Emek Platformunun Kuruluşu, Gelişimi ve Dağılışı: Tanıklıklara ve Belgelere Dayalı Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 65, 815 - 884, 01.01.2020

Denizcan Kutlu

Öz

Bu çalışma, Emek Platformunu kuruluş, gelişim ve dağılış süreçleri bakımından incelemektedir. 1999 yılında kurulup 2008 yılına kadar varlığını koruyan, Emek Platformu, işçi ve memur sendikaları konfederasyonlarının, meslek odaları, işçi emeklileri derneklerini de bünyesine katarak oluşturduğu bir örgütlenme niteliği taşımıştır. Oluştuğu ve varlığını sürdürdüğü iktisadi ve siyasi kriz koşulları içerisinde genel olarak neo-liberalizme, özel olarak ise IMF politikalarına karşı fikir üretmiş, azalan bir seyir izlese de eylem yapmış, bir Alternatif Ekonomik Program oluşturmuştur. Platform ile, pek çok farklı ideolojik ve siyasal eğilimden örgüt, birlikte çalışma, örgütlenme, söz söyleme, tepki verme ve eylem yapma kapasitesini açığa çıkarmıştır. 1990’ların sonundaki iktisadi ve siyasi şartları içerisinde doğan Emek Platformu, 2000’li yılların özgün iktisadi ve siyasi şartları içerisinde 2008 yılında merkezi düzeyde dağılmıştır. Emek Platformunun gelişimi düz bir seyir izlememiş, gündemine gelen konularla ilgili yaptığı eylem ve etkinlikler kendi içerisinde ve etkisi bakımından değişim göstermiştir. Bu yönüyle Emek Platformu aralarında ideolojik ve siyasal farklılıklar olan bileşenlerin güç ve eylem birliği olarak doğmuş, bu farklılıklar ayrımlara dönüştükçe, güç ve eylem birliği zarar görmüştür. Bu çalışma, Emek Platformuna dönük açıklayıcı bir araştırma niteliğindedir. Araştırma, Platformun Başkanlar Kurulu ve Teknik Komite üyeleriyle yapılan görüşmelere ve Platformun birincil belgelerine dayanmaktadır

Anahtar Kelimeler

Emek Platformu, Neoliberalizm, IMF Politikaları, Sendikalar, Güç ve Eylem Birliği

Establishment, Development and Termination of the Labour Platform: A Research Based on Testimonies and Documents

Öz

This study examines the Labour Platform in terms of its establishment, development, and termination. Established in 1999 and preserving its existence until 2008, Labour Platform was an organization that was formed by the confederations of workers' and civil servants' unions, incorporating professional associations and associations of worker retirees. In conditions of economic and political crisis, in which it was formed and developed, it has produced ideas against neo-liberalism in general and IMF policies in particular, it has taken action despite a decreasing course, and has created an Alternative Economic Program. With the Platform, organizations from many different ideological and political trends have uncovered the capacity to work together, organize, speak, react and act. The Labour Platform, which was born within the economic and political conditions of the late 1990s, was ended at the central level in 2008 within the distinctive economic and political conditions of the 2000s. The development of the Labour Platform did not follow a straight course, and the actions and activities related to the issues on the agenda changed within itself and in terms of its impact. In this respect, the Labour Platform was born as the unity of power and action of the components, which have ideological and political differences, and as these differences transformed into distinctions, the unity of power and action suffered. This study is an explanatory research on the Labour Platform. The research is based on interviews with the Platform's Board of Directors and members of the Technical Committee and on the primary documents of the Platform

