Covıd-19 Pandemisinde Hizmete Devam Eden Kargo Sektörü Çalışanlarında İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Algısı ve Tutumları

Yıl 2023, , 1353 - 1378, 14.04.2023

Alper Mert , Hakan Tüzün Mustafa Necmi İlhan Meral Saygun

https://doi.org/10.54752/ct.1266876

Öz

İnternet alışverişine olan eğilim COVID-19 salgını ile ivme kazanmış ve bu durum kargo sektörü çalışanlarının çalışma koşullarını etkilemiştir. Çalışma şartlarındaki değişikliklerin ve çalışanların pandemi sürecine ilişkin algı ve tutumlarının belirlenebilmesine yönelik yapılan bu çalışma kapsamında sendika üyesi 469 kargo çalışanı ile çevrimiçi anket gerçekleştirilmiştir. Araştırma soruları kapsamında kurulan hipotezler, istatistiki yöntemlerle test edilmiştir. Anket sonuçları, pandemi döneminde kargo sektöründe çalışanların çalışma sürelerinde (%64) ve hizmet verdiği insan sayısında (%83) artış olduğunu göstermiştir. İş yerlerinde temizlik, maske ve mesafe önlemlerinin büyük oranda uygulandığı ancak mesai saatlerinin düzenlenmesi, çalışan sayısının asgari seviyede tutulması vb. tedbirlere başvurulmadığı belirlenmiştir. Ankete katılanların %70’i pandemi döneminde İSİG eğitimi almıştır. KKD kullanımı cinsiyet, yaş grupları, eğitim durumu, iş yerindeki görev ve İSİG eğitim durumuna göre farklılık göstermemektedir. İSİG eğitiminin en önemli katkıları; çalışma arkadaşları ile sosyal mesafe uygulamaya özen gösterme, maskenin hijyen kurallarına uygun kullanımı ve maske türleri arasındaki farkları öğrenme konularındadır. İSİG eğitimi alanlar, pandemi döneminin İSİG açısından daha başarılı yürütüldüğünü düşünmektedir. Sonuç olarak kargo çalışanları iş yükü, çalışma stresi, sağlık riskleri vb. birçok açıdan pandemiden olumsuz anlamda etkilendiklerini ancak alınan İSİG önlemleri ve genel tedbirler ile bu risklerin bertaraf edildiğini düşündükleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kargo çalışanları, İSİG, COVID-19 pandemisi

