Yoksul Hanelerin Yaşam Koşullarını Etkileyen Sosyo-ekonomik Durumların Tespiti: Elazığ Örneği

Yıl 2023, , 235 - 262, 25.01.2023

Pelin Kılınç , Merve Sefa Yılmaz

https://doi.org/10.54752/ct.1241230

Öz

Bu çalışmada insani düzeydeki ihtiyaçlara ulaşmada yoksul hanelerin sosyoekonomik durumlarının betimsel bir analizi yapılmıştır. Böylece yoksulluğun bireylerin yaşam koşullarını nasıl etkilediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma yoksulluğun yoksulluk içinde yaşayan hanelerin yaşam koşullarını nasıl derinleştirdiğini ve bunu yoksul fertlerin anlatımları ve deneyimleri ile ortaya koyması açısından önemlidir. Araştırmanın örneklemini amaçlı örnekleme yöntemlerinden kartopu tekniğiyle belirlenmiş kırk beş hane oluşturmaktadır. Her hanede ebeveynlerden sadece biri ile görüşme yapılmıştır. Araştırmanın verileri ise yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen verilerin sonuçlarına dayanmaktadır. Araştırma nitel bir araştırma olup betimlemeye dayalı bir durum tespit çalışmasıdır. Yoksul fertlerin yaşam profilleri ve koşullarının nasıl olduğunu daha iyi anlayabilmek adına yapılan bu çalışma neticesinde kişilerin yoksulluğu derin bir şekilde yaşadıkları tespit edilmiştir. Hane bazlı ve bireysel açıdan yoksulluğun belirleyicileri olarak ele alınmaya çalışılan bu çalışmada hanelerin sosyoekonomik durumları, barınma, beslenme, giyim gibi temel ihtiyaç alanlarındaki eksiklikleri ve muhtaçlık durumları tespit edilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, yoksulluk göstergeleri, yoksulların yaşam koşulları, sosyoekonomik profil, Elazığ’da yoksulluk

The Determination of Socioeconomic Situations that Affect the Life Conditions of Poor Households: The Case of Elazığ

Öz

Bu çalışmada insani düzeydeki ihtiyaçlara ulaşmada yoksul hanelerin sosyoekonomik durumlarının betimsel bir analizi yapılmıştır. Böylece yoksulluğun bireylerin yaşam koşullarını nasıl etkilediği tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma yoksulluğun yoksulluk içinde yaşayan hanelerin yaşam koşullarını nasıl derinleştirdiğini ve bunu yoksul fertlerin anlatımları ve deneyimleri ile ortaya koyması açısından önemlidir. Araştırmanın örneklemini amaçlı örnekleme yöntemlerinden kartopu tekniğiyle belirlenmiş kırk beş hane oluşturmaktadır. Her hanede ebeveynlerden sadece biri ile görüşme yapılmıştır. Araştırmanın verileri ise yarı yapılandırılmış görüşme formundan elde edilen verilerin sonuçlarına dayanmaktadır. Araştırma nitel bir araştırma olup betimlemeye dayalı bir durum tespit çalışmasıdır. Yoksul fertlerin yaşam profilleri ve koşullarının nasıl olduğunu daha iyi anlayabilmek adına yapılan bu çalışma neticesinde kişilerin yoksulluğu derin bir şekilde yaşadıkları tespit edilmiştir. Hane bazlı ve bireysel açıdan yoksulluğun belirleyicileri olarak ele alınmaya çalışılan bu çalışmada hanelerin sosyoekonomik durumları, barınma, beslenme, giyim gibi temel ihtiyaç alanlarındaki eksiklikleri ve muhtaçlık durumları tespit edilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, yoksulluk göstergeleri, yoksulların yaşam koşulları, sosyoekonomik profil, Elazığ’da yoksulluk

