KENTSEL BÜYÜME DİNAMİKLERİNİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ETKİLERİ ÇERÇEVESİNDE YENİDEN İRDELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 174 - 198, 20.02.2022

Gamze Kazancı Altınok

Öz

Bu çalışmada, kentsel büyüme dinamikleri ile iklim değişikliği arasındaki ilişki ortaya koyulmaktadır. Kentsel büyümenin itici güçleri literatür değerlendirmesiyle ele alınmış ve kentsel büyümede etkin olan her bir girdi iklim değişikliğine etkileri yönüyle incelenmiştir. İki aşamalı literatür değerlendirmesiyle küresel ölçekte öne çıkan UNDP, OECD ve IPCC gibi hem büyümenin sınırlarını ve biçimlerini tarifleyen hem de iklim değişikliği üzerine çalışmalar yapan uluslararası kurumların büyüme yaklaşımı ve iklim değişikliğine ilişkin stratejileri incelenerek konuya dair mekânsal, ekonomik, sosyal ve çevresel değerlendirmeler yapılmaktadır. Literatür değerlendirmesinin ikinci kısmında da Türkiye’de kentsel büyüme ve iklim değişikliğine ilişkin yapılan çalışmalar ortaya koyulmuştur. Kavramsal çerçevede hem uluslararası hem de ulusal yayınlar üzerinden, iklim değişikliği bağlamında kentsel büyüme politikalarının nasıl şekillendirilmesi gerektiği ortaya koyulmuştur.

Çalışma bulgularında, arazi kullanım politikalarının önemine, yapılaşmamış/doğal/hassas alanların varlığının dikkate alınmasına, yerel yönetimlerin konuya dahil edilerek yere özgü değişen iklim değişikliği etkilerine göre büyüme politikalarının gözden geçirilmesine vurgu yapılmıştır. Bir tartışma makalesi niteliğinde olan bu çalışmada, konuya ilişkin belge ve dokümanlar incelenerek yapılan Türkiye değerlendirmesinde de benzer şekilde, kentsel büyüme politikalarında iklim değişikliğinin etkilerinin dikkate alınması gerektiğine değinilmiştir. Yapılan çalışmanın iklim değişikliğinin kentsel büyüme dinamikleri ile ilişkisini ortaya koyması sebebiyle, iklim değişikliğine uyum politikalarının geliştirilmesinde Türkiye için özgün bir yol haritası sunabileceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği, Kentsel Büyüme, İklim Değişikliğine Uyum, Arazi Kullanım Politikaları, Türkiye.

Kaynakça

• Adams, D. (1994). Urban planning and the development process. Psychology PressAgunbiade, M. E., Rajabifard, A. ve Bennett, R. (2012). “The dynamics of city growth and the impact on urban land policies in developing countries”. International journal of urban sustainable development, 4(2), 146-165.
• Bai, X., Balk, D., Braga,T., Douglas,I.,Elmqvist,T., Rees,W., Satterthwaite, D., Songsore and J., Zlotniki, H. (2005). Urban Areas in Hassan. In R., Scholes, R. ve Ash, N., (Eds.), Ecosystems and Human Well-being: Current State and Trends (1), ss.273-293). London: Island Press.
• Balaban, O. (2012). “Climate Change and Cities: A Review on the Impacts and Policy Responses”, METU Journal of the Faculty of Architecture 29 (1), 21-44.
• Bhat, P. A., Shafiq, M. U., Mir, A. A. ve Ahmed, P. (2017). “Urban sprawl and its impact on land-use/land cover dynamics of Dehradun City”, India. International Journal of Sustainable Built Environment, 6(2), 513-521.
• Bhatta, B. (2010). Analysis of urban growth and sprawl from remote sensing data. Berlin: Springer.
