İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE DUYARLI TURİZM PLANLAMASI: TÜRKİYE İÇİN FIRSATLAR VE TEHDİTLER

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 80 - 104, 20.02.2022

Aysun Aygün Oğur

Öz

İklim, turizm destinasyonunun seçiminde, turizm faaliyetlerinin ve turizm periyodunun belirlenmesinde önemli bir faktördür. İklim değişikliği ve turizm ilişkisine bu perspektiften yaklaşıldığı zaman, dünyadaki turizm dinamiklerinin, popüler turizm destinasyonlarının, turist çeken ve turist üreten merkezlerin yeniden tanımlanma sürecine girecekleri ve bu süreçte farklı bölgeler için farklı tehditler ve fırsatların ortaya çıkacağı görülmektedir. Bugün dünyanın en popüler turizm destinasyonlarından biri olan ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzası için oluşacak fırsat ve tehditleri öngörebilmek ve buna uyumlu turizm planlaması yapmak bu bölgedeki turizm sektörünün sürekliliği açısından oldukça kritiktir. Türkiye için önemli bir ekonomik sektör olan turizmin iklim değişikliğine karşı dayanıklılığının arttırılması, gelecekteki turizm gelişme, yatırım ve teşvik politikalarının öngörülen tehdit ve fırsatları gözeterek oluşturulması ile mümkündür. Bu çalışma, Türkiye için öngörülen iklim değişikliği senaryolarını dikkate alarak turizm sektörünün karşı karşıya kalacağı fırsat ve tehditleri belirlemeyi ve gelecek turizm planlaması için altlık oluşturacak öneriler geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç çerçevesinde detaylı bir literatür çalışması yapılarak, elde edilen bulgular GZFT (SWOT) analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bu çalışma, iklim değişikliğine karşı Türkiye turizminin güncel ve gelecekteki durumunu ortaya koyması ve bu temelde öneri geliştirmesi bakımından önemlidir

Anahtar Kelimeler

Turizm Planlaması, GZFT Analizi, İklim Değişikliği, İklim Değişikliği ve Turizm, Türkiye, Stratejik Planlama