Kaynakça

• Açıkgöz, R. (2013) Yoksullukla Mücadele Ve Üçüncü Sektör, Ankara: Argonot Yayınları.
• Akalın, M. (2017) “Kentli Yoksulların Konut Sorununa Yönelik Proaktif Bir Çözüm Önerisi: Artımlı Konut Modeli”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2). 1373-1408. http://doi: 10.17218/hititsosbil.306039
• Aktaş, G. (2020) “Kentsel Yoksulluk Ve Gençlerin Yoksulluğu Deneyimleme Biçimleri Üzerine Bir Alan Çalışması: Denizli Örneği”, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(1), 1-18.
• Alpago, H. ve Alpago, D. (2020) “Pandemik Salgınlar, Yoksulluk Ve Sosyoekonomik Denge”, E. Şen, D. Hıdıroğlu ve O. Yılmaz (Ed.) Covid-19 Pandemisinde Yönetim Ve Ekonomi içinde, Ankara: Gazi Kitabevi, 1-41.
• Alver, K. (2010) Siteril Hayatlar, Ankara: Hece Yayınları.
• Aydın, K. ve Güloğlu, T. (2011) “Türkiye’de Nispi Yoksulluğun Sosyo-Ekonomik Analizi”, Sosyal Siyaset Konferansları, 60(1), 89-118.
• Aytaç, Ö. (2013) “Yoksulluk, Kentsel Sınıfaltı Ve Sosyal Dışlanma: Modern Kentlerde Sınıfsal/Mekânsal Yarılma Ve Suçlaştırılma Mekanizmaları”, Ö. Aytaç ve S. İlhan (Ed.) Kentsel Yoksulluğu Yeniden Düşünmek içinde, Ankara: Birleşik Yayınevi, 65-125.
• Baltacı, A. (2018) “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri Ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Benli, A. ve Yenihan, B. (2018) “Yoksulluğun Kavramsal Çerçevesi”, G. Cerev ve B. Yenihan (Ed.) Yoksulluk Farklı Boyutlarıyla içinde, Bursa: Dora Basım-Yayın, 1-15.
• Bilen, M. ve Şan, M.K. (2006) “Yoksulluk Kültürü Ve Türkiye’de Yoksulluk Sorunu”, Sivil Toplum Dergisi, 4(13), 67-178.
• Büyüköztürk, Ş.; Kılıç Çakmak E.; Akgün, Ö.E.; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
• Dede, Y. (2016) “Nitel Yöntemler”, S. B. Demir (Çev. Ed.) Creswell: Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches içinde, Ankara: Eğiten Kitap,183-215.
• Erdoğan, N. (2016) “Yok-sanma: Yoksulluk-Maduniyet Ve Fark Yaraları”, N. Erdoğan (Ed.) Yoksulluk Halleri içinde, İstanbul: İletişim Yayınları, 47-97.
• Ergun, C. ve Koçancı, M. (2017) “Yoksulluk Ve Kentsel Mekan Üzerine Birkaç Not…” Toplum ve Demokrasi, 11(24), 201-228.
• Evcim, N., Güneş, S. ve Karaalp Orhan, H. S. (2019) “Yoksulluk Ve Ekonomik Göstergeler Arasındaki İlişki: Mena Bölgesi Analizi”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36), 291-310.
• Karayılmazlar, E. ve Güler, A. (2015) “Yoksulluk, Yoksulluğun Nedenleri, Sosyo-Ekonomik Etkileri, Türkiye Ve Dünyada Yoksulluğun Boyutları”, Vergi Raporu, (193), 24-44.
• Kaya, F. (2011) “Ağrı Kent Profilinde Sosyo-Ekonomik Boyutlarıyla Kentsel Yoksulluk”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 219-242.
• Koçoğlu. D. ve Akın. B. (2009) “Sosyoekonomik Eşitsizliklerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Yaşam Kalitesi İle İlişkisi”, DEÜ Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(4), 145-154.
• Lefebvre, H. (2016) Mekânın Üretimi, (Çev. I. Ergüden), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Marshall, G. (2005). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Memiş, H. (2014) “Küreselleşme ve Yoksulluk İlişkisi”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 144-161.
• Merriam, S. B. (2015) Nitel Araştırma Desen Ve Uygulama İçin Bir Rehber, (Çev.Ed S. Turan), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sipahi, E. B. (2006) “Yoksulluğun Küreselleşmesi Ve Kentsel Yoksulluk: Ekonomik Ve Sosyal Boyutlarıyla Konya Örneğinde Yoksulluk”, SÜ İİBF Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), 172-189.
• Şenses, F. (2017) Küreselleşmenin Öteki Yüzü: Yoksulluk, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Taş, H. Y. ve Özcan, S. (2012) “Türkiye’de ve Dünya’da Yoksulluk Üzerine Bir Araştırma”, International Conference on Eurasian Economies, Session 3D: Büyüme ve Gelişme III. 423-430.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2019) “Hanehalkı Tüketim Harcaması”, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Household-Consumption-Expenditures-2019-33593
• Türkdoğan, O. (1977) Yoksulluk Kültürü: Gecekonduların Toplumsal Yapısı, İstanbul: Dede Korkut Yayınları.
• Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, (Eylül 2022) “Açlık Ve Yoksulluk Sınırı”, https://www.turkis.org.tr/eylul-2022-aclik-ve-yoksulluk-siniri/
• United Nations Development Program, Human development ındex (HDI), (2020b), http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-hdi
• United Nations Development Program [UNDP], Human Development Report, (2021/2022), hdr2021-22pdf_1.pdf (undp.org)
• World Bank, (2022) “Poverty and Shared Prosrerity: Correcting Course, International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank”, DOI: 10.1596/978-1-4648-1893-6. https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/37739/9781464818936.pdf
• World Bank, (2022) “Pandemic, prices and poverty”, https://blogs.worldbank.org/opendata/pandemic-prices-and-poverty
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2010) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.