• Black, R., Kniveton, D., Skeldon, R., Coppard, D., Murata, A. ve Schmidt-Verkerk, K. (2008). “Demographics and climate change: Future trends and their policy implications for migration”. Development Research Centre on Migration, Globalisation and Poverty. Brighton: University of Sussex. Bowen, A., Cochrane, S. ve Fankhauser, S. (2012). “Climate change, adaptation and economic growth”. Climatic change, 113(2), 95-106.
• Braganza, K. ve Church, J. A. (2011). “Observations of Global and Australian Climate”. In H. Cleugh, et al (Eds.), Climate Change; Science and Solutions for Australia, 1-14.
• Brenner, N. ve Schmid, C. (2014). “The ‘Urban Age’ in Question”. International Journal of Urban and Regional Research, 38(3), 731-755.
• Byomkesh, T., Nakagoshi, N. ve Dewan, A. M. (2012). “Urbanization and green space dynamics in greater Dhaka, Bangladesh”. mLandscape and Ecological Engineering, 8(1), 45-58.
• Chen, M., Zhang, H., Liu, W. ve Zhang, W. (2014). “The global pattern of urbanization and economic growth: Evidence from the last three decades”. PLoS ONE, 9(8).
• Cooley, H., Gleick, P. H. ve Wolff, G. H. (2006). Desalination, with a grain of salt: A California perspective.
• Çolakoğlu, E. (2019). “İklim Değişikliği, Sürdürülebilir Kentler ve Kentsel Planlama Etkileşimi”. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Erişim adresi: http://www. iklimin. org/moduller/kentmodulu-surdurulebilirkentler. pdf.
• De Sherbinin, A., Schiller, A. ve Pulsipher, A. (2007). “The vulnerability of global cities to climate hazards”. Environment and urbanization, 19(1), 39-64.
• Drake, F. (2013). “Mitigating climate change at sub-national scales: The Yorkshire ve Humber experience”. Journal of Environmental Planning and Management, 56(3), 435-454.
• EC (2018). “Evaluation of the EU Strategy on adaptation to climate change”. Report from The Commission to The European Parliament and The Council on the implementation of the EU Strategy on adaptation to climate change, Brussels.
• EC (2019) European Green Deal. Erişim adresi: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en
• Estrada, F., Botzen, W. W. ve Tol, R. S. (2017). “A global economic assessment of city policies to reduce climate change impacts”. Nature Climate Change, 7(6), 403-406.
• Frenkel, A. ve Ashkenazi, M. (2008). “Measuring urban sprawl: how can we deal with it?”. Environ Plan Design. 35(1), 56-79.
• Frumkin, H., Frank, L. ve Jackson, R. J. (2004). Urban Sprawl And Public Health: Designing, planning, and building for healthy communities, Island Press, 1-34.
• Gedikli, B. ve Balaban, O. (2018). “An evaluation of local policies and actions that address climate change in Turkish metropolitan cities”. European Planning Studies,26(3), 458-479.
• Gleeson, B., Dodson, J. ve Spiller, M. (2010). “Metropolitan governance for the Australian city: The case for reform”. Issues Paper, 12(1), 1-26.
• Haase, D., Kabisch, N. ve Haase, A. (2013). “Endless urban growth? On the mismatch of population, household and urban land area growth and its effects on the urban debate”. PLoS One, 8(6).
• Halmy, M. W. A., Gessler, P. E., Hicke, J. A. ve Salem, B. B. (2015). “Land use/land cover change detection and prediction in the north-western coastal desert of Egypt using Markov-CA”. Applied Geography, 63, 101-112.
• Hunt, A. ve Watkiss, P. (2011). “Climate change impacts and adaptation in cities: a review of the literatüre”. Climate Change, 104, 13-49.
• IIED (2007). Adapting to Climate Change in Urban Areas The possibilities and constraints in low- and middle-income nations. Human Settlements Discussion Paper Series Theme: Climate Change and Cities. Erişim adresi: http://www.iied.org/HS/topics/accc.html.
