Güncel Sayı

Cilt: 5 Sayı: 2, 30.09.2024

Yıl: 2024

Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin bilimsel yayın organıdır.

Dergimiz, ülkemizde ve dünyada sağlık bilimlerindeki güncel gelişmeleri aktarmayı, özgün bilimsel çalışmaları ulusal ve uluslararası düzeyde yaygınlaştırmayı ve bilimsel öneme sahip yüksek kaliteli yayınlar yayınlayarak bilime katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.

Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi, acil yardım ve afet yönetimi, beslenme ve diyetetik, biyoloji, çocuk gelişimi, dil ve konuşma terapisi, ebelik, ergoterapi, fizyoterapi ve rehabilitasyon, genetik, hemşirelik, kimya, odyoloji, sağlık yönetimi, sosyal hizmet, veteriner hekimlik ve diğer sağlık bilimleri alanlarındaki akademik, bilimsel ve araştırmaya dayalı makaleleri (araştırma makalesi, derleme, olgu/vaka sunumları, editöre mektup) İngilizce ve Türkçe yayınlamaktadır.

Bu dergide yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, “Uniform Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Journals-International Committee of Medical Journal Editors (http://www.icmje.org/icmje-recommendations.pdf)” kılavuzu temel alınarak hazırlanan “Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi Yazım Kuralları”na göre hazırlanmalıdır.
Buna göre yazarların;
Randomize kontrollü çalışmalar için CONSORT yönergelerine (https://www.elsevier.com/__data/promis_misc/CONSORT-2010-Checklist.pdf),
Gözlemsel araştırma çalışmaları için STROBE yönergelerine (https://www.strobe-statement.org/fileadmin/Strobe/uploads/checklists/STROBE_checklist_v4_combined.pdf),
Teşhis doğruluğu ile ilişkili çalışmalar için STARD yönergelerine (https://www.equator-network.org/wp-content/uploads/2015/03/STARD-2015-checklist.pdf),
Sistematik derleme ve meta-analiz çalışmaları için PRISMA yönergelerine (http://prisma-statement.org/documents/PRISMA%202009%20checklist.pdf),
Deneysel hayvan çalışmaları için ARRIVE yönergelerine (https://www.nc3rs.org.uk/sites/default/files/documents/Guidelines/NC3Rs%20ARRIVE%20Guidelines%20Checklist%20%28fillable%29.pdf),
Rastgele olmayan toplum davranışı çalışmaları için TREND yönergelerine (https://journals.plos.org/plosone/article/file type=supplementary&id=info:doi/10.1371/journal.pone.0152697.s002) uygun olarak makaleleri hazırlamaları gerekmektedir.


