Türkiye’de Kamu Sektöründe Yeni Bir Endüstri İlişkileri Sistemine Geçişin Habercisi: Kamu Kesimi Toplu İş Sözleşmesi Çerçeve Anlaşma Protokolleri

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 61, 903 - 916, 01.01.2019

Banu Uçkan Hekimler

Öz

2017 yılında çıkartılan 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname KHK ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na Ek 2. madde getirilmiştir. Bu madde ile 1989 yılından itibaren Türkiye’de kamu sektöründe gönüllü bir şekilde yapılan ve bir tür sosyal diyalog mekanizması olarak kullanılan kamu kesimi toplu iş sözleşmesi çerçeve anlaşma protokolleri hukuken bağlayıcı bir nitelik kazanmıştır. Çerçeve anlaşma protokollerinin hukuki niteliğinin değişmesi, Türkiye’de toplu çalışma mevzuatını olduğu kadar endüstri ilişkileri sistemini de yakından etkilemektedir. Makalede çerçeve anlaşma protokollerine yol açan tarihsel süreç ele alınarak, bağlayıcı nitelik kazanan bu protokollerin Türkiye’deki endüstri ilişkileri sistemine ve sendikalara olası yansımaları tartışılmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Toplu pazarlık, çerçeve anlaşma protokolleri, endüstri ilişkileri

The Forerunner For Transition of New Industrial Relations System in Public Sector in Turkey: Public Sector Framework Collective Agreement Protocols

Öz

The Decree Law No: 696, enacted in 2017, introduced the Additional Article 2 to the Trade Unions and Collective Agreement Act TUCAA No: 6356. This additional article provides a legally binding characteristic for the public sector collective bargaining framework agreement protocols that has been concluded in the public sector voluntarily in Turkey since 1989 and used a kind of social dialogue mechanism. The fundamental change in the legal nature of the framework agreement protocols will affect the legislative framework of collective labour relations as well as industrial relations system in Turkey. In this paper, the effects of protocols, gained legally binding characteristic, on industrial relations system and trade unions in Turkey will be discussed

Anahtar Kelimeler

Collective bargaining, framework agreement protocols, industrial relations

Kaynakça

• Canbolat, T. (2013). “Toplu İş İlişkileri”, Yargıtayın 2011 Yılı İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri. Ankara: Kamu-İş, ss. 253-325.
• Çelik, A. (1996). “Bahar Eylemleri 1989”, Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi. Cilt: 1, İstanbul: Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, ss. 103-104.
• Çelik, A. (2014). “Türkiye’de Sosyal Diyalog ve Ekonomik ve Sosyal Konsey: Bir Başarısızlık Öyküsü”, 15. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Kongresi. Ankara, ss. 16-48.
• Çelik, A. (2017). “Zarf Değişti Mazruf Aynı Kaldı: 6356 Sayılı Yasa Sonrasında Türkiye’de İşçi Sendikacılığı”, Zor Zamanlarda Emek. (Der: A. Makal ve A. Çelik), Ankara: İmge Kitabevi, ss. 149-215.
• Çelik, A. (2018). “Kamuda Kaç Taşeron İşçi Kadroya Alındı”, Birgün. (14.11.2018).
• Dereli, T. (2013). “6356 Sayılı Yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu: Genel Bir Değerlendirme”, Çalışma ve Toplum. Sayı: 1, No: 36, ss.41-64.
• DİSK-AR. (2017). Sendikalaşma ve Toplu İş Sözleşmesi Raporu (2013-2017).
• Engin, F. (2012). “Bir Grev İncelemesi: 1990-1991 Zonguldak Grevi”, IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, İstanbul: Petrol-İş Yayını No: 117, ss. 195- 205.
• Kılıç, Ş. (2018). Türk Hukukunda Grup Toplu İş Sözleşmeleri ve Çerçeve Sözleşmeler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koray, M. ve Çelik, A. (2007). Avrupa Birliği ve Türkiye’de Sosyal Diyalog. Ankara: Belediye-İş Yayınları.
• Kutal, M. (2014). ““Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi” Yasasının Kimi Hükümlerinin İptali İstemi ile Anayasa Mahkemesine Açılan Davaya İlişkin Notlar”, Çalışma ve Toplum. Sayı: 4, No: 43, ss. 13-28.
• Önsal, N. (2016). Kamu İşveren Sendikaları. Ankara.
• Önsal, N. (Nisan 2018). “Kamu Kesimi Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolleri İlk İki Örnek ve Son Durum”, Kara Tahta İş Yazıları Dergisi, Sayı: 10, ss. 93-100. (Önsal, 2018 (a)).
• Önsal, N. (Nisan 2018). “Kamu Kesimi Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolleri”, Kara Tahta İş Yazıları Dergisi, Sayı: 10, ss.103-149.
• Özveri, M. (2016). “Yasaklarla Şekillenmiş Endüstri İlişkileri Sistemi ve 2015 Metal İşçileri Direnişi”, Çalışma ve Toplum. Sayı: 2, No:49, ss. 701-724.
• Petrol-İş, (1985). 1984 Yıllığı. İstanbul.
• Şafak, C. (2006). “Türkiye’de Toplu Pazarlığın Değişen Çizgisi”, Çalışma ve Toplum. Sayı: 3, No: 10, ss. 31-70.
• Tokol, A. (2012). Türk Endüstri İlişkileri Sistemi. Bursa: Dora Yayınevi.
• Voyvoda, N. (2011). The Transformation of the Labor Market and the Reconstruction of Workers’ Mobilization: The Experience of the Spring Demonstrations of 1989. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Yargıtay Kararları (2013). Çalışma ve Toplum. Sayı: 1, No:36, ss. 476-479.
• http://www.hakis.org.tr/uploads/files/2017_YILI_KAMU_TOPLU_IS_%20SO ZLESMELERI_CERCEVE_ANLASMA_PROTOKOLU_%2006_07_201 7.pdf. (Erişim tarihi: 19.12.2018)
• https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/1257/grev.pdf (Erişim tarihi: 19.12.2018)
• https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/1255/tis.pdf (Erişim tarihi: 24.12.2018)