Kaynakça

• Amelung, B., Nicholls, S., ve Viner, D. (2007). “Implications of global climate change for tourism flows and seasonality”. Journal of Travel Research, 45(3), 285-296.
• Amelung, B., ve Viner, D. (2006). “Mediterranean tourism: exploring the future with the tourism climatic index”. Journal of Sustainable Tourism, 14(4), 349-366.
• ATO, (2007). “Küresel ısınma sektörleri yaktı”. http://www.atonet.org.tr Erişim Tarihi: 07.01.2022
• Aydemir, B., ve Şenerol, H., (2014). “İklim değişikliği ve Türkiye turizmine etkileri: Delfi anket yöntemiyle yapılan bir uygulama çalışması”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 17 (31): 381-416.
• Aygün, A, Baycan, T. (2020a). “A critical analysis of turkey’s tourism strategy plan (2023) based on the key factors in mitigation and adaptation to climate change”. Journal of Tourism Leisure and Hospitality, 2(2), 48-61.
• Aygün A., Baycan T. (2020b). “Risk assessment of urban sectors to climate change in Istanbul”. Economic and Social Changes: Facts, Trends, Forecast, vol. 13, no. 3, pp. 211-227. DOI: 10.15838/esc.2020.3.69.14
• Aygün Oğur, A., Baycan, T. (2022). “Assessing climate change impacts on tourism demand in Turkey. Environ Dev Sustain”. https://doi.org/10.1007/s10668-022-02135-7
• Aygün, A. (2021). Impacts of climate change on tourism sector in Turkey: challenges and future prospects. (Doktora Tezi,). İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Becken, S. (2005). “Harmonising climate change adaptation and mitigation: The case of tourist resorts in Fiji”. Global Environmental Change, 15(4), 381-393.
• Becken, S. (2014). “Water equity–Contrasting tourism water use with that of the local community”. Water resources and industry, 7, 9-22.
• Boz, M. (2019). “Turizmin Gelişmesinde Alternatif Turizm Pazarlamasının Önemi: Antalya Örneği”. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 977-994.
• Ciscar Martinez, J. C., Feyen, L., Soria Ramirez, A., Lavalle, C., Raes, F., Perry, M ve Donatelli, M. (2014). “Climate Impacts in Europe. The JRC PESETA II Project”. Institute for Prospective and Technological Studies, Joint Research Centre
• Ciscar, J. C., Soria, A., Goodess, C. M., Christensen, O. B., Iglesias, A., Garrote, L., ve Nicholls, R. (2009). “Climate change impacts in Eeurope. Final report of the PESETA Research Project (No. JRC55391)”. Joint Research Centre (Seville site).
• Cocolas, N., Walters, G., ve Ruhanen, L. (2016). “Behavioural adaptation to climate change among winter Alpine tourists: An analysis of tourist motivations and leisure substitutability”. Journal of Sustainable Tourism, 24(6), 846-865.
• Dann, G. M. (1977). “Anomie, ego-enhancement and tourism”. Annals of Tourism Research, 4(4), 184-194
• Dawson, J., ve Scott, D. (2007). “Climate change vulnerability of the Vermont ski tourism industry (USA)”. Annals of Leisure Research, 10(3-4), 550-572.
• Demircan, M., Demir, Ö., Atay, H., Eskioğlu, O., Yazıcı, B., Gürkan, H., Tuvan, A.ve Akçakaya, A., (2014). “Türkiye’de yeni senaryolara göre iklim değişikliği projeksiyonları”, TÜCAUM-VIII. Geography Symposium, Ankara.
• Demiroğlu, O. (2013). İklim değişikliğinin kış turizmine etkisi. (Doktora Tezi) İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Eugenio-Martin, J. L., ve Campos-Soria, J. A. (2010). “Climate in the region of origin and destination choice in outbound tourism demand”. Tourism Management, 31(6), 744-753.
• Giannakopoulos, C., Bindi, M., Moriondo, M., Lesager, P., ve Tin, T. (2005). “Climate change impacts in the Mediterranean resulting from a 20 C global temperature rise”. A Report for WWF. Gland, Switzerland.
• Grillakis, M. G., Koutroulis, A. G., Seiradakis, K. D., ve Tsanis, I. K. (2016). “Implications of 20 C global warming in European summer tourism”. Climate services, 1, 30-38.
• Gülbahar, O. (2009). “1990’lardan günümüze Türkiye’de kitle turizminin gelişimi ve alternatif yönelimler”. Süleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics ve Administrative Sciences, 14(1).
• Gülbahar, O., (2008). “Küresel ısınma, turizme olası etkileri ve Türkiye”. KMU İİBF Dergisi 10(15): 160-198.
• Gürel E. ve Tat M., (2017) “SWOT analysis: a theoretical review”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10 (51), s. 994-1006.
• Hamilton, J. M., D. J. Maddison, D. J., ve Tol, R. S. J., (2005). “Climate change and international tourism: A simulation study”. Global Environmental Change, 15 (3): p. 253-266.
• Hamilton, J. M., ve Tol, R. S. J. (2007). “The impact of climate change on tourism in Germany, the UK and Ireland: a simulation study”. Regional Environmental Change, 7, 161-172.
