Batı Karadeniz Bölgesinde Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliğinde Çalışan Çocuklar Üzerine Sınırlı Bir Araştırma

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 41, 115 - 134, 01.01.2014

Kuvvet Lordoğlu Nilay Etiler

Öz

Mevsimlik tarım işçiliği birçok toplumsal sorunu iç içe barındıran ve oldukça kapsamlı bir sorun alanı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda gezici mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocuklarının sorunları öne çıkmaktadır. Ebeveynleri ile göç etmek durumda kalan bu çocuklar özellikle eğitim ve sağlık sorunları açısından risk altındadır. Bu çalışma Batı Karadeniz Bölgesi’nde bahçe sahipleri, işverenler, tarım aracıları ve mevsimlik gezici tarım işçileri aileleri ile yapılan görüşme ve anket sorularına dayalıdır. Çocukların verileri ayrıca sahada katılımcı gözlem tekniği elde edilmiştir. Bu çocukların her yıl eğitimlerinin yarıda kesilmesi, onların okul başarısını olumsuz olarak etkilemektedir. Bu olumsuz durum, onları geleceğin olası mevsimlik işçileri haline getirmektedir, böylece mevsimlik tarım işçiliği, sosyal olarak ebeveynlerden aktarılan bir durum olarak kendini göstermektedir. Diğer bir ciddi sorun alanı da gezici mevsimlik tarım işçilerinin kötü yaşam koşullarından kaynaklanan ciddi sağlık sorunlarıdır. Çocuklar, iş güvenliği sorunlarının yanı sıra bazı bulaşıcı hastalıklar ve beslenme bozukları açısından daha savunmasızdır. Bu süreçte ucuz emek olarak işlev gören mevsimlik işçi çocuklar, bir yandan eğitim olanağını kaybederek niteliksiz emek gücü olarak yaşamlarını sürdürmekte, diğer yandan da sağlık açısından olumsuz yaşam ve çalışma koşullarına maruz kalmaktadır

Anahtar Kelimeler

Mevsimlik tarım işçiliği, gezici tarım işçiliği, çocuk işçi, halk sağlığı, eğitim

A Limited Study on Children Working at the Seasonal Agricultural Work in the Western Black Sea Region

Öz

Seasonal agricultural labour which covers multi-layer social challenges is very comprehensive and complex social problem. In this context the problems regarding children of the seasonal migratory families are highlighted. The children who have to migrate with their families during seasonal migration are at risk for poor education and health services. This study is based on both interviews and questionnaires with the participants such as owner of fields, employers, brokers, and seasonal migratory agricultural workers. The data of children were also provided using participatory observation technique in the field. Interrupting of the education of those children repeatedly in every season has negative impact on their school success. It leads to make those children potential seasonal workers. Thus ‘seasonal agricultural labour’ is called socially heritage to the children from their parents. The other problem is the serious health issues related to poor living and working conditions of the workers. The children are more vulnerable to some communicable diseases, nutritional disorder besides occupational safety problems. On the one hand the seasonal child workers, as a cheap labour force in this sector, may lose education opportunity leading being the unqualified workers, in the other hand they may expose poor living and working conditions for health

Anahtar Kelimeler

Seasonal agricultural labour, migratory agricultural labour, child worker, public health, education

Kaynakça

• Duyar İ, Özener B. (2003) "Çocuk İşçiler. Çarpık Gelişen Bedenler." İstanbul Ütopya Yayınları:79. 2003.
• Duyar İ. (2004) "Genç işçilerin vücut boyutlarında çalışma geçmişine bağlı olarak meydana gelen değişimler." 9. Ulusal Ergonomi Kongresi, 16-18 Ekim 2003, Denizli, Pamukkale Üniversitesi Yayınları
• Etiler N ve ark. (2011) Çalışmanın çocuk bedeni üzerine etkisi: İzmit’te yapılan iki araştırma sonuçlarının karşılaştırılması. Türk Pediatri Arşivi 46:111-117.
• Görücü İ, Akbıyık N (2010)"Türkiye’de Mevsimlik Tarım İşçiliği: Sorunları v e Çözüm Önerileri,"Hikmet Yurdu Düşünce yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi,
• Gülçubuk B (2012) "Tarımda Çocuk Emeği Sömürüsü ve Toplumsal Duyarlılık", Çalışma ve Toplum Dergisi Sayı: 33
• Koruk İ (2010) "İhmal edilen bir grup: göçebe mevsimlik tarım işçileri." Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 38:18-22
• Koruk İ, Şimşek Z, Tekin Koruk S, Doni N, Gürses G (2010) Intestinal parasites, nutritional status and physchomotor development delay in migratory farm worker's children. Child Care Health Dev. 36(6):888-94
• Sunal O.(2011),” Gelir Düzeyi ve Çocuk Emeği Arasındaki İlişki: Ülkelerarası Bir Karşılaştırma”SBF Dergisi Cilt: 66 Sayı: 1 Sayfa: 117-128
• Sütoluk Z, Tanır F, Savaş N, Demirhindi H, Akbaba M (2004). “Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sağlık Durumlarının Değerlendirilmesi” Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 34-38.
• Şimşek Z ve Koruk İ. (2009). “Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimlerinden Biri: Mevsimlik Göçebe Tarım İşçiliği” Çalışma Ortamı, Temmuz-Ağustos 2009.
• Şimşek Z ve Koruk İ. (2011) “The Effects of migratory seasonal farmwork on psychomotor development and growth among children ages 0-5 years in Southeastern Anatolia” Turk J Public Health. 9(3):157-165.
• Şimşek Z (2012) “Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 2011”,UNFPA, Sanlıurfa 2012
• Tanır F. (2012). “Adana’da Mevsimlik Tarım İşçiliğinin Sorunları” I. Tarım Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu. Şanlıurfa.
• TUİK (2006) Çocuk İşgücü Araştırması.
• TUİK (2012) Çocuk İşgücü Araştırması.
• TUİK (2012) İstatistiklerle Aile http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13662
• TUİK (2012) İstatistiklerle Çocuk http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13488 http://dunyalilar.org/cocuk-isciliginin-yaygin-oldugu-ulkelerin-haritasi.html