Makale Türlerine Göre İçerik Başlıkları
• Araştırma Makaleleri: (1) Başlık sayfası, (2) Türkçe özet ve anahtar kelimeler, (3) İngilizce özet ve anahtar kelimeler, (4) Giriş, (5) Gereç ve Yöntem, (6) Bulgular, (7) Tartışma, (8) Sonuç ve Öneriler, (9) Teşekkür (isteğe bağlı), (10) Etik Kurul Onayı (11) Çıkar Çatışması, (12) Yazarlık Katkısı, (13) Maddi destek ve (14) Kaynaklar
• Derleme Makaleler: (1) Başlık sayfası, (2) Türkçe özet ve anahtar kelimeler, (3) İngilizce özet ve anahtar kelimeler, (4) Giriş, (5) Alt Başlıklar, (6) Sonuç ve Öneriler, (7) Teşekkür (isteğe bağlı), (8) Çıkar Çatışması, (9) Yazarlık Katkısı (birden çok yazarlı makaleler için), (10) Maddi destek ve (11) Kaynaklar.
• Sistematik Derleme ve Meta-Analiz Makaleleri: (1) Başlık sayfası, (2) Türkçe özet ve anahtar kelimeler, (3) İngilizce özet ve anahtar kelimeler, (4) Giriş, (5) Gereç ve Yöntem, (6) Bulgular, (7) Tartışma, (8) Sonuç ve Öneriler, (9) Teşekkür (isteğe bağlı) (10) Çıkar Çatışması, (11) Yazarlık Katkısı (birden çok yazarlı makaleler için), (12) Maddi destek ve (13) Kaynaklar şeklinde hazırlanmalıdır.
• Olgu/vaka sunumları: (1) Başlık sayfası, (2) Türkçe özet ve anahtar kelimeler, (3) İngilizce özet ve anahtar kelimeler, (4) Giriş, (5) Olgu sunumu (6) Tartışma (7) Sonuç ve Öneriler (8) Teşekkür (isteğe bağlı), (9) Çıkar Çatışması, (10) Yazarlık Katkısı (birden çok yazarlı makaleler için), (11) Maddi destek ve (12) Kaynaklar.
• Editöre mektup: Dergide yayınlanmış bir makalenin tartışılıp yorumlandığı veya bu tür bir mektuba yanıt verildiği yazılardır. En fazla 400 kelime olmalıdır. Editöre mektup yazılarında atıfta bulunulan makalenin adı, yayınlandığı sayı ve tarih belirtilmeli, mektubu yazan kişinin isim, kurum ve adres bilgileri verilmelidir.


Metin İçi Yazım Kuralları
• Metinler, semboller ve diğer özel karakterler için “Times New Roman” yazı biçimi kullanılarak 12 punto 1,5 satır aralığı, sayfa kenarlarında 2,5 cm boşluklu ve iki yana yaslanmış olarak yazılmalıdır.
• Özet, tablolar, şekiller ve kaynaklarda tek satır aralığı kullanılmalıdır.
• Makale açık ve anlaşılır bir dil ile Türkçe veya İngilizce olarak yazılmalıdır.
• Tüm makaleler dil bilgisi ve imla kuralları açısından dikkatlice kontrol edilmelidir.
• Gerekli durumlar dışında (bakteri ismi, in vitro, ad libitum vb.) italik koyu veya altı çizili gösterim yapılmamalıdır.
• Paragraf ayrımı için TAB tuşu kullanılmamalıdır.
• Paragraf sekmesinde girintiler bölümünde önce ve sonra alanı 6 nk (0.6 line) kullanılmalıdır.
• Paragraf başlarında girinti yapılmamalıdır.
• Makalelerde alt başlıklar en fazla üçüncü dereceye kadar kullanılmalıdır. Ana başlıklar büyük harflerle koyu ve sola hizalı, ikinci derece başlıklar ilk harf büyük olmak üzere koyu ve sola hizalı, üçüncü derece başlıklar ise ilk harf büyük olmak üzere koyu yazılmalı ve sonrasında iki nokta üst üste işareti konularak yazıya devam edilmelidir.
• Kaynaklar, hem metin içerisinde hem de yazının sonunda sıralı olarak numaralanmalı ve "Vancouver" stiline uygun olarak yazılmalıdır. Altı yazardan fazlası “ve ark.” olarak belirtilmelidir.


Semboller, Kısaltmalar ve Ölçüm Birimleri
Türkçe makalelerde Türk Dil Kurumu’nun yazım kılavuzundan yararlanılmalıdır. Yabancı sözcükler yerine olabildiğince Türkçe sözcükler kullanılmalıdır. Kısaltmaların açıklamaları ilk kullanıldıkları yerde verilmeli ve takiben parantez içinde kısaltması yazılmalıdır. Klinik ve laboratuvar çalışmalarında kullanılacak ölçüm birimlerinin Uluslararası Birimler Sistemi (SI) kısaltmaları için http://jn.nutrition.org/content/120/1/20.full.pdf adresinden yararlanılabilir.


Üst Yazı/Ön Yazı:
Ön yazıda, yazının özet dahil herhangi bir dilde yayınlanıp yayınlanmadığı ve makalenin yayınlanmak üzere başka bir yerde değerlendirilmekte olup olmadığı bir açıklama yer almalıdır.