Anahtar Kelimeler

Labour Platform, Neoliberalism, IMF Policies, Unions, Union of Forces and Action

Kaynakça

• Aksu, A. (2004) “Memur-Sen: Emek Platformuna bağlı sendikacıların amacı hükümeti devirmek”, https://www.memurlar.net/haber/12955/memur-sen-emekplatformu-na-bagli-sendikalarin-amaci-hukumeti-devirmek.html
• Akyıldız, B. (2004) “Bre şerefsiz sen kendini sendikacı mı sanıyorsun?”, https://www.memurlar.net/haber/14190/bre-serefsiz-sen-kendinisendikacimi-saniyorsun.html
• BASK (2009) “BASK’tan ‘Emek Platformu’ Bileşenlerin Mektup”, https://www.haberler.com/bask-tan-emek-platformu-bilesenlerine-mektuphaberi/
• DİSK (1997) DİSK 10. Genel Kurulu Yönlendirici Belge, İstanbul: DİSK. http://disk.org.tr/2006/03/10-genel-kurul-kararlari/
• Emek Platformu (1999a) Türk-İş, Hak-İş, DİSK, KESK, Türkiye Kamu-Sen ve Memur-Sen, Türkiye İşçi Emeklileri Cemiyeti, Tüm İşçi Emeklileri Derneği, Tüm Bağ-Kur Emeklileri Derneği, TMMOB, Türk Diş Hekimleri Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği, TÜRMOB Genel Başkan ve Yöneticileri Ortak Açıklaması, 14 Temmuz 1999, Ankara.
• Emek Platformu (1999b) Ortak Sloganlar ve Dövizler, Ankara.
• Emek Platformu (1999c) Emek Platformu Basın Açıklaması, 24 Temmuz 1999, Ankara.
• Emek Platformu (1999d) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Basın Açıklaması, 3 Ağustos 1999, Ankara.
• Emek Platformu (1999e) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 9 Ağustos 1999, Ankara.
• Emek Platformu (1999f) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 9 Ağustos 1999, Ankara.
• Emek Platformu (1999g) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Açıklaması, 28 Temmuz 1999, Ankara.
• Emek Platformu (1999h) Emek Platformu Ortak Bildiri Mezarda Emeklilik ve Sefalet Ücretine Hayır, Ankara.
• Emek Platformu (2000a) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 4 Şubat 2000, Ankara.
• Emek Platformu (2000b) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 14 Nisan 2000, Ankara.
• Emek Platformu (2000c) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Toplantısı Sonuç Bildirgesi, 15 Eylül 2000, Ankara.
• Emek Platformu (2000d) 1 Aralık 2000 Ortak Eylem Bildirgesi, 1 Aralık 2000, Ankara.
• Emek Platformu (2000e) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Uyarı Bildirisi, 20 Eylül 2000, Ankara.
• Emek Platformu (2001a) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 30 Ekim 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001b) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 7 Aralık 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001c) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Açıklaması, 9 Ocak 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001d) Ülkemiz, Geleceğimize, Çocuklarımızın Geleceğine Sahip Çıkıyoruz, 15 Kasım 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001e) Emekçiler Ülkenin Geleceğine Ağırlığını Koyuyor, 1 Aralık 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001f) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Açıklaması, 28 Şubat 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001g) Basın Açıklaması ve Anayasa Değişiklik Önerileri, 16 Eylül 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001h) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Sonuç Bildirgesi 22 Ekim 2001.
• Emek Platformu (2001ı) Emek Politikaları Sempozyumu 24-25 Mart 2001, Ankara: TMMOB.
