İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KRİZİ VE ŞEHİRLER

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 38 - 60, 20.02.2022

Çiğdem Tuğaç

Öz

İklim değişikliği günümüzde kriz mertebesine gelmiş küresel bir sorundur ve ülke ya da bölge sınırı tanımayan etkilere sahiptir. Bu etkiler özellikle nüfusun ve ekonomik aktivitelerin yoğunlaştığı şehirlerde önemli sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Küresel ortalama sıcaklıkların artmasıyla deniz seviyelerinde yükselme, seller, kuraklık ve fırtınalar gibi aşırı hava olaylarında ve afetlerde sayı,
sıklık ve şiddet bakımından artışlar yaşanması ve halk sağlığı sorunlarının yaygınlaşması; iklim değişikliğinin şehirlerde meydana getirdiği sonuçlardır. Bu sonuçların şehirlerdeki ekonomik aktiviteler, çevresel durum, temel hizmetler, altyapılar, konutlar, insanların esenliği, sosyal yapı ve tüm canlıların sağlığı üzerine olumsuz etkileri oldukça fazladır. Ancak şehirler ve iklim değişikliği arasındaki ilişki tek yönlü olarak gerçekleşmemektedir. Şehirleşme süreçleri ve şehirlerde gerçekleştirilen faaliyetler de ortaya çıkardıkları sera gazı emisyonları ve yüksek orandaki doğal kaynak kullanımları ile iklim değişikliğine önemli ölçüde kaynaklık etmektedirler. Bu çalışmanın amacı, iklim değişikliği ile şehirler arasındaki bu çift yönlü sebep-sonuç ilişkisinin değerlendirilmesidir. Çalışmada iklim değişikliğiyle mücadelede sera gazı azaltımı ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum eylemlerinin, aynı zamanda şehirlerin dirençliliğinin sağlanmasına önemli katkı verdiği sonucu elde edilmiştir. Çalışmada elde edilen bir diğer sonuç da şehirlerin barındırdıkları olanaklar ile iklim değişikliğiyle mücadelede çözümün de anahtarı olduklarıdır.

