SÜRDÜRÜLEBİLİR KIRSAL KALKINMA VE MİMARLIK İÇİN TARIM EĞİTİM MODELLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 6, 120 - 138, 31.12.2024

Asu İrem Özfırtına , Ruşen Yamaçlı

Öz

Kırsal mimari ait olduğu yörenin tarihsel ve kültürel yönlerini yansıtan, içerisinde geleneksel mimari bilgiyi barındıran, bulunduğu bölgede doğayla uyum içinde var olan yerel bir mimaridir. Yoğun ve düşeyde yükselen kentsel mimarinin aksine çevresindeki topografyadan, yerel malzemelerden, kır insanının geleneklerinden ilhamını alır. Kırsal mimari ve yerleşimler doğal çevreye uygun yapılaşması, insanın sosyal yaşamını doğayla iç içe bir ortamda teşvik etmesi ve ekonomik dayanıklılığı arttırmaya destek olabilecek faaliyetleri sebebiyle sürdürülebilir kalkınma için önemli bir rol oynamaktadır. Sürdürülebilir kırsal kalkınma çevrenin ve kültürün korunmasını, toplumun güçlenmesini ve ekonomik kalkınmayı dikkate alan bütünsel bir yaklaşımı içermektedir. Yapılan çalışmada bu kapsamda öncelikle güncel durumu tespit edebilme adına kırsal yerleşimlerin kalkınması için yapılan çeşitli çalışmalar incelenmiştir. Tarım uygulamalarının sürdürülebilir kırsal kalkınmadaki rolü saptanmış ve yeni nesli tarım uygulamalarına yönlendirmek için nitelikli tarım eğitiminin önemi vurgulanmıştır. Tarım eğitiminin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına olabilecek potansiyel katkıları ortaya koyulmuş ve dünyada bu konuda öncü örnekler olarak Amerika ve Hollanda’nın tarım eğitimi sistemleri incelenip Türkiye’nin mevcut durumdaki tarım eğitimi uygulamalarıyla ortak ve farklı yönleri saptanmıştır. Bu bulgular sonucunda tarım eğitiminin kırsal kalkınma ve sonrasında da sürdürülebilir toplum olma yolundaki bağlantısı tespit edilmiş, Türkiye’nin bu konudaki eksikleri saptanmış ve tarım eğitiminin gençler tarafından tercih edilmesi ve ülkenin her yerinde yaygınlaşması için nitelikli tarım eğitim modeli önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