Kaynakça

• American College of Occupational and Environmental Medicine. (2020). Social Determinants of Health Are Needed in COVID-19 Risk Assessments for the Workforce. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 62(11), 673-676.
• Arslan, O., Gökalp Yavuz, F., Özdemir, Ş., Güney, Y., & Tuaç, Y. (2021). COVID-19 Verilerinin İstatistiksel Analizi, Modellenmesi ve Olası Risk İndeksinin Geliştirilmesi. COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri (s. 41-41). Ankara: TÜBİTAK.
• Ateş, Z. G. (2020). COVID-19’un İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Alması Gereken Önlemlere Etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(38), 161-179.
• Baker, M. G., Peckham, T. K., & Seixas, N. S. (2020). Estimating the burden of United States workers exposed to infection or disease: A key factor in containing risk of COVID-19 infection. PLoS ONE, 15(4).
• Biddlestone, M., Green, R., & Douglas, K. (2020). Cultural orientation, power, belief in conspiracy theories, and intentions to reduce the spread of COVID-19. British Journal of Social Psychology.
• Birleşik Krallık Sendikalar Kongresi. (2022). Covid-19: An Occupational Disease. https://www.tuc.org.uk/research-analysis/reports/covid-19-occupational-disease adresinden alındı
• Bozdağ, C. (2021). Kargo Hizmetlerinde Çalışanlar Açısından İş Sağlığı ve Güvenliği Koşulları: COVID 19 Pandemisinin Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İş Sağlığı ve Güvenliği Anabilim Dalı.
• Çakıroğlu, I., Pirtini, S., & Çengel, Ö. (2020). COVID-19 Sürecinde ve Post-Pandemi Döneminde Yaşam Tarzı Açısından Tüketici Davranışlarının Değişen Eğilimi Üzerine Kavramsal Bir Çalışma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 81-103.
• Çalışma Genel Müdürlüğü. (2021). Çalışma Hayatı İstatistikleri. Ankara: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
• Digvijay S., P., Ankit Kumar, Y., Pushpa, C., & Nagendra R., V. (2021). Modelling work- and non-work-based trip patterns during transition to lockdown period of COVID-19 pandemic in India. Travel Behaviour and Society, 24, 46-56.
• Dokuz8Haber Sitesi. (2020). Koronavirüs günlerinde kargo işçileri. https://dokuz8haber.net/emekdunyasi/koronavirus-gunlerinde-kargo-iscileri adresinden alındı
• Dönmez Topçuoğlu, D., & Genç, E. (2021). COVID-19 Pandemi Sürecinin Kargo Sektörü Çalışanlarının İşe Yönelik Tutumlarına Etkisi: PTT Örneği. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 373-396.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2020). Surveillance case definitions for human infection with novel coronavirus (nCoV): interim guidance v1. https://apps.who.int/iris/handle/10665/330376 adresinden alındı
• Evrensel İnternet Gazetesi. (2020). Koronavirüs sürecinde kargo işçileri: Bir kargo paketine en az 20 kişi temas ediyor. https://www.evrensel.net/haber/400411/koronavirus-surecinde-kargo-iscileri-bir-kargo-paketine-en-az-20-kisi-temas-ediyor adresinden alındı
• Figliozzi, M., & Unnikrishnan, A. (2021). Home-deliveries before-during COVID-19 lockdown: Accessibility, environmental justice, equity, and policy implications. Transportation Research Part D, 93(4).
• Gezici Korten, F., & Çelebi Gonidis, D. (2021). COVID-19 Pandemisinin Gıda Perakende Sektörüne Etkilerinin Analizi ve Geleceğe Yönelik Çözüm Önerilerinin Geliştirilmesi. COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri (s. 50-50). Ankara: TÜBİTAK.
• Habertürk İnternet Gazetesi. (2020). Kargo şirketinde 50 kişi karantina altına alındı! https://www.haberturk.com/son-dakika-kargo-sirketinde-korona-kargo-sirketinde-50-kisi-karantina-altina-alindi-2686733 adresinden alındı
• Hawkins, D. (2020). Social Determinants of COVID-19 in Massachusetts, United States: An Ecological Study. Journal of Preventive Medicine & Public Health, 53, 220-227.
• Hawkins, D., Davis, L., & Kriebel, D. (2021). COVID-19 deaths by occupation, Massachusetts, March 1-July 31, 2020. American Journal of Industrial Medicine, 64(4), 238-244.
• Kurgat, E. K., Sexton, J. D., Garavito, F., Reynolds, A., Contreras, R. D., Gerba, C. P., . . . Reynolds, K. A. (2019). Impact of a hygiene intervention on virus spread in an office building. 222(3), 479-485.
• Medyascope Haber Sitesi. (2020). Kargo çalışanları: "Günde en az 200 paket dağıtıyoruz, bize potansiyel virüs taşıyıcısı gibi davranılıyor".
• https://medyascope.tv/2020/03/27/kargo-calisanlari-gunde-en-az-200-paket-dagitiyoruz-bize-potansiyel-virus-tasiyicisi-gibi-davraniliyor/ adresinden alındı
• ODTÜ Afet Yönetimi Uygulama ve Araştırma Merkezi. (2021). Türkiye'nin Afet Risk Yönetimi 23. Yuvarlak Masa Toplantısı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Robert, D., & Miller, K. (2010). Sick at Work: Infected Employees in the Workplace During the H1N1 Pandemic. Washington, DC: Institute for Women’s Policy Research.
• T.C. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Bilgilendirme Platformu. (2020). Covid-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr/ adresinden alındı
• T24 İnternet Gazetesi. (2020). Artan iş yükü, Koronavirüs tehlikesi, 12 saati aşan mesai; kargo çalışanlarından çağrı var: Acil ihtiyaç ürünleri dışında kargo taşımak istemiyoruz. https://t24.com.tr/haber/artan-is-yuku-koronavirus-tehlikesi-12-saati-asan-mesai-kargo-calisanlarindan-cagri-var-acil-ihtiyac-urunleri-disinda-kargo-tasimak-istemiyoruz,872580 adresinden alındı
• Troiano, G., & Nardi, A. (2021). Vaccine hesitancy in the era of COVID-19. Public Health, 194, 245-251.
• TÜBİTAK. (2021). Covid-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri Sorunlar ve Çözümler. https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/Covid19veToplum/index.php adresinden alındı
• WeCope. (2020). Wearing masks and face covers as social responsibility during the COVID-19 pandemic. Eubios Journal of Asian and International Bioethics, 30(5), 197-198.