Anahtar Kelimeler

Şehirler, İklim Değişikliği, Azaltım, Uyum, Dirençlilik

Kaynakça

• Altay, S. (2020). Mikromobilite metropolleri sürdürülebilir bir geleceğe taşıyor. 10 Ocak 2022 tarihinde https://www.ey.com/tr_tr/automotive-transportation/ mikromobilite-metropolleri-surdurulebilir-bir-gelecege-isaret-ediyor adresinden erişildi.
• Bibri, S.E., Krogstie, J., Kärrholm, M. (2020). “Compact city planning and development: emerging practices and strategies for achieving the goals of sustainability”. Developments in the Built Environment, Cilt: 4, Sayı: 20: 1-20
• Birpınar M.E. ve Tuğaç C. (2021). “Water management with green infrastructures in ensuring sustainability of Turkish cities”. Water resources and wetlands, 5th International Hybrid Conference Water resources and wetlands (Edit. Petre Gastescu ve Petre Bretcan) içinde 144-157. Romania: WRW
• BISE. (2022). Green infrastructure. 11 Ocak 2022 tarihinde https://biodiversity. europa.eu/green-infrastructure adresinden erişildi.
• Boland, B., Charchenko, E., Knupfer, S. ve Sahdev, S. (2021). Focused adaptation: a strategic approach to climate adaptation in cities. New York: McKinsey, C40.
• Carrington, D. (2022). Climate crisis: last seven years the hottest on record, 2021 data shows, 12 Ocak 2022 tarihinde https://www.theguardian.com/environment/2022/ jan/10/climate-crisis-last-seven-years-the-hottest-on-record-2021-data-shows adresinden erişildi.
• Cirit, F. (2014). Sürdürülebilir kent içi ulaşım politikaları ve toplu taşıma sistemlerinin karşılaştırılması. Uzmanlık Tezi, Kalkınma Bakanlığı, Ankara.
• Ebinger J. ve Vandycke, O. (2015). Moving toward climate-resilient transport: the world bank’s experience from building adaptation into programs. Washington: World Bank.
• EC. (2019). Ecosystem services and green infrastructure. 15 Ocak 2022 tarihinde https://ec.europa.eu/environment/nature/ecosystems/index_en.htm adresinden erişildi.
• EEA. (2016). Urban adaptation to climate change in Europe 2016: transforming cities in a changing climate. Luxembourg: EEA.
• GIOC. (2021). What is green infrastructure? 15 Ocak 2022 tarihinde https://greeninfrastructureontario.org/what-is-green-infrastructure/ adresinden erişildi
• Gu, D. (2019). Exposure and vulnerability to natural disasters for world’s cities. 13 Ocak 2022 tarihinde https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/technical/TP2019-4.pdf adresinden erişildi
• Güzel, D. (2011). Tedarik zinciri bütünleşmesi, yeşil tedarik zinciri uygulamaları ve işletme performansı arasında ki ilişki üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Erzurum.
• Hepcan, Ç.C. ve Hepcan, Ş. (2018). “Kentsel yeşil altyapı analizi: Bornova örneği”.Mediterranean Agricultural Sciences, Cilt: 31, Sayı: 1: 37-43.
• IPCC. (2014). Climate change 2014 synthesis report, contribution of working groups I, II and III to the fifth assessment report of the ıntergovernmental panel on climate change. Geneva: IPCC.
• IPCC. (2021). Assessment report 6-WGI report. IPCC.
• Karakuyu, M. (2002). “Şehirleşmenin küresel iklim sapmaları ve taşkınlar üzerindeki etkisi”. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 6: 97-108.
• Kern K. ve Alber G. (2009). “Governing climate change in cities: modes of urban climate governance in multi-level systems”. The international conference on Competitive Cities and Climate Change içinde (171-196). Milan, Italy.
• Kumar, P. (2021). “Climate change and cities: challenges ahead”. Frontiers in Sutainable Cities, Cilt: 3, Yıl: 2021: 1-8.
• Lazer, L., MacManus, K., Sydor, E. ve Engi, H. (2019). Rising seas threaten low-lying coastal cities, 10% of world population. 10 Ocak 2022 tarihinde https://phys.org/news/2019-10-seas-threaten-low-lying-coastal-cities.html adresinden erişildi.
• McCarthy, M.P., Best, M.J. ve Betts, R.A. (2010). “Climate change in cities due to global warming and urban effects”. Geophysical Research Letters, Volume: 37, Year: 2010: 1-5.
• Pattinson, T. (2016). Arup and the british companies creating china’s ‘sponge cities’, 1 Şubat 2022 tarihinde https://focus.cbbc.org/sponge-citiies/#.YfasAupBw2x adresinden erişildi.
• Stone, B., Vargo, J. ve Hbeeb, D. (2012). Managing climate change in cities: Will climate action plans work? Landscape and Urban Planning, Cilt: 102, Sayı: 3: 263-271.
• SGA. (2021). What are the complete streets? 4 Ocak 2022 tarihinde https://smartgrowthamerica.org/program/national-complete-streets-coalition/publications/what-are-complete-streets/ adresinden erişildi.
• SUTP. (2020). 10 principles for sustainable urban transport. 10 Ocak 2022 tarihinde https://sutp.org/publications/10-principles-for-sustainable-urban-transport/ adresinden erişildi.
• Tuğaç, Ç. (2019). “Türkiye’de kentsel iklim değişikliği için eko-kompakt kentler”. Ankara Üniversitesi Ernst Reuter İskan ve Şehircilik Uygulama ve Araştırma Merkezi
• UN. (2017). Factsheet: people and oceans. 31 Ocak 2022 tarihinde https://www.un.org/sustainabledevelopment/wp-content/uploads/2017/05/Ocean-fact-sheetpackage.pdf adresinden erişildi.
• UN. (2021a). Fast facts on climate and finance. 12 Ocak 2022 tarihinde https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/fastfacts_finance.pdf adresinden erişildi.
• UN. (2021b). Fast facts on climate and the economy. 12 Ocak 2022 tarihinde https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/fastfacts_economy.pdf adresinden erişildi.
• UN. (2021c). Fast facts on climate and jobs. 12 Ocak 2022 tarihinde https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/fastfacts_jobs.pdf adresinden erişildi.
• UN. (2022). 2021 joins top 7 warmest years on record: WMO. 21 Ocak 2022 tarihinde https://news.un.org/en/story/2022/01/1110022 adresinden erişildi.
• UNDP. (2022a). Sürdürülebilir kalkınma amaçları. 16 Ocak 2022 tarihinde https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html adresinden erişildi
• UNDP. (2022b). Küresel amaçlar. 13 Ocak 2022 tarihinde https://www.kureselamaclar.org/ adresinden erişildi.
• UNDP. (2022b). Küresel amaçlar. 13 Ocak 2022 tarihinde https://www.kureselamaclar.org/ adresinden erişildi.
• UNEP. (2022). Cities and Climate Change. 14 Ocak 2022 tarihinde https://www.unep.org/explore-topics/resource-efficiency/what-we-do/cities/cities-and-climatechange adresinden erişildi
• UNFCCC. (1992). United nations framework convention on climate change. UN
• UNFCCC. (2015). Paris agreement. Paris: UN.
• UN Habitat. (2016). New urban agenda. UN Habitat.
• UN Habitat. (2018). Tracking progress towards inclusive, safe, resilient and sustainable cities and human settlements: SDG 11 synthesis report high level politıcal forum 2018. 1 Şubat 2022 tarihinde https://unhabitat.org/sites/default/files/2019/05/sdg_11_synthesis_report_web2_0.pdf adresinden erişildi.
• Warn, E. ve Adamo, S.B. (2014). “The impact of climate change: migration and cities in south america”. IOM Bulletin, Cilt: 63, Sayı: 2.
• WEF. (2020). The future of nature and business. Geneva: WEF
• WEF. (2022a). The global risks report 2022. Geneva: WEF
• WEF. (2022b). Biodivercities by 2030: transforming cities’ relationship with nature report. Geneva: WEF.
• WEF. (2022c). Biodivercities by 2030. 1 Şubat 2022 tarihinde https://www.weforum.org/communities/biodivercities-by-2030 adresinden erişildi.
• WMO. (2020). Carbon dioxide levels continue at record levels, despite COVID-19 lockdown. 7 Ocak 2022 tarihinde https://public.wmo.int/en/media/pressrelease/carbon-dioxide-levels-continue-record-levels-despite-covid-19-lockdown adresinden erişildi
• WMO. (2022). 2021 one of the seven warmest years on record, WMO consolidated data shows. 14 Ocak 2022 tarihinde https://public.wmo.int/en/media/pressrelease/2021-one-of-seven-warmest-years-record-wmo-consolidated-data-shows adresinden erişildi.
• World Bank. (2022). Poverty. 1 Şubat 2022 tarihinde https://www.worldbank.org/en/topic/poverty adresinden erişildi.
• Yaprak, İ. ve Doğan, N.Ö. (2019). “Yeşil tedarik zinciri yönetimi: İlgili literatüre dayalı bir mevcut durum analizi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 15, Sayı 4: 1143-1165.