Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı Açısından Afet Yönetimini Yeniden Düşünmek

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 54, 2169 - 2189, 15.10.2024

Ömer Çamur

https://doi.org/10.35408/comuybd.1453526

Öz

Kamu hizmeti, doğrudan devlet veya devletin denetimi altında bulunan kurumlarca yürütülen hizmetleri ifade etmektedir. Devlet, kamu hizmetlerini kamu yönetimi aracılığıyla sunmaktadır. Dolayısıyla kamu yönetimi, kamusal hizmetlerin üretilmesinde birincil role sahiptir. Vatandaş ihtiyaçları kamusal hizmetlerin özünü oluşturmaktadır ve kamu yönetiminin sunacağı hizmetlerin niteliğini belirtmektedir. Vatandaş ihtiyaçlarının dinamik bir yapıda olması kamu yönetimi tarafından sunulan hizmetlerin zaman içerisinde değişmesini ve çeşitlenmesini beraberinde getirmiştir. Kamu yönetimi, vatandaşların ihtiyaçlarını etkin ve verimli bir şekilde giderebilmek için tarihsel süreç içerisinde farklı hizmet sunma anlayışları benimsemiştir. Bu durum kamu yönetiminde farklı yönetim paradigmalarının ortaya çıkmasını beraberinde getirmiştir. Kamu yönetiminde yaşanan her paradigma değişimi kamusal hizmetlerin üretilmesinde etkili olmaktadır ve bir dönüşümü beraberinde getirmektedir. İlgili değişim afet ve afet yönetimi için de geçerlidir. Zira afetler ile ilgili hizmetler doğrudan vatandaşları ilgilendiren hizmetlerdir ve birer kamu hizmeti niteliğindedir. Dolayısıyla afet konusunda kamu yönetimi tarafından sunulan tüm hizmetlerin yaşanan paradigma dönüşümlerinden etkilendiği ifade edilebilir. Son yıllarda kamu yönetiminde etkili olmaya başlayan Yeni Kamu Hizmeti yaklaşımı, kamu yönetiminin yaşadığı paradigma değişimlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Yeni Kamu Hizmeti yaklaşımı, demokrasi temelinde etkin katılımı benimsemesi, müşteri kavramı yerine güçlü bir vatandaşlığı ön plana çıkarması, kamu yararını temel ilke olarak benimsemesi, kamu hizmetleri hususunda ağır bir sorumluluğu vurgulaması ve insana üstün bir değer atfetmesi gibi ilkelerle kamusal hizmetlerin sunulma mantığı üzerinde etkili olmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan bu çalışma, Yeni Kamu Hizmeti yaklaşımının afet yönetimi alanına olası etkileri üzerinde durmaktadır. Çalışmada, Yeni Kamu Hizmeti yaklaşımının temel değerleri çerçevesinde afet yönetimi yeniden düşünmektedir ve başarılı bir afet yönetimi için nasıl bir role sahip olduğu tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Kamu Hizmeti, Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı, Afet, Afet Yönetimi

Reconsidering Disaster Management in Terms of New Public Service Approach

Öz

Public service refers to services carried out directly by the state or institutions under the control of the state. The state provides public services through public administration. Therefore, public administration has a primary role in the production of public services. The needs of citizens constitute the essence of public services and indicate the nature of the services to be provided by the public administration. The dynamic nature of citizens needs has caused the services offered by public administration to change and diversify over time. Public administration has adopted different service delivery approaches throughout history in order to meet the needs of citizens effectively and efficiently. This situation has brought about the emergence of different management paradigms in public administration. Every paradigm change in public administration is effective in the production of public services and brings about a transformation. The relevant change also applies to disaster and disaster management. Because disaster-related services are services that directly concern citizens and are public services. Therefore, it can be stated that all services provided by public administration regarding disasters are affected by the paradigm transformations. The New Public Service approach, which has become effective in public administration in recent years, emerged as a result of the paradigm shifts experienced by public administration. The New Public Service approach has an impact on the logic of providing public services with principles such as adopting active participation based on democracy, emphasizing a strong citizenship instead of the concept of customer, adopting the public interest as the basic principle, emphasizing a heavy responsibility for public services and attributing a superior value to people. This study, conducted in the light of this information, focuses on the possible effects of the New Public Service approach on disaster management. In the study, disaster management is rethought within the framework of the core values of the New Public Service approach and its role in successful disaster management is discussed.

