Türkiye’de Kişisel Gelir Dağılımının Sosyo Ekonomik ve Demografik Belirleyicileri

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 32, 147 - 166, 01.01.2012

Kemal Aydın

Öz

Bu makalede Türkiye’de kişisel gelir dağılımına etki eden sosyoekonomik ve demografik faktörlerin nispi etkileri incelenmiştir. Alt gelir diliminde yer alan işgücünün büyük çoğunluğunu temel eğitim düzeyinde ve vasıfsız mesleklerde çalışan fertler oluşturmaktadır. Gelir dağılımı analiz sonuçlarına göre Türkiye genelinde aktif işgücünün %45.7’si alt gelir diliminde, %39.1’i orta ve %15.3’ü de üst gelir diliminde yer almaktadır. 2003 ile 2006 yılları arasında alt gelir diliminden üst gelir dilimlerine doğru %3 ile %4’lük bir yukarı doğru hareketlenme gerçekleşmiştir. Ancak sonuçlar Türkiye’nin orta sınıflaşma sürecinde henüz arzu edilen bir seviyeye ulaşamadığına işaret etmektedir. Türkiye genelinde %39’larda olan orta sınıf oranının %55-60’lara yükseltilirken alt gelir diliminde yer alan %45’lik kesimin de %25-30’lara çekilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kişisel gelir dağılımı, sosyo-ekonomik ve demografik faktörler

Socioeconomic and Demographic Determinants of Income Distribution in Turkey

Öz

This article addressed the relative impact of socio economic and demographic determinants of income distribution in Turkey. It appears that those who make low income happen to be in the workforce, which does not require advanced education and that they work in low skilled occupations. According to the active income distribution in Turkey, 45.7% of people come from the lower income group, 39.1% of them come from the middle income group, and 15.3% of them come from the upper income group. Results show a social mobility between the years of 2003 and 2006, 3-4% of people from the lower and the middle income groups moved to either middle or upper income group. However, results do not indicate that there is a solid middle income group in Turkey yet. In summary, it is necessary that 39% of people who make up the middle income group should grow to be as large as %55-60 and those 45% of people who make up the lower income group must shrink to be as small as 25-30%.

Anahtar Kelimeler

Personel income distribution, socio-economic and demographic factors

Kaynakça

• Aksu, A. Ö. (1993) Gelir ve Servet Dağılımı, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayanları, İstanbul.
• Aktan, Ç. C. ve Yaşar V. D. (2002a) Gelir Dağılımında Adalet(siz)lik ve Gelir Eşit(siz)liği:Terminoloji, Temel kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri, Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Coşkun Can Aktan (ed.), Hak-Is Konfederasyonu Yayınları, Ankara.
• Aktan, Ç. C. ve Vural, I. Y. (2002c) Başlıca Fonksiyonel Gelir Dağılımı Teorileri ve Bölüşüm Adaleti, Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Coşkun Can Aktan (ed.), Hak- Is Konfederasyonu Yayınları, Ankara.
• Bilen, M. ve Es, M. (1998) Gelir Dağılımı Sorunu ve Çözümünde Yeni Arayışlar, Yönetim ve Siyasette Etik Sempozyumu. Adapazarı. http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/bilen98.pdf
• Çubukçu, F. (2002) Gelir Dağılımının Belirleyicileri ve Erzurum İli Gelir Dağılımı Örneği., Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi. Erzurum.
• Devlet İstatistik Enstitüsü. (2002) “Hanehalki Bütçe Anketi Gelir Dağılımı Sonuçları”. 13.10.2003Tarihli Haber Bülteni, Ankara.
• Devlet İstatistik Enstitüsü. (2003) “Gelir Dağılımı Sonuçları”, 06.10.2004 Tarihli Haber Bülteni Ankara.
• Eğilmez, M. (2010) “Türkiye`de Gelir Dağılımı”, Radikal, 01.08.2010.
• Işık, N. (2006) “Sektörel Gelir Dağılımının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi”, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, Sayı 11, Yıl 9, Aralık 2006, ss, 119-126.
• Kamu-Sen (2010) Gelir Dağılımı Adaletine Yönelik Ekonomik Politikalar, Hazırlayan Ercan Han, Türkiye Kamu-Sen Arge Merkezi, Yayın No 36.
• Kuştepeli, Y. (2006) Türkiye`de Gelir Dağılımının Analizi ve İyileştirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:6, Sayı:4.
• Özyakışır, D. (2001) Beşeri Sermayenin Ekonomik Kalkınma Sürecindeki Rolu: Teorik Bir Değerlendirme, http://girisim.comu.edu.tr/dergiall/sonsayi/d.ozyakisir.pdf
• Türk, İ. (2001) Maliye Politikası. Ondördüncü Baskı, Turhan Kitapevi, Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2003) Hanehalkı Bütçe ve Tüketim Harcamaları Veri Seti, Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2004) Hanehalkı Bütçe ve Tüketim Harcamaları Veri Seti, CD. Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2005) Hanehalkı Bütçe ve Tüketim Harcamaları Veri Seti, CD. Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2006) Hanehalkı Bütçe Araştırması ve Tüketim Harcamaları veri Seti, CD. Ankara.
• Yaşin, D. (2010) Türkiye’de Büyüme, Gelir Dağılımı ve İşsizlik Arasındaki İlişkinin Analizi (1987- 2009): Büyüme, Daha Adil Gelir Dağılımını Getirdi Mi? Eşitsizliği Azalttı Mı?. http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/dilek_yasin.pdf
• Yumuşak, İ. ve Bilen M. (2000) Gelir Dağılımı Beşeri Sermaye İlişkisi ve Türkiye Üzerine bir Değerlendirme. http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/bilen00.pdf Sosyal Bilimler Dergisi. No. 1. S. 77-96.
• Yükseler, Z. (2004) 1994, 2002, ve 2003 yılları hanehalkı gelir ve tüketim harcamaları anketleri: Anket Sonuçlarına Farklı bir Bakış http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/yayin/kitaplar/gelirvetuketimanketleri.pdf