İş Hukukunda İşletme Kavramı

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 32, 75 - 112, 01.01.2012

Ahmet Taşkın

Öz

İşletme, Türk İş Hukukunda ve mevzuatında sıkça kullanılmasına ve işyeri ile birlikte önemli bir kavram olmasına rağmen, 4857 sayılı İş Kanununda tanımlanmış değildir. İşletme ve işyeri kavramlarının aynı şeyler olmadığı, işyerinin mal veya hizmet üreten teknik bir birim, işletmenin ise kural olarak kâr amacı güden ekonomik bir ünite olduğu doktrinde ve uygulamada herkes tarafından kabul edilmektedir. Bireysel iş hukukunda “işletme” kavramının önemi daha çok “iş sözleşmesinin işyeri ve işletmeden kaynaklanan geçerli nedenle feshi” ile işletmenin gereği olarak işin alt işverene verilmesi durumlarında ortaya çıkmaktadır. Bu ve benzeri konuların çözüme kavuşturulmasında işletme kavramının tüm boyutlarıyla ile alınması ve bunun için de öncelikle işletme kavramının yasal bir tanıma kavuşturulması gereklidir. Bu çalışma “işletme” kavramının son derece önemli olmasına rağmen iş mevzuatında tanımlanmadığını, uygulamada ve yargılamada kolaylık için tanımlanması gerektiğini vurgulamakta ve öneri getirmektedir

Anahtar Kelimeler

İşyeri, işletme, ticari işletme, üretim faktörleri, iş hukuku

Organization Concept in Labour Law

Öz

Enterprise, despite the use of the concept in Turkish Labour Law and legislation as a general rule with workplace is not defined in the Labour Act No. 4857. It is accepted by all that enterprise and workplace are not the same concept, while workplace is a technical unit that it produce commodity and service, but enterprise is a general economical unite that it’s goal is profit. In individual labor law, "enterprise" more than the importance of the concept of “arising from enterprise to business and therefore a valid termination of the employment contract” and the entity granting the employer in cases of child emerges as a requirement of the job. This work is "business" even though the concept is extremely important business legislation being defined, in practice, and stresses that this is only for convenience and the proposal brings to the proceedings