Başlık Sayfası
Aşağıdaki bilgileri içeren ayrı bir başlık sayfası hazırlanmalı ve diğer dosyalar ile birlikte gönderilmelidir:
1. Makalenin tam başlığı ve en fazla 50 karakterden oluşan kısa bir başlık (Running title),
2. Yazarların adları, akademik ünvanları, çalıştıkları kurumlar, e-posta adresleri ve ORCID numaraları,
3. Sorumlu yazarın adı, tam adresi, telefonu (cep telefonu numarası dahil) ile e-posta adresi,
4. Diğer destek kaynakları hakkında ayrıntılı bilgi,
5. Makalenin hazırlanmasına katkıda bulunmuş ancak yazarlık kriterlerini yerine getirmeyen bireyler için teşekkür yazısı
Önemli not: Çalışma daha önce poster veya sözel olarak sunulmuş ise kapak sayfasında ayrı bir satır olarak bu durum açıklanmalıdır.


Özet
1. Tam metin belgesinin en başına, ayrı sayfalara Türkçe ve İngilizce özet yazılmalıdır. Türkçe (Öz) ve İngilizce (Abstract) özetler en az 100, en fazla 300 kelime içermelidir.
2. Araştırma makalelerinde Türkçe ve İngilizce özetler “Amaç (Aim), Gereç ve Yöntem (Materials and Methods), Bulgular (Results) ve Sonuç (Conclusion)” bölümlerini içerecek şekilde yapılandırılmalıdır. Derleme ve olgu/vaka sunumlarında yapılandırılmış özete gerek yoktur.
3. Özetlerde mümkün olduğunca az kısaltma kullanılmalı, standart olmayan veya nadir kullanılan kısaltmalardan kaçınılmalı ve kaynak verilmemelidir.
4. Türkçe ve İngilizce özet makalenin bütününü tam olarak yansıtmalı, içerik ve dil açısından mutlaka birbiri ile uyumlu olmalıdır.
5. Özet sayfasının altına en az 3, en fazla 5 adet anahtar kelime girilmelidir.
6. Anahtar kelimeler alfabetik sıraya göre yazılmalıdır.
7.Türkçe anahtar kelimeler için Türkiye Bilim Terimleri listesi (https://www.bilimterimleri.com/), İngilizce anahtar kelimeler için Amerikan Ulusal Tıp Kütüphanesi (National Library of Medicine, NLM/ https://www.nlm.nih.gov/) Tıbbi Konu Başlıkları (Medical Subject Headings, MeSH/https://meshb.nlm.nih.gov/) listesinden yararlanılmalıdır.