Anahtar Kelimeler

Public Administration, Public Service, New Public Service Approach, Disaster, Disaster Management

Kaynakça

• Akyel, R. (2005). Türkiye Kamu Yönetiminde Afet Yönetimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 15-30.
• Altın, A. (2013). Kamu Hizmeti Anlayışında Değişim. Muş Alparslan Üniversitesi̇ Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 101-118.
• Arslan, Ş. (2020). Kamu Hizmeti Anlayışındaki Değişimin Türk Yönetim Geleneği Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (3), 512-530.
• Atay, E. E. (2019). Türkiye Cumhuriyeti Devlet İdaresinin Görevleri ve Kamu Hizmeti. Ş. Y. Akgül (Ed.), İdare Hukuku içinde, (p. 3-36). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Ayhan, E. (2021). Robert B. Denhardt ve Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı. H. Ateş, (Ed.), Dünden Bugüne Kamu Yönetimi Düşünürleri içinde, (p. 321-343). Ankara: Savaş Yayınevi.
• Ayhan, E. and Önder, M. (2017). Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı: Yönetişime Açılan Bir Kapı. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3 (2), 19-48.
• Bilici, G. and Pekküçükşen, Ş. (2022). Yeni Kamu (Yönetimi, İşletmeciliği, Hizmeti). KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24 (43), 655-669.
• Bozkurt, Ö., Ergun, T. and Sezen, S. (2008). Kamu Yönetimi Sözlüğü. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Buckley, M. R., Beu, D. S., Frink, D. D., Howard, J. L., Berkson, H., Mobbs, T. A. and Ferris, G. R. (2001). Ethical Issues in Human Resources Systems. Human Resource Management Review, (11), 11-29.
• Çamur, Ö. (2020). Kamu Yönetiminde Kamu Yararının Gerçekleştirilmesinde Adaletin Önemi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (1), 605-614.
• Çevikbaş, R. (2006). Yönetimde Etik ve Yozlaşma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20 (1), 265-289.
• Daniels, M. R. (2008). The Politics of Disaster Management: The Evolution of the Federal Emergency Management Agency. J. Pinkowski (Ed.), Disaster Management Handbook içinde (p. 37-50).
• Demir, K. A. (2014). Klasik Kamu Yönetimi Yapısından Yerelleşmeye Geçiş: Yönetişim Kapsamında Bir Değerlendirme. Muş Alparslan Üni̇versi̇tesi̇ Sosyal Bi̇li̇mler Dergisi, 2 (2), 151-171.
• Denek, S. (2019). Yeni Kamu Hizmeti Düşüncesi: Değişen Kamu Hizmeti Anlayışı. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 418-439.
• Denhardt, J. V. and Denhardt, R. B. (2007). The New Public Service. New York: M.E. Sharpe, Inc.
• Denhardt, J. V. and Denhardt, R. B. (2015). The New Public Service Revisited. Public Administration Review, 75th Anniversary Article.
• Dinçer, Ö. and Yılmaz, C. (2003). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: 1-Değişimin Yönetimi Için Yönetimde Değişim, Ankara: T.C. Başbakanlık Yayını.
• Drabek, T. E. (1996). The Social Dimensions of Disaster, Colerado: Emergency Management Institute.
• Ekşi, A. (2016). Kamu Yönetiminde Değişimin Afet Yönetimi Uygulama Alanına Etkileri. Hastane Öncesi Dergisi, 1 (1), 27-41.
• Erdoğan, M. (2013). Anayasal Demokrasi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Erdoğan, O. and Babaoğlu, C. (2024). Türkiye’de Afet Yönetiminde Dirençlilik ve Dirençli Şehirler. SETA Yayınları 240.
• Erkal, T. and Değerliyurt, M. (2009). Türkiye’de Afet Yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 14 (22), 147-164.
• Erol, V. (2023). Kamu Yönetiminde Kimlik Krizi Üzerine Bir Değerlendirme. Toplum, Ekonomi ve Yönetim Dergisi, 4 (1), 145-162.
• Eryılmaz, B. (2015). Kamu Yönetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Esen, A. (2023). Dirençli Şehirler Oluşturma ve Afet Zararlarını Azaltmada Kamu Yönetiminin Yeri. Avrasya Dosyası Dergisi, 14 (1), 8-88.
• Fagel, M. J. and Krill, S. (2011). Intoduction. M. J. Fagel (Ed.), Principles of Emergency Management and Emergency Operations Centers (EOC) içinde (p. 1-23). USA: Taylor & Francis Group.
• Genç, E. and Atabey. A. (2023). Sel Felaketi Sırasında Afet Lojistiği Yönetimi Kapsamında Temel Başarı Etkenleri: Bartın İli Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (47), 805-829.
• Genç, F. N. (2010). Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı. Türk İdare Dergisi, (466), 145-159.
• Genç, F. N. (2020). Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı. H. Ateş (Ed.), Kamu Yönetimi Teorileri içinde, (p. 337-354). Ankara: Savaş Yayınevi.