Anahtar Kelimeler

workplace, enterprise, business organization, factors of production, labor law

Kaynakça

• Acar S. (1998) Genel İktisat, 3. Baskı, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Akdemir A. (2009) İşletmeciliğin Temel Bilgileri, Bursa: Ekin Yayınları.
• Aktay A. N.; Arıcı K. ve Kaplan/Senyen E. T. İş Hukuku, 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Aktepe E. (2010) Genel İşletme, 4. Baskı, Ankara: Nobel Yayınları.
• Akyiğit E. (2007) Türk İş Hukukunda İş Güvencesi: İşe İade, Ankara: Seçkin Yayınları
• Alkın E.; Yıldırım K. ve Özer M. (2005) İktisada Giriş, 3. Baskı, (Ed: İlyas Şıklar), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Altın H.; Başar E. ve Doğan S. (2010) İşletme, Ankara: Nobel Yayınları.
• Ardıç Y. (2010) Ticaret Hukuku, 7. Baskı, Ankara: AGON Yayınları.
• Arkan S. (1993) Ticari İşletme Hukuku, Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Arkan S. (2006) Ticari İşletme Hukuku, 9. Bası, Ankara.
• Aslan İ. Y. (2001) Rekabet Hukuku, 2. Basım, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Aslan İ. Y. Şenyüz D. ve Ergün M. (2009) İşletme Hukuku, 3. Baskı, Bursa: Ekin Yayınları
• Aydınlı İ. (2001) Türk İş Hukukunda İşyeri ve İşletme Kavramları, Ankara: Demiryol- İş Eğitim Yayınları.
• Bahtiyar M. (2011) Ticari İşletme Hukuku, 10. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Bozkurt T. (2010) Ticaret Hukuku: Ticari İşletme Hukuku-Şirketler Hukuku, 4, Bası, İstanbul: İkinci Sayfa Yayınları.
• Cemalcılar Ö., Benligiray Y. ve Sürmeli F. (2006) Genel Muhasebe, (Ed: Fevzi Sürmeli), 5. Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Çelik N. (2010) İş Hukuku Dersleri, 23. Bası, İstanbul: Beta Yayınları.
• Çevik K. (1986) Ekonomi Hukuku, Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.
• Çenberci, M. (1984), İş Kanunu Şerhi, 5. Bası, Ankara.
• Çetin C. Ve Mutlu E.C. (2011) Temel İşletmeciliğe Giriş, 3. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Demirci M. K. (2009) İşletmecilik: Kuram ve Uygulama, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Demirci M. K./Gümüştekin G.E. (2009), İşletmecilik Kavramları (in: İşletmecilik: Kuram ve Uygulama, Editör: M. Kemal Demirci, Ankara: Detay Yayıncılık.)
• Deryal Y. (2002), Ticaret Hukuku, 6. Bası, Trabzon: Derya Kitabevi.
• Dinçer Ö. Ve Fidan Y. (2010), İşletme Yönetimine Giriş, 8. Baskı, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Dinçer Ö. (1994), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, 3. Baskı, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Doğanay İ. (2004) Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C.1, 4. Bası, İstanbul: Beta Yayınları.
• Dolgun U. (2003) Girişimcilik, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Domaniç H. (1988) Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C.1, İstanbul.
• Ekonomi M. (1984) İş Hukuku, C.1, Ferdi İş Hukuku, 2. Bası, İstanbul.
• Ekonomi M. (2006) “İşyerinin Kapatılması”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi 30. Yıl Armağanı, Ankara.
• Eriş G. (2004) Türk Ticaret Kanunu: Ticari İşletme ve Şirketler, C. 1, 3. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Ertürk M. (2011) İşletme Biliminin Temel İlkeleri, 8. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Esener T. (1978) İş Hukuku, Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Franceschelli R. (1979) “İtalyan Hukukunda İşletme Kavramı”, (Çev. Akar ÖÇAL), Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, C. 15, S.1.
• Göle C. (1986) “Ticari İşletmenin Merkez ve Şubesini Tayin Sorunu”, Ernst E. Hirsch'in Hatırasına Armağan, Ankara.
• Güney S. (2008) Girişimcilik: Temel Kavramlar ve Bazı Güncel Konular, 3. Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Güzel A. (1987) İşverenin Değişmesi- İşyerinin Devri ve Hizmet Akitlerine Etkisi, İstanbul: Kazancı Yayınları.
• Hatiboğlu Z. (1995), İşletmelerde Stratejik Yönetim, İstanbul: Lebib Yalkım Yayımları.
• Işıklı A. (1999) İş Hukuku, 3. Baskı, Ankara: İmaj Yayıncılık.
• İmregün O. (2006) Ticaret Hukuku, (Ed: Ayşe Yürük), 3. Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• İnce E. (1998) Çalışma Hukuku, İstanbul: Artı Yayınları.
• İzveren A. ve Akı E. (1999) İş Hukuku: Bireysel İş Hukuku, I. Cilt, İzmir.
• Karayalçın Y. (1968) Ticaret Hukuku I: Ticari İşletme, 3. Baskı, Ankara.
• Karalar R. (2011) Genel İşletme, Yenilenmiş Baskı, İzmir.
• Kayar İ. (2006) Ticari İşletme Hukuku, 5. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kayıhan Ş. (2003) Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, 2. Baskı, Ankara.
• Kayıhan Ş. (2009) Ticaret Hukuku, 4. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Kılıçoğlu, M. (2005) İş Kanunu Yorumu ve Yargıtay Uygulaması, İstanbul: Ayhan Yayıncılık.
• Korkmaz S. (2009) İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Lusseau J. F. (1973) La Poursuite du Contrat de Travail Lors d'une Modification dans la Personne de 1'Employeur, Poitiers, 1973.
• Marchal J. (1956) Cours d'économie politique, Paris, 833.
• Mollamahmutoğlu H. (2008) İş Hukuku, 3. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Mollamahmutoğlu H.; Astarlı, M. (2011), İş Hukuku, 4. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Mucuk İ. (2008) Temel İşletme Bilgileri, 5. Baskı, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Müftüoğlu, M. T. (2010) İşletme İktisadı, 7. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Narmanlıoğlu Ü. (1998) İş Hukuku: Ferdi İş İlişkileri I, 3. Baskı, İzmir: DEÜHF Yayınları.
• Parıltı N. ve Aydıntan B. (2008) İşletmecilik ile İlgili Genel Bilgiler, (in: Genel İşletmecilik, Editör: Mithat Üner, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Plaisant R. (1980) Hukuki Açıdan İşletme Kavramı, (Çev. Akar ÖÇAL), AÜİTİAD, C. XVI, S. 2, Haziran 1980.
• Poroy R. ve Yasaman H. (2004) Ticari İşletme Hukuku, 10. Bası, İstanbul.
• Sabuncuoğlu Z. ve Tokol T. (2011) İşletme, Bursa.
• Saymen F. H. (1954) Türk İş Hukuku, İstanbul.
• Süzek S. (2010) İş Hukuku, 6. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Svatier J. (1974) “Les Groupes de Societes et la Notion d'Entreprise en Droit du Travail”, etudes de Droit du Travail offertes a Andre Brun, Paris.
• Şahin M. (1984) “İşletme Yönetimi ve Sosyal Sorumluluk Kavramı”, Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, Ocak 1984, C.2, S.1.
• Şakar M. (2002) İş Hukuku Uygulaması, 3. Bası, İstanbul: Beta Yayınları.
• Şimşek M. Ş.; Çelik A. (2011) İşletme Bilimlerine Giriş, 18. Baskı, Konya: Eğitim Kitabevi.
• Şimşek M. Ş.; Öge H. S. (2011) İnsan Kaynakları Yönetimi, 4. Baskı, Konya: Eğitim Akademi.
• Tanker L. (1969) İşletme İktisadı, C.1, Ankara: Bilgi Basımevi.
• Tekin V. N. ve Şenol L. (2011) İşletme: Kavramlar, İlkeler, işlevler, 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Tutar H. (2011) İşletme Yönetimi, 4. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Türkçe Sözlük (1988) Ankara: TDK Yayınları, C.1.
• Uygur T. (1980) İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Temel Kavramlar, Ankara.
• www.frmtr.com/ekonomi-iktisat-isletme/748933-isletme-nedir.html (ET: 9.6.2011)
• www.muhasebedersleri.com/ekonomi/isletme.html (ET: 9.6.2011);
• www.somut.net/acikogretim/aof1ders/genel-isletme-ders-notlari.html (ET:15.6.2011)
• Yargıtay 11. HD, 25.3.2002 Tarih, E. 2001/10310, K. 2002/2662.
• Yazıcı K. (2007) İşletme Bilimine Giriş, 4. Baskı, Trabzon: Derya Kitabevi.
• Yenisey K.D. (2007) İş Hukukunda İşyeri ve İşletme, İstanbul: Legal Yayınları.