Giriş
Giriş bölümünde araştırma konusunun mevcut durumu dikkatlice gözden geçirilmeli ve önemli yayınlara atıfta bulunulmalıdır. Güncel literatürle birlikte araştırılan konu ile ilgili kısaca bilgi verilmeli ve gereğinden fazla çalışma sonucu sunulmamalıdır. Bu bölümün son kısmında araştırmanın temel ve ikincil amaçları açıkça belirtilmelidir.
Gereç ve Yöntem
Gereç ve yöntem bölümünde, araştırmanın türü, evreni ve örneklemi, veri toplama araçları ve yöntemleri ile istatistiksel analizler ayrıntılı bir biçimde verilmelidir. Bilinen yöntemler için kaynak eklenmelidir. Bu bölümde alt başlıklar (araştırmanın türü, araştırmanın evreni ve örneklemi, etik kurul onayı, veri toplama araçları ve yöntemleri, verilerin istatistiksel değerlendirmesi gibi) kullanılabilir.
Araştırma makalelerinde, etik kurul onayı ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca son sayfada kaynaklardan önce yer verilmelidir. İnsanlarla yapılan tüm araştırma protokolleri, Ekim 2013’te güncellenen Dünya Tıp Birliği Helsinki Bildirgesine (İnsan Konuları İçeren Tıbbi Araştırmalar için Etik İlkeler, erişim: https://www.wma.net/wp-content/uploads/2016/11/DoH-Oct2013-JAMA.pdf) uygun olmalıdır. İnsanlar üzerinde yapılan deneysel çalışmalar için gönüllülere uygulanan prosedürlerin ayrıntılı bir açıklamasını içeren yazılı bilgilendirilmiş onam formunun imzalatıldığını belirten bir ifade eklenmelidir. Deneysel hayvan çalışmalarında, yazarlar izlenen prosedürlerin “Laboratuvar Hayvanlarının Bakımı ve Kullanımı Kılavuzundaki http://oacu.od.nih.gov/regs/guide/guide.pdf” hayvan haklarına uygun olduğunu belirtmelidirler. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, “Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu”ndan izin alınması zorunludur. Olgu/vaka sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye de yöntemde yer verilmesi gereklidir. İnsanlar veya hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda Girişimsel veya Girişimsel Olmayan Etik Kurul/Komisyon onayının bir nüshası dergiye gönderilmelidir.
Araştırma makalelerinde, gereç ve yöntem bölümünün sonunda “Verilerin İstatistiksel Değerlendirmesi” alt başlığı oluşturulmalıdır. Kullanılan tüm istatistiksel yöntemler kısa ve açık bir şekilde yazılmalıdır. İstatistiksel analiz için kullanılan yazılımın adı ve sürüm numarası verilmelidir.
Bulgular
Bulgular istatistiksel verilerle desteklenmiş olarak verilmeli ve uygun tablo, grafik ve şekillerle desteklenmelidir. Bulgular yorumsuz olarak açıklanmalı ve tablo ve şekillerdeki tüm veri ana metinde verilmemelidir. Bir tablo veya şekilde verilmiş olan veriler bir başka tablo ya da şekilde tekrarlanmamalıdır.
Tartışma
Tartışma bölümünde çalışmanın sonuçları güncel literatür ile birlikte tartışılmalıdır. Giriş ve bulgular bölümündeki bilgiler bu bölümde tekrarlanmamalıdır. Bulgular ve sonuçları mümkün olan en geniş bağlamda tartışılmalı ve çalışmanın sınırlılıkları vurgulanmalıdır. Çalışmanın yeni ve önemli yönleri ve bunlardan çıkan sonuçları belirtilmelidir. Gelecekteki araştırma yönlerinden de bahsedilebilir.
Sonuç ve Öneriler
Bu bölümde çalışma sonucunda elde edilen sonuçlar ve bununla ilgili öneriler verilmelidir.


Tablo, Şekil, Grafik ve Resimler
1. Tablo, şekil, grafik ve resimler metin içinde kendi yerine eklenmelidir.
2. Tablo ve/veya şekil sayısı (toplam) en fazla 6 olmalıdır.
3. Tüm tablo ve şekiller metinde geçiş sırasına göre sırasıyla numaralandırılmalıdır. Metin içinde her tabloya atıfta bulunulduğundan emin olunmalıdır.
4. Tablolar ve şekillerde tek satır aralığı kullanılmalı ve başlık ile içerik 9 punto olarak yazılmalıdır.
5. Tablo ve şekil başlıkları ilk harf büyük olacak şekilde yazılmalı (örneğin; Şekil 2) ve kısaltma yapılmamalıdır (örneğin; Şek. 2).
6. Tablo ve şekil numarası koyu renk ile tablo ve şekil isimleri normal renk ile yazılmalıdır. (Örnek: Tablo 1. Bireylerin dağılımı)
7. Tablo isimleri tablonun üzerine, şekil isimleri şeklin altına yazılmalıdır.
8. Tablo kenarlıkları olarak sadece alt ve üst kenarlık ile bölüm ayrımlarının yapıldığı iç kenarlık çizgileri olmalıdır. Kolonlar arasında dikey çizgiler kullanılmamalıdır. Sadece kolon başlıklarının altında, üstünde ve tablonun en altında yatay çizgiler kullanılmalıdır. (Web sayfasının en altında ve Makale Gönder sayfasında yer alan “Makale Yazım Şablonuna” bakınız.)
9. Tablo içerisinde yer alan kısaltmalar ve istatistiksel analizler tablonun en altına açık olarak yazılmalıdır. Tabloda kullanılan tüm kısaltmaların açıklamaları tablo altında alfabetik sıraya göre yazılmalıdır. Kısaltmalar italik ve 7 punto olarak hazırlanmalıdır.
10. Şekiller ve grafikler (Fotoğraf) 600*600 dpi olarak JPEG formatında kaydedilerek sistem üzerinden de ayrıca gönderilmelidir.