• Gökçe, O. and Turan, E. (2008). Kamu Yönetiminin Dönüşümü ve Dönüşümün Temel Unsurları. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8 (15), 175-200.
• Gözler, K. and Kaplan, G. (2019). İdare Hukukuna Giriş. Bursa: Ekin Yayınları.
• Gözlükaya, H. and Türk, A. (2016). Sakınım Planlaması Sürecinde Burdur Kentsel Sit Alanı ve Yakın Çevresinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 1 (2), 31-47.
• Gültekin, S. (2012). Kamu Yöneticileri ve Kamu Politikası: Kamu Yönetimi Paradigmaları Çerçevesinde Teorik Bir Analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (3-4), 85-100.
• Gündoğan, E. (2013). Yönetişim: Kavram, Kuram ve Boyutlar. M. A. Çukurçayır and H. T. Eroğlu (Ed.), Yönetişim içinde, (p, 15-56). Konya: Çizgi Kitapevi.
• Güven, A. and Kızılkaya, S. B. (2023). Afetlerde Yerel Yönetimlerin Etkinliği Üzerine Bir Değerlendirme, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1 (2), 1-20.
• Hashemipour, M., Stuban, S. and Dever, J. (2017). A Community-Based Disaster Coordination Framework For Effective Disaster Preparedness And Response. Australian Journal of Emergency Management, 32 (2), 41-46.
• Henstra, D. (2010). Evaluating Local Government Emergency Management Programs: What Framework Should Public Managers Adopt?. Public Administration Review, 70 (2), 236-46.
• Hergüner, B. (2017). Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kovancı, E. (2023). For a Better Disaster Management in Türkiye’s 100th Anniversary: District Disaster Management. Kent Akademisi, (16) (Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı Özel Sayısı), 206-230.
• Koyuncu, M. and Koyuncu, S. (2016). Osmanlıda Afet Yönetimi. J Contemp Med, 6 (4), 378-381.
• Köse, H. Ö. (2023). Kamu Yönetiminde Denetimin İşlevleri, Dinamikleri ve Geleceği. M. Önder ve H. Ö. Köse (Ed.), Kamu Yönetiminde Denetim: Temel Paradigmalar, Değişim ve Yeni Yönelişler içinde (p. 37-68). Ankara: T. C. Sayıştay Başkanlığı Yayını.
• Leblebici, Ö. (2014). Afetlerde Kamu Yönetiminin Rolü ve Toplum Temelli Afet Yönetimine Doğru. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 457-477.
• Macit, İ. (2019). Bütünleşik Afet Yönetiminde Sendai Çerçeve Eylem Planının Beklenen Etkisi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5 (1), 175-186.
• Onar, S, S. (1966). İdare Hukukunun Umumi Esasları. İstanbul: Hak Kitabevi.
• Önsüz, M. F. and Atalay, B. I. (2015). Afet Lojistiği. Osmangazi Tıp Dergisi, 37 (3), 1-6.
• Özer, M. A. (2016). Sağlık Sektöründe Yeni Bir Hizmet Sunum Modeli: Kamu Özel Ortaklığı. Sosyal Güvenlik Dergisi, 6 (1), 9-38.
• Özer, M. A. (2023). Kamu Hizmeti Ekosisteminde Değerlerle Yönetmek, Bürokrasiyi Hümonokrasiyle Yenmek. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 12 (33), 167-205.
• Özer, M. A. and Çiftçi, A. (2023). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı Sonrası Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi ve Türkiye Açısından Bir Durum Analizi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 25-38.
• Özer, M. A. and Yıldırım, S. (2022). Kamu Hizmeti Sunum Sürecinde Paradigmanın Değişimi: Yeni Kamu Hizmeti. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (3), 221-250.
• Özler, M. (2011). Afet Olgusuna Hukuksal-Kurumsal Yaklaşım Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 1-14.
• Sunar, S. (2023). Türkiye’de Mülkî İdare Amirliği Sisteminde Afetleri Yönetebilmenin Hukuki Çerçevesi. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi, (11), 136-143.
• Şahin, U. A. (2014). Afet Yönetimi Faaliyetlerinin Kamu Hizmeti Kavramı Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Tesam Akademi Dergisi, 1 (2), 7-30.
• Topçu, T. and Ataoğlu, A. (2023). Türkiye’de Afet Yönetimi ile İlgili Yapılmış Olan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Afet ve Risk Dergisi, 6 (4), 1388-1400.
• Turan, E. (2016). Kamu Yönetimi. Konya: Palet Yayınları.
• Türkyılmaz, A. (2013). Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Vatandaş/Müşteri Odaklı Yaklaşım. Denetişim Dergisi, (11), 49-63.
• Uysal, Ö. (2013). Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımı ve Kamu Ekonomisi Bakımından Sonuçları (Türkiye’de Sağlık Sektörü Örneği). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
• Witt, J. L. (2005). Interview with Frontline. September 16, 2005. www.pbs.org.