• Emek Platformu (2001i) Emek Platformu Programı.
• Emek Platformu (2001j) Emek Platformu Teknik Komite Toplantı Tutanağı, 1 Mart 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001k) Haber Merkezinin Dikkatine, 3 Nisan 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001l) Yolsuzluğa ve Yoksulluğa Hayır, 14 Nisan 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001m) Haber Merkezinin Dikkatine, 10 Nisan 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001n) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Toplantısı Basın Açıklaması, 18 Nisan 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2001o) Emek Platformu Başkanlar Kurulu ve TZOB’nin Basın Açıklaması, 13 Mart 2001, Ankara.
• Emek Platformu (2002a) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 2 Temmuz 2002, Ankara.
• Emek Platformu (2002b) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirgesi, 16 Temmuz 2002, Yalova.
• Emek Platformu (2002c) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Basın Toplantısı, 26 Temmuz 2002, Ankara.
• Emek Platformu (2002d) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Açıklaması, 8 Şubat 2002, Ankara.
• Emek Platformu (2002e) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Tarafından Belirlenen ve Emek Platformu Dönem Sözcüsü KESK Genel Başkanı Sami Evren Tarafından Hükümete İletilen Talepler, 26 Aralık 2002, Ankara.
• Emek Platformu (2002f) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Üyelerine, 13 Kasım 2002, Ankara.
• Emek Platformu (2002g) Emek Platformu Programı, 26 Eylül 2002, Ankara.
• Emek Platformu (2003a) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 3 Ocak 2003, Ankara.
• Emek Platformu (2003b) Savaş Kapımıza Dayandı, 16 Ocak 2003, Ankara.
• Emek Platformu (2003c) Emek Platformu Teknik Komite Üyelerine, 4 Ocak 2003, Ankara.
• Emek Platformu (2003d) Basın Açıklaması, 30 Eylül 2003, Ankara.
• Emek Platformu (2003e) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 12 Mart 2003, Ankara.
• Emek Platformu (2004a) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Kararları, 23 Şubat 2004, Ankara.
• Emek Platformu (2004b) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Sonuç Bildirisi, 25 Ekim 2004, Ankara.
• Emek Platformu (2004c) SSK Satılık Değil, 2 Kasım 2004, Ankara.
• Emek Platformu (2004d) Halkımıza, Ankara.
• Emek Platformu (2004e) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Sonuç Bildirisi, 2 Kasım 2004, Ankara.
• Emek Platformu (2004f) Emek Platformunun Sayın Başkanlarına, 27 Kasım 2004, Ankara.
• Emek Platformu (2004g) Emek Platformu Sayın Başkanlarına, 1 Aralık 2004, Ankara.
• Emek Platformu (2005a) Emek Platformu Bileşenlerine, 5 Ocak 2005, Ankara.
• Emek Platformu (2005b) Emek Platformunun Sayın Başkanlarına, 5 Ocak 2005, Ankara.
• Emek Platformu (2005c) Emek Platformu Bileşenleri SSK Kurumunu Koruma ve Kollama Amaçlı Etkinlikleri Gerçekleştirdi, 7 Ocak 2005, Ankara.
• Emek Platformu (2005d) Emek Platformu 14 Ocak 2005 Tarihinde Cumhurbaşkanını Ziyaret Ederek 5283 Sayılı Yasaya İlişkin Görüşlerini İletti, 14 Ocak 2005, Ankara.
• Emek Platformu (2005e) Emek Platformu Adına Dönem Sözcüsü Türk-İş Genel Başkanı Salih Kılıç’ın Basın Açıklaması, 13 Ekim 2005, Ankara.
• Emek Platformu (2006a) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Basın Açıklaması, 26 Ocak 2006, Ankara.