kırsal mimari, kırsal yerleşim, sürdürülebilir kalkınma, tarım eğitimi

Kaynakça

• Ata, A. Y., & Dallı, T. (2024). “Kırsal Kalkınma Ürerine Bir Literatür Araştırması”. Journal of Economics and Research, 5(1), 1-19. https://doi.org/10.53280/jer.1456210
• Aysu, B., & Aral, N. (2024). “Erken Çocuklukta Tarım Eğitimi: Sürdürülebilir Geleceğin Temelleri Olabilir mi?”. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 11(1), 18-24. https://doi.org/10.62163/aucevrebilim.1486247
• Berezowitz, C.K., Yoder, A.B.B. & Schoeller, D.A., (2015). “School Gardens Enhance Academic Performance and Dietary Outcomes in Children”. The Journal of School Health, 85 (8):508-518
• Blair S.A., Edwards G., Yu K., Jovel E., Powell L.J., Renwick K., Conklin A.I., (2023) “What Is a School Farm? Results of a Scoping Review”. International Journal of Environmental Research and Public Health. 20(7):5332. https://doi.org/10.3390/ ijerph20075332
• Donovan, K., Gkartzios, M. (2014) “Architecture and Rural Planning: ‘Claiming the Vernacular’”. Land Use Policy 41, s.334-343
• European Comission, (2023), “Report From The Commission to the European Parliament and the Council”, Summary of CAP Strategic Plans for 2023-2027: joint effort and collective ambition.
• FAO, (2023) World Food and Agriculture-Statistical Yearbook 2023. Rome. https:// doi.org/10.4060/cc8166en
• Graham H., Beall D.L., Lussier M., McLaughlin P., Zidenberg-Cherr S., (2005) “Use of School Gardens in Academic Instruction”. Journal of Nutrition Education and Behavior, Volume 37, Issue 3, Pages 147-151. https://doi.org/10.1016/S1499- 4046(06)60269-8
• Kurtuluş, V. B., & Şahin Güçhan, N. (2024). “A Critical Review on Conservation of Rural Architecture and Life in Turkey: Visions, Tools, and Organizations”. Kültür Araştırmaları Dergisi(20), 186-214. https://doi.org/10.46250/kulturder.1412856
• Liefländer, A. K., Fröhlich, G., Bogner, F., & Schultz, P. (2013). “Promoting connectedness with nature through environmental education”. Environmental Education Research. 19, 370–384. https://doi.org/10.1080/13504622.2012.697545
• Manning , J., Cosby, A., McDonald, N., & Fogarty, E. (2024). “Primary and Secondary School Students’ Knowledge and Perceptions of Agriculture”. Journal of Agricultural Education. 65(2), 226–240. https://jae-online.org/index.php/jae/article/view/2495
• Mercier S.,(2015) Food and Agricultural Education In The United States, http:// perma.cc/9PCZ-D3MX.
• Mulder M. ve Kupper H. (2006) “The Future of Agricultural Education: The Case of the Netherlands”. Journal of Agricultural Education and Extension, 12:2, 127-139, DOI: 10.1080/13892240600861658
• Mulder M. ve Biemans H. J. A. (2018) “Agricultural education in the Netherlands: from crystallizing to dissolving?” The Journal of Agricultural Education and Extension. 24:1, 1-5
• Özçatalbaş, O., Budak, D.B., Boz, İ., Demiryürek, K., Boyac ı, M.,Karaturhan, B. (2010) “Türkiye’de Tarımsal Eğitim ve Yayım İlişkisi”. Türkiye, IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, Şanlıurfa, s.934-941.
• Padro, J.M.F. (2023) “Challenges and Current Research Trends for Vernacular Architecture in a Global World: A Literature Review”. Buildings (13), 162. https:// doi.org/10.3390/buildings13010162
• Sachs, J. D., Lafortune, G., & Fuller, G. (2024). “The SDGs and the UN Summit of the Future”. Sustainable Development Report 2024. Dublin: Dublin University Press. https://doi.org/10.25546/108572
• Tarım ve Orman Bakanlığı, (2019), “Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı, III. Tarım Orman Şurası çalışma grup belgeleri 2. Cilt”. 18-21 Kasım 2019, Ankara.
• URL-1: ICOMOS, 1999, “Chater on the Built Vernacular Heritage”, erişim adresi: https://www.icomos.org/en/component/content/article?id=164:charter-of-the-built- vernacular-heritage/ 17.03.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-2: OECD, “Rural Development And Rural Well-Being”, erişim adresi: https:// www.oecd.org/regional/rural-development/ 24.03.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-3: OECD, “Innovation In Rural Areas”, erişim adresi: https://www.oecd.org/regional/ rural-development/Rural-innovation-background.pdf/ 24.03.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-4: European Comission resmî web sitesi, erişim adresi: https://agriculture. ec.europa.eu/common-agricultural-policy/rural-development_en/ 25.04.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-5: The National Council for Agricultural Education, 2023, erişim adresi: https:// thecouncil.ffa.org/ageducation/ 11.05.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-6: https://tea.texas.gov/academics/college-career-and-military-prep/career- and-technical-education/afnr-cluster-file.pdf/ 19.07.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-7: https://educate.iowa.gov/higher-ed/cte/iowa-quality/programs-study/content- areas/agriculture-food-natural-resources/ 19.07.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-8: https://education.mn.gov/MDE/dse/cte/prog/Ag/PROD045867/ 19.07.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-9: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, (2023). MEB’in Tarım Liseleri Hamlesiyle Türkiye Tarım Üssü Haline Gelecek, erişim adresi: https://www.meb.gov.tr/mebin-tarim-liseleri- hamlesiyle-turkiye-tarim-ussu-haline-gelecek/haber/29776/tr / 26.04.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-10: İzTarım, “Tarım Okulu”, erişim adresi: https://www.iztarim.com.tr/proje/ tarim-okulu/ 26.04.2024 tarihinde erişilmiştir.
• URL-11: https://erdemokullari.com.tr/organik-tarim-okulu/
• URL-12: https://www.zubeydehanim.com.tr/kampus/rehber/118/tarim-okulu.html Viviano, F. (2017) “This Tiny Country Feeds the World The Netherlands has become an agricultural giant by showing what the future of farming could look like”. National Geographic Magazine, erişim adresi:
• https://www.nationalgeographic.com/magazine/article/holland-agriculturesustainable- farming 19/07/2024 tarihinde erişilmiştir. World Commission on Environment and Development. (1987). Our common future. Oxford University Press.