• IPCC (2007). Fourth Assessment Report: Climate Change 2007. Erişim adresi:http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg2/en/contents.html IPCC (2011). Summary for Policymakers. In: Intergovernmental Panel on Climate Change Special Report on Managing the Risks of Extreme Events and Disasters to Advance Climate Change Adaptation. Erişim adresi: http://www.ipcc.ch/pdf/ specialreports/srren/SRREN_FD_SPM_final.pdf
• Johnson, M.P. (2001). Environmental impacts of urban sprawl: a survey of theliterature and proposed research agenda. Environment and Planning A, (33), 717-735.
• Kahn, M. E. (2009). “Urban growth and climate change”. Annu. Rev. Resour. Econ., 1(1), 333-350.
• Kahn, M. E., Mohaddes, K., Ng, R. N., Pesaran, M. H., Raissi, M. ve Yang, J. C. (2019). Long-term macroeconomic effects of climate change: A cross-country analysis. National Bureau of Economic Research.
• Kahraman, S. ve Şenol, P. (2018). “İklim Değişikliği: Küresel, Bölgesel ve Kentsel Etkileri”. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, 353-370.
• Kazancı, G. (2019). İklim Değişikliğine Uyum Kapsamında Akıllı Kentlerin Rolü: Muğla Metropoliten Alanı Üzerine Bir Değerlendirme. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Kazancı, G. ve Tezer, A. (2021). “İklim Değişikliğine Uyumda Mekânsal Planlama ve Akıllı Yönetişim Çerçevesinde Türkiye”. Planlama Dergisi, 31(2), 302-320.
• Kpienbaareh, D., Bezner Kerr, R., Luginaah, I., Wang, J., Lupafya, E., Dakishoni, L. ve Shumba, L. (2020). “Spatial and ecological farmer knowledge and decision-making about ecosystem services and biodiversity”. Land, 9(10), 356.
• La Rosa, D. ve Privitera, R. (2013). “Characterization of non-urbanized areas for landuse planning of agricultural and green infrastructure in urban contexts”. Landscape and Urban Planning, (109), 94-106.
• Leichenko, R. (2011). “Climate change and urban resilience”. Current Opinion in Environmental Sustainability, 3(3), 164-168.
• Lu, Q. (2017). “Linking Climate Change and Socio-economic Impact for Long-term Urban Growth in Three Mega-cities.
• Mandal, J., Ghosh, N. ve Mukhopadhyay, A. (2019). “Urban Growth Dynamics and Changing Land-Use Land-Cover of Megacity Kolkata and Its Environs”. Journal of the Indian Society of Remote Sensing, 47(10), 1707-1725.
• Masek, J. G., Lindsay, F. E. ve Goward, S. N. (2000). “Dynamics of urban growth in the Washington DC metropolitan area, 1973-1996, from Landsat observations”. International Journal of Remote Sensing, 21(18), 3473-3486.
• Mavrič, J. ve Bobek, V. (2015). “Measuring Urban Development and City Performance”. Perspectives on Business and Management, 71.
• McDonald, R. I., Green, P., Balk, D., Fekete, B. M., Revenga, C., Todd, M. ve Montgomery, M. (2011). “Urban growth, climate change, and freshwater availability”.Proceedings of the National Academy of Sciences, 108(15), 6312-6317.
• McEvoy, J. ve Wilder, M. (2012). “Discourse and desalination: Potential impacts of proposed climate change adaptation interventions in the Arizona–Sonora border region”. Global Environmental Change, 22(2), 353-363.
• Melia, S. P. G. ve Barton, H. (2011). “The paradox of intensification”. Transport Policy 18(1), 46-52.
• Miller, B. ve Jonas, A. (2018). Spaces of The Environment and Nature. Kevin Ward, Andrew E.G. Jonas, Byron Miller ve David Wilson (Eds.), The Routledge Handbook on Spaces of Urban Politics, 107-109.