Teşekkür (Gerekliyse/ İsteğe bağlı)
Kişisel, teknik ve materyal yardımı gibi nedenlerle teşekkür edilecekse bu bölümde yer almalıdır. Çalışmaya katkısı olmuş ancak yazarlık kriterlerini karşılamayan bireylerin isimleri verilebilir. Ancak teşekkür bölümünde isimleri geçen tüm bireylerin onaylarının alınması gereklidir. Teşekkür yazısı Türkçe ve İngilizce olarak eklenmelidir.


Çıkar Çatışması
Makalede doğrudan veya dolaylı ticari bağlantı veya maddi destek veren kurum varsa yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar), başlık sayfasında bildirmelidir. Ayrıca yazar, çıkar çatışması söz konusu ise bu durum açıklanmalıdır. Açıklanması öngörülen çıkar çatışması tipleri içinde akademik taahhütler, kişisel ilişkiler, politik, finansal veya kurumsal bağlantılar yer almaktadır. Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder. Eğer çıkar çatışması yoksa bu bölüme “Yazarlar çıkar çatışması olmadığını beyan ederler.” ve “The authors declare that they have no conflict of interest.” ifadeleri eklenmelidir.


Yazarlık katkısı
Birden çok yazarlı makaleler için yazarların katkı oranı beyanına yer verilmelidir.
Birden çok yazarlı araştırma makaleleri için yazarlık katkısı şablonu:
Çalışmanın tasarımı: SB, YG, HHT; Çalışma verilerinin elde edilmesi: SB, MMA, YG; Verilerin analiz edilmesi: SA, MMA, CIA, ŞNK; Makale taslağının oluşturulması: SA, CIA, ŞNK, HHT; İçerik için eleştirel gözden geçirme: SA, SB, MMA, YG, CIA, ŞNK, HHT; Yayınlanacak versiyonun son onayı: SA, SB, MMA, YG, CIA, ŞNK, HHT
Birden çok yazarlı derleme makaleleri için yazarlık katkısı şablonu:
Çalışmanın tasarımı: DM, CA; İlgili literatürün taranması: CA; Makale taslağının oluşturulması: DM; İçerik için eleştirel gözden geçirme: DM, CA; Yayınlanacak versiyonun son onayı: DM, CA


Maddi Destek
Maddi destek varsa çalışmayı destekleyen fon veya kuruluşların adları yazılmalıdır. Bu durumun beyan edilmesi yazarların sorumluluğundadır. Araştırma projeleri ile desteklenen (BAP, BAKA, Avrupa Birliği, Tübitak vb.) çalışmalarda proje adı, numarası, destekleyen kurum/kuruluş belirtilmelidir. Eğer maddi destek alınmamışsa bu bölüme “Yazarlar maddi destek almadıklarını beyan ederler.” ve “The authors declare that they received no financial support.” ifadeleri eklenmelidir.


