Çalışanların Temel Haklarının Korunması ve Serbest Ticaret Anlaşmaları - AB Kore Serbest Ticaret Anlaşmasına İlişkin Panel Kararı Işığında

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 72, 41 - 64, 20.01.2022

Kübra Doğan Yenisey

Öz

2000’li yıllar sonrasında serbest ticaret anlaşmalarında yer alan çalışanların haklarına ilişkin düzenlemelerin sayısında hızlı bir artış gözlenmiştir. Türkiye’nin imzaladığı serbest ticaret anlaşmalarında da örneklerine rastladığımız bu düzenlemeler, çalışanların haklarının korunması ve geliştirilmesi için yeni bir hukuki araç olarak değerlendirilebilir. Avrupa Birliği ile Kore Cumhuriyeti arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nda yer alan bu tip bir düzenlemeye ilişkin verilen 20 Ocak 2021 tarihli Panel kararı, serbest ticaret anlaşmalarında yer alan çalışanların haklarına ilişkin düzenlemelerin hukuki etkisine ilişkin tartışmaları farklı bir boyuta taşımıştır. Bu çalışmayla amaçlanan, Panel Kararını tanıtmaktan ve çalışanların sendikal özgürlüklerinin korunmasında farklı bir hukuki aracın gelişmekte olduğunu göstermekten ibarettir.

Anahtar Kelimeler

Serbest ticaret anlaşmaları, sosyal hükümler, çalışanların temel hakları, AB-Kore Panel kararı, ILO 1998 Temel Haklar Bildirgesi

Kaynakça

• ALSTON, Philip/HEENAN, James (2004), “Shrinking the International Labor Code: An Unintended Consequence of the 1998 ILO Declaration on Fundamental Principles and Rights at Work”, NYU Journal of International Law and Politics, 36 (Issues 2&3), 221-264.
• AGUSTI-PANAREDA, Jordi/EBERT, Franz Christian/LECLERCQ, Desirée (2014), Labour Provisions in Free Trade Agreements: Fostering their Consistency with the ILO Standards System, Bakground paper, Social Dimensions of Free Trade Agreements, ILO March 2014.
• BANKS, Kevin (2021), “Fit for Purpose? The Extent and Enforcement of International Trade Agreement Labor Obligations after the Guatemala-Labor Obligations Decision”, Georgetown Journal of International Law, Vol. 52, 641-677.
• BRONCKERS, Marco / GRUNI, Giovanni (2021), “Retooling the Sustainability Standards in EU Free Trade Agreements”, Journal of International Economic Law, 24, 25-51.
• CHARNOVITZ, Steve (1987), “The influence of international labour standards on the world trading regime, A historical overview”, International Labour Review, Vol. 126, No. 5, 565-584
• COMPA, Lance/ VOGT, Jeffrey/ GOTTWALD, Eric (2018), Wrong Turn for Workers’ Rights: The U.S.-Guatemala CAFTA Labor Arbitration Ruling – And What to Do about It, March 2018.
• EBERT, Franz Christian/POSTHUMA, Anne, Labour provisions in Trade Agreements: current trends and perspectives, ILO International Institute of Labour Studies, 2011.
• GÜLMEZ, Mesut (2005), “Uluslarararası Çalışma Örgütünde Üçüncü Kuşak Koruma: Temel Haklar İzleme Sistemleri ve Yıllık İzleme Sisteminin İlk Dört Yılı”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 563-604.
• HARRISON, James (2019), “The Labour Rights Agenda in Free Trade Agreements”, Journal of World Investment and Trade, 20, 705-725. HARRISON, James / BARBU, Mirela/ CAMPLING, Liam/ EBERT, Franz Christian/ MARTENS, Deborah/ MARX, Axel/ORBIE, Jan/ RICHARDSON, Ben/ SMITH, Adrian (2019), “Labor standards provisions in EU Free Trade Agreements: reflectionson the European Commission’s reform agenda”, World Trade Review, 18 (4), 635-657.
• HEPPLE, Bob (1997), “New Approaches to International Labour Regulation”, Industrial Law Journal, Vol. 26, No. 4, 353-366.
• HEPPLE, Bob (2005), Labour Laws and Global Trade, Hart Publishing.
• ILO (2016), Labour provisions in G7 trade agreements: A comparative perspective, International Labour Office. Geneva.
• KAPAR, Recep (2004), “Çalışmaya İlişkin Temel Haklar ve İlkeler Bildirgesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 6, S. 1 (2004), 182-195.
• KAPAR, Recep (2009), “Adil Bir Küresel Adalet için Sosyal Adalet Uluslarararası Çalışma Örgütü Bildirgesi”, Çalışma ve Toplum Der., 2009/4, S. 23, 61-77.
• KAYA, Talat (2017), “DTÖ Anlaşmalarındaki Yükümlülüklerden Kaçınmaya Olanak Sağlayan İstisna Hükümleri”, Hacettepe HFD, 7 (2), 169-192.
• KELLERSON, Hilary (1998), “The ILO Declaration of 1998 on fundamental principles and rights: A challenge for the future”, ILR, Vol. 137, No. 2, 223-227.
• KÖKKILINÇ ERALTUĞ, Ayşegül (2012), “Uluslarararası Ticaret Anlaşmalarının Sosyal Hükümleri”, TBB Dergisi, 2012 (99), 81-124.
• LECLERCQ, Desirée (2021), The Panel Report under the EU-Korea Trade Agreement Concerning Labor Practices: What are the Purposes of Trade Agreements as they Relate to the ILO’s Fundamental Labour Rights?, International Economic Law and Policy Blog, https://ielp.worldtradelaw.net/2021/02/guest-post-the-panel-report-under-the-eu-korea-trade-agreement-concerning-labor-practices-what-are-t.html (Erişim tarihi: 12/01/2021)
• LANGILLE, Brian (2005), “Core labour rights – the true story (Reply to Alston)”, The European Journal of International Law, Vol. 16, No. 3, 409–437.
• MAUPAIN, Francis (2005), “Revitalization Not Retreat: The Real potention of the 1998 ILO Declaration for the Universal Protection of Workers’ Rights”, The European Journal of International Law, Vol. 16, No. 3, 439-465.
• NOVITZ, Tonia, Enforceable social clauses in trade agreements with ‘bite’? Implications of the EU-Sourh Korea Panel of Experts Report of 20 January 1921, ETUI Policy Brief, 2021.06.
• ORBIE, Jan/KHORANA, Sangeeta (2015), “Normative versus market power of Europe? The EU-India Trade Agreement”, Asia Eur Journal, 13, 253-264.
• ÖZDEMİR, Burhan (2002), “ILO Temel Haklar ve İlkeler Bildirgesi”, TÜHİS, Şubat 2002, 18-27.
• REYNAUD, Emmanuel (2018), The International Labour Organization and Globalization: Fundamental Rights, Decent Work and Social Justice, ILO research Paper No. 21, International Labour Office October 2018.
• ROY, Jayjit (2021), “The effect of employment protection on international trade”, Economic Modelling, Vol. 94, 221-234.
• SIROEN, Jean-Marc (2013), “Labour provisions in preferential trade agreements: Current practice and outlook”, International Labour Review, Vol. 152, No.1, 85-106.