• Harrison, S. J., Winterbottom, S. J., ve Sheppard, C. (1999). “The potential effects of climate change on the Scottish tourist industry”. Tourism Management, 20(2), 203-211
• Heitmann, S. (2011). “Tourist behaviour and tourism motivation”. Research Themes for Tourism, 31-44.
• IPCC (2007): Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Parry, M.L., Canziani, O.F., Palutikof, J.P., van der Linden, P.J., Hanson, C.E., (eds.)]. Cambridge University Press
• Jarratt, D., ve Davies, N. J. (2020). “Planning for climate change impacts: coastal tourism destination resilience policies”. Tourism Planning ve Development, 17(4), 423-440.
• Jones, B., ve Scott, D., (2006a). “Climate change, seasonality and visitation to Canada’s National Parks”. Journal of Parks and Recreation Administration, 24, p.42-62.
• Jones, B., ve Scott, D., (2006b). “Implications of climate change for visitation to Ontario’s Provincial Parks”. Leisure, 30, p.233-261.
• Kadıoğlu, M. (2001). Bildiğiniz Havaların Sonu. Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye. Güncel Yayıncılık.
• Karaca, M., ve Nicholls, R. J. (2008). “Potential implications of accelerated sea-level rise for Turkey”. Journal of Coastal Research, 24(2 (242)), 288-298
• Önol, B., Ünal, Y.S. ve Dalfes, H.N. (2009). “İklim değişimi senaryosunun Türkiye üzerindeki etkilerinin modellenmesi”. İTÜ Dergisi, 8(5), 169-177.
• Scott, D. (2003). “Climate change and tourism in the mountain regions of North America”. In 1st International Conference on Climate Change and Tourism (s. 9-11).Scott, D., Hall, C. M., ve Gössling, S. (2019). “Global tourism vulnerability to climate change”. Annals of Tourism Research, 77, 49-61.
• Scott, D., Jones, B., ve Konopek, J. (2007). “Implications of climate and environmental change for nature-based tourism in the Canadian Rocky Mountains: a case study of Waterton Lakes National Park”. Tourism Management, 28, 570-579.
• Scott, D., McBoyle G., ve Minogue, A., (2006). “Climate change and the sustainability of ski-based tourism in Eastern North America: A reassessment”. Journal of Sustainable Tourism 14(4): p.376-398.
• Scott, D., Rutty, M., Amelung, B., ve Tang, M. (2016). “An inter-comparison of the holiday climate index (HCI) and the tourism climate index (TCI) in Europe”. Atmosphere, 7(6), 80
• Sevim, B., ve Ünlüönen, K., (2010). “İklim değişikliğinin turizme etkileri: konaklama işletmelerinde bir uygulama”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 28(1): 43-66.Sharpley, R. (2009). Tourism development and the environment: Beyond sustainability? Routledge.
• Smith, K. (1993). “The influence of weather and climate on recreation and tourism”. Weather, 48(12), 398-404.
• Solomon, S., Qin, D., Manning, M., Averyt, K., Marquis, M., ve Tignor, M. M. (Eds.). (2007). Climate Change 2007-The Physical Science Basis: Working Group I Contribution To The Fourth Assessment Report Of The IPCC (Vol. 4). Cambridge University Press.
• Somuncu, M., (2018). “İklim değişikliği Türkiye için bir tehdit mi, bir fırsat mı?”. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu 3-6 Ekim 2018, Ankara.
• Şen, Ö. L., (2013). “Türkiye’de iklim değişikliğinin bütünsel resmi”. III. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, TİKDEK, İstanbul.
• Türkeş, M. (1994). “Artan sera etkisinin Türkiye üzerindeki etkileri”. TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 321, 71, Ankara.
• Türkeş, M. (2001). “Hava, iklim, şiddetli hava olayları ve küresel ısınma”. Devlet Meteoroloji İsleri Genel Müdürlügü 2000 Yılı Seminerleri, Teknik Sunumlar, Seminerler Dizisi: 1: 187-205, Ankara.
• UNWTO (2008), Climate change and tourism – responding to global challenges. World Tourism Organization, Madrid.
• UNWTO, (2020) International tourism highlights. 2020 Edition. Erişim tarihi: 02.02.2022 Erişim adresi: https://www.e-unwto.org/doi/epdf/10.18111/9789284422456
• Uysal, M., Li, X., ve Sirakaya-Turk, E. (2008). “Push-pull dynamics in travel decisions”. Handbook of Hospitality Marketing Management, 412-439.
• Viner, D., ve Agnew, M. (1999). Climate change and its impacts on tourism. Norwich: Climatic Research Unit, University of East Anglia.
• WTTC (2019). https://www.wttc.org/-/media/files/reports/economic-im-pact -rese arch/regions-2019/world2019.pdf Erişim Tarihi: 17.01.2022.
• Yıldız, Z., (2009). “Küresel ısınma ve alternatif turizme yönelim üzerine etkileri”.Vizyoner E-dergi, 1(1):77-91.
• Zeydan, Ö., Sevim, B., (2008). “İklim değişikliğinin kış turizmine etkileri”. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu 13-14 Mart Ankara, s. 156-171