Kaynaklar
1. Kaynaklar son yıllara ait olmalı ve “Vancouver” stiline uygun olarak yazılmalıdır.
2. Kaynaklar hem metin içerisinde hem de yazının sonunda sıralı olarak numaralanmalıdır.
3. Kaynaklar metin içinde cümle sonunda ve parantez içinde Arabik numaralarla gösterilmelidir. (örneğin; …….fark olmadığını belirtmişlerdir (35) veya (3, 4) veya (17-21)).
4. Yazar sayısı 6 ve daha az ise tüm yazarların adı yazılmalı, 6’dan çok ise ilk 6 yazar yazılmalı ve diğerleri Türkçe kaynaklarda “ve ark.” İngilizce kaynaklarda ise “et al.” olarak belirtilmelidir.
5. Dergi isimlerinin kısaltmaları için https://www.ncbi.nlm.nih.gov/nlmcatalog/journals/ kaynağı kullanılabilir.
Kaynak yazım örnekleri aşağıdaki gibidir:
Makale
Aucoin M, Cooley K, Saunders PR, Carè J, Anheyer D, Medina DN, et al. The effect of Echinacea spp. on the prevention or treatment of COVID-19 and other respiratory tract infections in humans: A rapid review. Adv Integr Med. 2020;7(4):203-217.
Kitap
Carlson BM. Human embryology and developmental biology. 4th ed. St. Louis: Mosby; 2009. 541 p.
Kitap Bölümü
Todd VR. Visual information analysis: frame of reference for visual perception. In: Kramer P, Hinojosa J, eds. Frames of Reference for Pediatric Occupational Therapy. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 1999. p. 205–56.
Sütlaş PN. İnmeli hastada nütrisyonel destek tedavisi. Saka B, Cankurtaran M, editörler. Yaşlıda Malnütrisyon ve Tedavisi. Ankara: Bilimsel Tıp Yayınevi; 2013. s. 359-79.
Bilimsel ve Teknik Raporlar
WHO Scientific Group on Nutritional Anaemias & World Health Organization. Nutritional anaemias: report of a WHO scientific group‎. Geneva: World Health Organization; 1968. 40 p. Report No.:405.
Bilgisayar Programı
Epi Info [computer program]. Version 6. Atlanta: Centers for Disease Control and Prevention; 1994.
Elektronik dergiler
Friedman SA. Preeclampsia: a review of the role of prostaglandins. Obstet Gynecol [serial online] January 1988;71: 22-37. Available from: BRS Information Technologies, McLean, VA. Accessed December 15, 1990.
Veri tabanı
CANCERNET-PDQ [database online]. Bethesda, MD: National Cancer Institute; 1996. Updated March 29, 1996.
İnternet adresi
Sullivan D. Major search engines and directories. SearchEngineWatch Web site. May 8, 2011. Available at: http://www.searchenginewatch.com/links/article.php/2156221. Accessed on July 13, 2012.
Kongre Bildirisi
Brandes U., Wagner D. A Bayesian paradigm for dynamic graph layout. 11th International Symposium on Graph Drawing, 12-15 November 2003, New York, USA, 236-247.
Arın H, Yılmaz B, Akbulut G. Zencefilin gebelikte bulantı ve kusmayı önleme etkinliği. Uluslararası Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Kongresi, 10-12 Mayıs 2017, Konya, Türkiye, 259-260.
Tez
Evans PR. Motor and sensory function of the upper digestive tract in health and in irritable bowel syndrome [Ph.D Thesis]. Sydney, NSW: University of Sydney; 1998.
Altınok M. Yeme tutumları, duygusal yeme, farkındalıkla yeme ve ortoreksiyanın metakognisyonlar açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2020.


ÖNEMLİ NOT: “Makale Yazım Şablonu”, "Başlık Sayfası Şablonu" ve “Yayın Hakkı Devir Formu” web sayfasının en altındadır. 





Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi, yayın etiğinde en yüksek standartlara bağlıdır ve Committee on Publication Ethics (COPE) ve International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) tarafından geliştirilen ilkeleri benimser; konuyla ilgili aşağıdaki kılavuzların izlenmesini tavsiye eder.