• Moradi, M. ve Tamer, N. G. (2017). “Bursa Örneğinde Kentsel Büyümenin Yerel İklim Değişikliği Üzerine Etkisi”. Planlama Dergisi, 27(1), 26-37.
• Moser, S.C. ve A.L. Luers. (2008). “Managing climate risks in California: the need to engage resource managers for successful adaptation to change”. Climatic Change, (87), 309-322.
• Müller, A. ve Höfer, R. (2014). “The impacts of climate and land-use change on flood and heat hazards”. In Climate Adaptation Santiago (pp. 107-126). Springer, Berlin, Heidelberg.
• New Climate Economy Report (NCER) (2014). The Global Commission on the Economy and Climate.
• Nichols Clark, T., Lloyd, R., Wong, K. K. ve Jain, P. (2003). “Amenities drive urban growth: a new paradigm and policy linkages”. In The city as an entertainment machine, 291-322. Emerald Group Publishing Limited.
• O’Donnell, T. (2019). “Contrasting land use policies for climate change adaptation: A case study of political and geo-legal realities for Australian coastal locations”. Land Use Policy, 88, 104-145.
• OECD (2012). Green Growth and Developing Countries- A Summary for Policy Makers, Paris: OECD Publishing.
• OECD (2015). “Climate Change Risks and Adaptation: Linking Policy and Economic”, OECD Publishing, Paris.
• Privitera, R., Palermo, V., Martinico, F., Fichera, A. ve La Rosa, D. (2018). “Towards lower carbon cities: Urban morphology contribution in climate change adaptation strategies”. European Planning Studies, 26(4), 812-837.
• Ren, J., Zhou, W., Liu, X., Zhou, L., Guo, J., Wang, Y., ... & Ma, R. (2020). “Urban Expansion and Growth Boundaries in an Oasis City in an Arid Region: A Case Study of Jiayuguan City, China”. Sustainability, 12(1), 210.
• Revi,A. (2008). “Climate change risk: an adaptation and mitigation agenda for Indian cities”. Environment and Urbanization, 20(1), 207-229.
• Revi, A., D.E. Satterthwaite, F. Aragón-Durand, J. Corfee-Morlot, R.B.R. Kiunsi, M. Pelling, D.C. Roberts ve W. Solecki. (2014). Urban areas. In: Climate Change
• Rosenzweig, C., W.D. Solecki, S.A. Hammer ve S. Mehrotra (eds.), (2011). “Climate Change and Cities: First Assessment Report of the Urban Climate Change Research Network”. Cambridge University Press, Cambridge, UK, 286.
• Scheuer, S., Haase, D. ve Volk, M. (2017). “Integrative assessment of climate change for fast-growing urban areas: Measurement and recommendations for future research”. PloS one, 12(12), e0189451. Shin, H.B. (2018). “Geography: Rethinkinf the ‘Urban’ and ‘Urbanization’. Deljana Iossifova, Christopher N.H. Doll, Alexandros Gasparatos (Eds.), Defining the Urban: Interdisciplinary and Professional Perspectives içinde (s. 27-39). Oxon: Routlegde.
• Solecki, W.D ve R.M. Leichenko. (2006). “Urbanization and the metropolitan environment: lessons from New York and Shanghai”. Environment: Science and Policy for Sustainable Development, 48(4), 8-23.
• Tayanç, M., İm, U., Doğruel, M. ve Karaca, M. (2009). “Climate change in Turkey for the last half century”. Climatic Change, 94(3-4), 483-502.
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. (2010). Turkey’s National Climate Change Adaptation Strategy and Action Plan. Department of Climate Change, Ankara.
• T.C. Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). 11. Kalkınma Planı. Ankara UNDP (2015). Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. Accessed by www.sustainabledevelopment.un.org.
• UN-HABITAT (2011). Cities and Climate Change: Global Report on Human Settlements 2011. Earthscan Publications Ltd, London, UK and Washington, DC, USA.