• Emek Platformu (2006b) TBMM Komisyonlarında Görüşülmekte olan, Sosyal Güvenlik Kurumu Teşkilat Kanunu ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarıları ile İlgili Olarak Yapılacak Eylem Planı, 1 Şubat 2006, Ankara.
• Emek Platformu (2006c) “Düzeltme” Emek Platformu Başkanlar Kurulu Üyelerine, 3 Şubat 2006, Ankara.
• Emek Platformu (2008a) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 10 Mart 2008, Ankara.
• Emek Platformu (2008b) Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı Hakkında Emek Platformu Ortak Açıklaması, 13 Mart 2008, Ankara.
• Emek Platformu (2008c) Emek Platformunun Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısına İlişkin Değerlendirmesi, 24 Mart 2008, Ankara.
• Emek Platformu (2008d) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Bildirisi, 27 Mart 2008, Ankara.
• Erdoğdu, S. (2018) “Türkiye Emek Mücadelesi Tarihinden Bir Sayfa: IMF Politikaları Karşısında Emek Platformu”, Karadoğan, E., Yenimahalleli Yaşar, G., Dertli, N., Millioğulları Kaya, Ö., Kablay, S., Akpınar, T. (der.), Prof. Dr. Gürhan Fişek’in İzinde Ortak Emek ve Ortak Eylem içinde, Ankara: Siyasal Kitabevi, 521-546.
• Güvenç, K. (der.) (2019) Emek Platformu Belgeleri, Ankara: TMMOB. https://www.tmmob.org.tr/sites/default/files/emekplatformubelgeleri.pdf.
• Hyman, R. 1999. “Imagined Solidarities: Can Trade Unions Resist Globalization?”, Leisink, P. (der.) Globalization and Labour Relations içinde. UK: Edward Elgar Publishing, 94-115.
• Memur-Sen (2005) Görüşlerimiz, Sayı: MSK.52/280, 15 Temmuz 2005, Ankara.
• Munck, Ronaldo P. (2010) “Globalization and the Labour Movement: Challenges and Responses”, Global Labour Journal, 1 (2): 218-232.
• KESK (2003a) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Üyelerine, 24 Şubat 2003, Ankara.
• KESK (2003b) Emek Platformu Başkanlar Kurulu Üyelerine, 27 Şubat 2003, Ankara.
• Koç, C. ve Koç, Y. (2014) Memur-Sen’in Sicili, Ankara: Epos.
• Koç, Y. (1999) “Emek Platformu”, OKNOS, 2: 12-13.
• Koç, Y. (2001) Emek Platformu, Ankara: Türk-İş.
• Oyan, O. (2019) “Emek Platformu ve Programı”, https://haber.sol.org.tr/yazarlar/oguz-oyan/emek-platformu-ve-programi275445
• Silver, J. B. (2003) Forces of Labour, Workers Movements and Globalization, Cambridge: Cambridge University Press.
• TMMOB (2001) “Emek Platformu Değerlendirme ve Program Önerisi”, Ankara.
• TTB (2002) Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Çalışma Raporu, Ankara.
• TTB, 2005. http://sendika62.org/2005/04/ttb-emek-platformu-donemsozculugunden-ayrildi-3237/ Türk-İş (2003) Genel Başkanlıklara, Türk-İş Bölge Temciliklerine, 14 Ocak 2003, Ankara.
• Türk-İş - Hak-İş - DİSK (1998) Türk-İş - Hak-İş - DİSK Genel Başkanları Ortak Açıklaması, 29 Aralık 1998, Ankara.
• Türk-İş, Hak-İş, DİSK, KESK, Türkiye Kamu-Sen ve Memur-Sen (1999) Türk-İş, Hak-İş, DİSK, KESK, Türkiye Kamu-Sen ve Memur-Sen Genel Başkanları Ortak Açıklaması, 27 Ocak 1999, Ankara.
• Türk-İş, DİSK, Türkiye Kamu-Sen, KESK, Memur-Sen, BASK, TTB, TBB, TMMOB, TEB, TÜRMOB, TDHB, TİED, TİED (2007) Sağlığımızdan ve Geleceğimizden Vazgeçmeyeceğiz, 1 Aralık 2007, Ankara.
• Türkiye Kamu-Sen, (2004) 6 Mart mitinginde Türkiye Kamu-Sen yok. https://www.kamusen.org.tr/arsiv/6-mart-mitinginde-turkiye-kamu-senyok/172/
• Zengin, B. (1999) “Emek Platformunun Arka Planı”, OKNOS, 2, 19-24. “27 Ocak 1999 Bildirgesine Doğru: Tartışma Tutanakları” (1999) Sendikalar Ortak Platformu OKNOS Dergisi, 2, 30-32.