Yazarların Etik Sorumlulukları
 Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisin’de ifade edilen beyanlar ve görüşler, yazar(lar)ın sorumluluğundadır. Yayımlanacak metnin bilimsel dili ve yürütülen araştırmanın etik gereklilikleri karşılama sorumluluğu yazarlara aittir. Yazar ekibinin araştırma yöntemlerine uygun şekilde standart uygulama kılavuzlarını dikkate alması ve metnin buna uygun bir akışla sunulması gerekmektedir (Randomize kontrollü çalışmalar için CONSORT, sistematik derleme ve meta-analiz araştırmaları için PRISMA gibi). Düzenlenmiş ana metin ilk başvuru sırasında gerekli gösterilen tüm koşulları sağlamalı ve derginin yazım kuralları çerçevesinde makale için gerekli bölümler, başlıklar ve kaynaklarda yer alan bilgiler metnin anonimlik ilkesini ihlal etmeyecek şekilde yazar ve kurum isimlerine yer verilmeden sunulmalıdır.
 Yayınlanmak üzere gönderilen makaleler özgün, daha önce herhangi bir kongrede tam metin bildiri ya da makale olarak yayımlanmamış ve aynı anda farklı bir dergiye değerlendirmek amacı ile gönderilmiş olmamalıdır, yazarlar başvuru aşamasında bunu kabul etmiş demektir ve aksi belirlenirse tüm sorumluluk yazarlara aittir. Etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayımdan çıkarılır.
 İntihal programıyla taranan metnin, kaynaklar hariç benzeşim oranının %20’in üzerinde olmaması gerekmektedir.
 Çıkar çatışması; makalede doğrudan veya dolaylı ticari bağlantı veya maddi destek veren kurum varsa yazarlar; kullanılan ticari ürün, ilaç, firma ile ticari hiçbir ilişkisinin olmadığını ve varsa nasıl bir ilişkisinin olduğunu (konsültan, diğer anlaşmalar), başlık sayfasında bildirmelidir. Ayrıca yazar, çıkar çatışması söz konusu ise bu durum açıklanmalıdır. Açıklanması öngörülen çıkar çatışması tipleri içinde akademik taahhütler, kişisel ilişkiler, politik, finansal veya kurumsal bağlantılar yer almaktadır.
 Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 1975 Helsinki Deklarasyonu’nun 2013 yılında revize edilen İnsan Deneyleri Komitesi’nin etik standartlarına uymayı ilke edinmiş bir dergidir. Bu doğrultuda yazarlar verilerin kullanım haklarına, araştırma ve analizlerle ilgili gerekli izinleri aldıklarına veya veri topladıkları bireylerden onamlarının alındığına dair belgelere sahip olmalıdır. Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisin’de yayımlanmak üzere gönderilen özgün araştırma makalelerinin kurum izni, yerel ya da ulusal etik kurul onay yazılarının sisteme yüklenmesi gerekmektedir.
 Yazarlar yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme sürecinde olan çalışma ile ilgili herhangi bir yanlış ya da hatayı farketmesi durumunda dergi editörü veya yayımcı ile işbirliği yaparak düzeltme ya da geri çekme talebinde bulunabilir.
 Değerlendirme süreci başlayan çalışmalarda yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi yazar sorumluluklarının değiştirilmesi teklif edilemez.
 Değerlendirme süreci içinde makaleye ilişkin ham veri yazardan talep edilebilir, yazar bu verileri yayın kuruluna ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.


Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları
Editörler Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisin’de yayınlanan her yayından sorumludur. Bu kapsamda editörler aşağıda belirtilen rol ve sorumlulukları üstlenmektedir:
• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etme,
• Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
• Dergide yayımlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
• Düşünce özgürlüğünü destekleme,
• Akademik açıdan bütünlüğü sağlanma,
• Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
• Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.

