Çocuk İşçiliğinin Yeni Formları: Çocuk Oyuncular

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 40, 211 - 230, 01.01.2014

Tülay Tekin Yılmaz

Öz

Değişen dünyayla paralel olarak genel olarak değerlerimiz, özel olarak çocuğa verdiğimiz değer değişmektedir. Toplumlar çocukların haklarını korumaya yönelik bir takım tedbirler almaktadır. Bunlardan en bilineni ise çocukların çalıştırılmasını önlemeye yönelik alınan tedbirlerdir. Buna rağmen çocuk işçiliğinin önlenemediğini ve hatta yeni türlerin ortaya çıktığını görmekteyiz. Son yıllarda giderek artan oranda çocuğun medya sektöründe çalıştırılması buna bir örnektir. Ancak bu durumun kamunun geneli tarafından bir sorun olarak algılanıp çocuk işçiliği kapsamında ya da yeni bir çocuk istismarı bağlamında tartışılmadığı da açıktır. Bu çalışma medya sektöründe çalıştırılan çocuk oyuncular üzerinedir. Amacı yeni bir sömürü biçimi olarak medyada çocukların çalıştırılmasını tartışmaya açmak ve bu durumun içinde saklı olan tehlikelere dikkat çekmektir. Yapılan işin büyük bir bölümünün ekran arkasında kalmasından ve işin kendine özgü niteliğinden dolayı söz konusu çocukların çalıştırıldıkları fark edilememektedir. Bu yüzden oyuncu çocukların harcadıkları emek, yaptıkları işin niteliği ve hangi koşullarda çalıştırıldıkları da gözden kaçmış olmaktadır. Çalışmada herhangi bir reklam, dizi veya filmde gördüğümüz bir çocuğun işe başlaması, sektör içerisinde var olma mücadelesi, süreç içerisinde yaşadıkları ortaya koyulmaktadır. Ayrıca çalışma sırasında neden toplumun genelinin bu durumu sempati ile karşıladığı ve çocuklarını bu işlerde çalıştıran ailelerin gerçekte bunu ne sebeple yaptıkları da anlaşılmaya çalışılmaktadır. Bu nedenle çocuklarını reklam ajanslarına kaydettiren annelerle derinlemesine görüşmeler yapılarak ailelerin bu davranışının nedenleri ve ajansların iç işleyişi anlaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca çocukların çalıştırıldıkları sektörü daha iyi analiz edebilmek için eski bir reklam ajansı sahibi ile görüşülmüştür. Ailelerin yanı sıra devletin buradaki yaklaşımı da tartışmaya açılan bir diğer konudur. Eğer devlet bu çocukların çalıştırıldığını kabul ediyorsa konuyla ilgili yasal düzenlemeler yapıp buna göre çalışma koşullarını denetlemekte midir; yoksa devlet de bu çocukların aslında çalıştırıldıklarını görmezden mi gelmektedir?Sonuç olarak bu çalışmada elde edilen veriler yardımıyla oyuncu çocukların dünyasının ekranlarda temsil ettikleri çocukların dünyaları kadar tozpembe olmadığı ortaya koyulmuş; ayrıca bu durumun içinde yer alan diğer pek çok sorun da görünür kılınmaya çalışılmıştır.

New Forms of Chıld Labor: Chıld Actors

Öz

New Forms of Chıld Labor: Chıld Actors Parallel to the changing world, our values, specifically the values we attribute to children has been transforming. Societies implement precautions for protecting the rights of children. The most known of these measures focuses on the employment of children. Despite the precautionary practices, child labor cannot be abolished and besides, its novel forms are emerging. In recent times increasing numbers of children are being employed in media which is an example to this case. Nevertheless, it is self-evident that this situation is neither considered to be a problem nor being discussed as a contemporary dimension of child labor or child exploitation by the general public. This study concentrates on the children employed in media. The aim is to initiate a discussion about the children’s employment in this field and draw attention to the unobtrusive dangers that this phenomenon involves. Due to the fact that most of the work done by the children is carried in the backstage and because of the specificities of the laboring process, the fact that those children are put to labor remains unrecognized. Therefore the labor of child actors, the nature of their work and the conditions under which they are employed is widely unnoticed. In this study, how child actors whom we watch in commercials, TV series or movies enter the business, their struggle to prove themselves and remain in the business, and their experiences are investigated. Moreover, the questions why the general public normalize and show sympathy to the laboring of children in media and what the motivations are for the parents who put their children to work in this sector, are explored. In order to carry out this research agenda, indepth interviews were conducted with the mothers who have registered their children to casting agencies. In this way, the mothers’ motivations and the internal functioning of the agencies are tried to be grasped. Besides, for achieving a better understanding about the sector, a former casting agent owner was interviewed. Another aspect of the children’s employment in the entertainment sector is concerned with the state’s position. If the state accepts that these children are being employed, does it implement appropriate legal regulations and inspect the children’s working conditions or does the state overlook the laboring children in the entertainment business? In conclusion, through the data gathered in this research, it is asserted that the world of child actors are not as rose-colored as the worlds that they act in and represent on the screen and the many problems which this phenomenon is entangled with are tried to be brought into view

Kaynakça

• Akalın, A., (2007)“Duygulanım ve Duygulanımsal Emek Üzerine Notlar”, Birikim, 217, 114-121.
• Atay M., Çelebi Öncü E. (2007), “Elektronik Bakıcı Televizyon”, Selda İ. A. (der.) Çocuk ve Medya içinde, Ankara: Ebabil Yayınları, 69-82.
• Aydoğan F. (2007), “Tüketici Kitleler Olarak Çocuklar ve Çocuk Dergileri Uygulaması”, Selda İ. A. (der.), Çocuk ve Medya içinde, Ebabil Yayınları: Ankara, 53-68.
• Bakan, J.( 2004), Şirket (çev. R. G. Öğdül), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Buaman, Z.(2000), Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları (çev. İ. Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berger, J. (2009), Görme Biçimleri (çev. Y. Salman), İstanbul: Metis Yayınları.
• Bourdie, P. (1997), Televizyon Üzerine (çev. T. Ilgaz), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Değirmencioğlu, S.M. (2010), “Medyada Çocuk Emeği ve Reklamların Çocuk İşçileri”, Kemal İ. (der.), Türkiye’de Çocuk Emeği içinde, Ankara: Ütopya Yayınları, 313-329,
• Hardt, M., Negri, A. (2004), Çokluk: İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi (çev. B. Yıldırım), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• İçin Akçalı, S. (2007), “Tüketim Toplumunda Çocukluğun Yitişi”, Selda İ. A. (der.), Çocuk ve Medya içinde, Ankara: Ebabil Yayınları, 1-12.
• Kapferer, J.N. (1991), Çocuk ve Reklam (çev. Ş. Önder), İstanbul: Afa Yayınları.
• Kıran, A. (2010), “Türkiye’de Sinema Emekçileri ve Sine-Sen”, Ayşe B. (der.), Sınıftan Sınıfa: Fabrika Dışında Çalışma Manzaraları içinde, İstanbul: