atıf oranlarının arttığı görüldüyse de Türkiye’de çalışma sayısının oldukça yetersiz olduğu görülmektedir. Afet tehlikeleri açısından yüksek riskli konumda bulunan Türkiye’de afet dirençliliğine yönelik çalışmaların artması gerektiği düşünülmektedir. Afet dirençliliği ilgili çalışmaların artması için uluslararası iş birliklerinin artması ve araştırmacılara bu konuda yeterli desteğin sağlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Dirençlilik, Afete Dirençlilik, Bibliyometrik Analiz

Bibliometric Analysis of Studies Conducted on Disaster Resilience

Öz

The increase in natural disasters in recent years causes the effects of disasters on people to increase. With this increase, the large number of people affected brings the resilience literature in disaster management to the fore. For this reason, the study was carried out to examine studies on disaster resilience in terms of various bibliometric features. The purpose of using the bibliometric method in this study is to determine in which years studies on disaster resilience were concentrated and to reveal the leading countries, authors and keywords in this field. In the research, studies on disaster resilience between 2004 and 2023 were scanned using the WOS database and 401 scientific publications were included in the study. VOSviewer program was used to analyze the data. It was determined that approximately half of the studies were conducted between 2019 and 2023, the most citations were received between these years, and the publications were most frequently published in the International Journal of Disaster Risk Reduction. When we look at the distribution of the number of scientific publications by country, it is seen that the highest number of publications are in the United States and Turkey ranks 25th in this ranking with nine publications. It was determined that the words community resilience, vulnerability and framework were used in the first three places among the most frequently repeated words in the studies. Among the top three international collaborations; They included Japan-India, Australia-Bangladesh and China-Japan. Turkey was collaborating with four countries in total: Germany, Japan, Belgium and Norway. As a result of the study, although it has been seen that the number of publications and therefore the citation rates on the subject of disaster resilience have increased in the last five years, it is seen that the number of studies in Turkey is quite insufficient. It is thought that studies on disaster resilience should be increased in Turkey, which is at high risk in terms of disaster hazards. In order to increase studies on disaster resilience, international collaborations must be increased and adequate support must be provided to researchers on this subject.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Resilience, Disaster Resilience, Bibliometric Analysis

Kaynakça

• Aksha, S. K., & Emrich, C. T. (2020). Benchmarking Community Disaster Resilience in Nepal. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(6), 1985. https://doi.org/10.3390/ijerph17061985
• Bronfman, N. C., Castañeda, J. V., Guerrero, N. F., Cisternas, P., Repetto, P. B., Martínez, C., & Chamorro, A. (2023). A Community Disaster Resilience Index for Chile. Sustainability, 15(8), 6891.
• Cox, R. S. ve Hamlen, M. (2015). Community Disaster Resilience and the Rural Resilience Index. American Behavioral Scientist, 59(2), 220-237. https://doi.org/10.1177/0002764214550297.
• CRED (2022). Disasters in numbers 2022. Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED). Erişim tarihi: 10.10.2023; Erişim adresi: https://cred.be/ sites/default/files/2022_EMDAT_report.pdf
• Cutter, S. L., Burton, C. G. ve Emrich, C. T. (2010). Disaster Resilience Indicators for Benchmarking Baseline Conditions. Journal of Homeland Security and Emergency Management, 7(1), 1-22. https://doi.org/10.2202/1547-7355.1732
• Demiroz, F. ve Haase, T. W. (2020). The Concept of Resilience: A Bibliometric Analysis of the Emergency and Disaster Management Literature. In Local Disaster Management (pp. 16-35). Routledge.
• Graveline, M. H. ve Germain, D. (2022). Disaster Risk Resilience: Conceptual Evolution, Key Issues, and Opportunities. International Journal of Disaster Risk Science, 13(3), 330-341. https://doi.org/10.1007/s13753-022-00419-0
• Guo, Y. M., Huang, Z. L., Guo, J., Li, H., Guo, X. R. ve Nkeli, M. J. (2019). Bibliometric Analysis on Smart Cities Research. Sustainability, 11(13), 3606.
• Ji, T., Wei, H. H., Sim, T., Yang, L. E. ve Scheffran, J. (2021). Disaggregated Validation of Disaster-Resilience Indicators Using Household Survey Data: A Case Study of Hong Kong. Sustainable Cities and Society, 67, 102726.
• Merigó, J. M. ve Yang, J. B. (2017). Accounting Research: A Bibliometric Analysis. Australian Accounting Review, 27(1), 71-100.
• Rana, I. A. (2020). Disaster and Climate Change Resilience: A Bibliometric Analysis. International Journal of Disaster Risk Reduction, 50, 101839.
• Savrun, B. ve Mutlu, H. M. (2019). Kent Lojistiği Üzerine Bibliyometrik Analiz. Kent Akademisi, 12(2), 364-386. https://doi.org/10.35674/kent.534729
• Tariq, H., Pathirage, C. ve Fernando, T. (2021). Measuring Community Disaster Resilience at Local Levels: An Adaptable Resilience Framework. International Journal of Disaster Risk Reduction, 62, 102358.
• World Health Organization. (2020). Environmental Health in Emergencies: Natural Events. Erişim tarihi: 10.10.2023; Erişim adresi: https://www.who.int/teams/environment-climate-change-and-health/emergencies
• Yang, Q., Yang, D., Li, P., Liang, S. ve Zhang, Z. (2021). A Bibliometric and Visual Analysis of Global Community Resilience Research. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(20), 10857. https://doi.org/10.3390/ijerph182010857
• Zhu, J. ve Liu, W. (2020). A Tale of Two Databases: The Use of Web of Science and Scopus in Academic Papers. Scientometrics, 123(1), 321-335. https://doi.org/10.1007/s11192-020-03387-8
• Zuraidi, E., Caisarina, I. ve Agustina, M. (2021). A Bibliometric Study of Global Trends in Community Resilience and Spatial Planning Research (2000-2021). In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. IOP Publishing.