Okuyucular ile İlişkiler:
Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayımlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Yazarlar ile İlişkiler:
Editörler yazarlara karşı aşağıda belirtilen rol ve sorumlulukları üstlenir:
• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
• Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• "Çift Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" mutlaka yayımlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

Hakemler ile İlişkiler:
Editörler hakemlere karşı aşağıda belirtilen rol ve sorumlulukları üstlenir:
• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
• Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
• Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Yayın Kurulu ile İlişkiler:
Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Ayrıca editörler;
• Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
• Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
• Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
• Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
• Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

Dergi Sahibi ve Yayıncı ile İlişkiler:
Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editoryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

Editoryal ve çift kör hakemlik değerlendirme süreçleri: Editörler dergilerindeki hakem değerlendirmesinin adil, tarafsız ve zamanında olmasını sağlar. Editörler, dergilerine gönderilen materyalin inceleme sırasında gizli kalmasını sağlar. Editörler yayın politikalarında yer alan “Kör hakemlik ve Değerlendirme Süreci” politikalarını uygulamakla sorumludur.
Kalite Güvencesi: Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayımlanmasından sorumludur.

Kişisel Verilerin Korunması: Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

Etik kurul, insan ve hayvan hakları: Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur. Derleme çalışmalarda etik kurul onayı gerekmemektedir.

Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem: Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Akademik Yayın Bütünlüğünü Sağlamak: Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması: Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Yapıcılık ve Tartışmaya Açıklık: Editörler; dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir. Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır. Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Şikayetler: Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.


Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Tüm çalışmaların "Çift Kör Hakemlik" ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
• Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
• Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
• Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir.
• İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır.
• Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
• Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
• Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Yayıncının Etik Sorumlukları
Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:
• Editörler, Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi’ne gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.
• Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
• Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi’nde yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.


İntihal Politikası
Tüm başvurular benzerlik tespit yazılımı (iThenticate by CrossCheck) aracılığıyla taranmaktadır. Makalenin benzerlik oranı %20’nin altında olmalıdır.

Yayın Politikası
Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi’ne açık erişimli ve tam metin kayıt edilebilir şekilde, internet aracılığıyla Dergipark Dizini üzerinden ücretsiz olarak ulaşılmaktadır.

Açık Erişim Politikası
Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi, Açık Erişim politikası kapsamında yayınlanmaktadır. Açık Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/cphs

Makale Geri Çekme Süreci
Dergimize gönderilen makaleler, hakem süreci başladıktan sonra veya başka bir dergiye gönderildiği için geri çekilemez. Yazarlar, dergi editörleriyle iletişime geçerek hakem süreci başlatılmamış makalelerini geri çekebilirler. Yazarlar çalışmasıyla ilgili haklı bir gerekçe sunmadığı sürece Editör ve Yayın Kurulumuz kesinlikle bu talebi kabul etmeyecektir. Yayın kurulu tarafından çalışmaların geri çekme isteği onaylanmadığı sürece yazarlar makalelerini başka bir dergiye değerlendirmek üzere gönderemezler.

Etik İlkelere Uymayan Durumların Bildirilmesi
Makale yayınlama sürecine dahil olan herkes bu kurallara uymayı peşinen kabul eder. Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi’nde görev alan editörler, hakemler ve yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış veya içerikle karşılaşıldığında sbgy@mehmetakif.edu.tr adresine bilgi verilmesi beklenmektedir.


Ücret Politikası
Hiçbir ad altında yazar veya kurumundan ücret alınmaz.
Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi’ne gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için üyelik, işlem, gönderim ya da basım ücreti alınmamaktadır. Derginin yayın politikası çerçevesinde tüm giderleri, Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi tarafından karşılanmaktadır. Kabul edilen makaleler online olarak yayınlanmaktadır.

Hiçbir ad altında yazar veya kurumundan ücret alınmaz.
Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi’ne gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için üyelik, işlem, gönderim ya da basım ücreti alınmamaktadır. Derginin yayın politikası çerçevesinde tüm giderleri, Sağlık Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar Dergisi tarafından karşılanmaktadır. Kabul edilen makaleler online olarak yayınlanmaktadır.